Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σπαράγματα αναμνήσεων ήτοι παράλληλα σύμπαντα
15/06/2021, 11:49 μμ

Σπαράγματα αναμνήσεων ήτοι παράλληλα σύμπαντα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη, «Εννέα Περάσματα», Εκδόσεις Μάλλιαρης ΠΑΙΔΕΙΑ, Θεσσαλονίκη 2021, σελ. 112

 

Εννέα (μυστικά, μυητικά, σιωπηλά) περάσματα σε άλλες διαστάσεις, σε άλλους κόσμους αιθέριους, φωτεινούς, εξαγνισμένους δια του πυρός, δια του ύδατος, δια του ανέμου, μακριά πολύ από την χθόνια βαρύτητα της Γαίας (έλξη σειρηνική, της Κίρκης, ανεπίτρεπτος).

Ο Έρωτας αναφέρεται με το όνομά του στη σελίδα 99 για να ακολουθήσει μετά η λυτρωτική, η συμπαντική χρυσή Αγάπη (σελίδες 100, 101, 102).

Εξήντα συν ένα (αν συνυπολογίσουμε τον πρόλογο) ποιήματα φυγής σε άλλα χωροχρονικά συνεχή, εκεί όπου κατοικούν τα τέλεια «όντως όντα», των οποίων αμυδρή ανάμνηση διατηρούμε στον ύπνο που λέγεται Ζωή.

Και τα όνειρα, άλλοτε λυτρωτικά κι άλλοτε εφιάλτες, αναζωπυρώνουν το τζάκι της θύμησής μας, εκεί που συμφύρονται με ουτοπικά οράματα και παιδικές φρούδες ελπίδες.

Σπαράγματα αναμνήσεων από άλλες ζωές (σελ. 95) δεν σημαίνουν οπωσδήποτε πίστη στην μετενσάρκωση (τουλάχιστον όχι στην εκλαϊκευμένη εκδοχή της), αλλά τα παράλληλα σύμπαντα που αναζητούν οι σύγχρονες επιστήμονες.

Μαγεία, μαγικός, ψυχή, μυστικός, λιμάνι, όνειρο, ενέργειες, κοσμικές, συμπαντικές, πύλες, αρμονία, αλλά και μοναξιά είναι οι λέξεις-έννοιες που κυριαρχούν εδώ σε αυτό το εννεάπτυχο ποιητικό «σώμα».

Κυριαρχεί ο μυστικός αριθμός εννέα (9): η Ένατη Πύλη (σελ. 55), 9 τα μέρη αυτού του εξαιρετικού βιβλίου, από 9 ποιήματα τα 6 από τα 9 μέρη κι από 2 ποιήματα τα υπόλοιπα 3.

Κόσμοι μυστικές, απροσπέλαστες διαστάσεις εντός μας, αστρικές πύλες με τους αναπόφευκτους φύλακές τους, κοσμικές ενέργειες κυριαρχούν θεματολογικά στο ξεχωριστό αυτό πόνημα.

Η παιδική ηλικία δεν παρουσιάζεται ακριβώς σαν παράδεισος, αλλά εξαίρεται η άδολη τρυφερότητα (σελ. 57), η ατόφια παιδικότητα (σελ. 63) και ούτω καθεξής.

Στα πλαίσια της αφηγηματικής τεχνικής, οι έννοιες συνεχίζονται και αναπτύσσονται σε δυάδες διαδοχικών ποιημάτων αλλά και συνυφαίνονται μέσα στο συνολικό κομψοτέχνημα.

Βασικό κλειδί για την αποκωδικοποίηση αυτού του ευάλωτου κρυπτικού κειμένου είναι η Αρμονία (του Ορφέα, στις σελίδες 50 και 93) και η συνακόλουθη, συνώνυμη ή προαπαιτουμένη «μουσική των σφαιρών» (σελ. 36).

Η Ψυχή είναι πλατωνική και ανωθρώσκει οδεύοντας προς το Φως (σελ. 75, 81), ελκομένη από τη νοσταλγία για το Όλον.

Απρόοπτη κι απροσδόκητη η αυτοψυχαναλυτική αναφορά της σελίδας 59, ακούγεται σαν εξομολόγηση που δικαιολογεί την τόση αμεριμνησία.

Διδακτισμός, συνήθως σε β’ πρόσωπο, αλλά και σε α’.

Έκδηλος ο παιδαγωγικός χαρακτήρας αυτής της ποιητικής. Η ομιλούσα φωνή (το λεγόμενο «ποιητικό υποκείμενο») μοιάζει σα να απευθύνεται στα (πραγματικά ή φανταστικά) εγγονάκια της.

Ο γλάρος Ιωανάθαν (σελ. 58) αιώνιο σύμβολο εφηβικής αγωνίας για την επικείμενη αλλοτρίωση, που κανείς μας σχεδόν δεν την αποφεύγει στο τέλος.

Μόνη καταφυγή, το όνειρο (σσ. 97, 102).

 

Μαρία Ταπακτσόγλου-Μπούλη

 

Ο λαβύρινθος της Αρχαίας Γνώσης και ο μίτος της Αριάδνης, μαζί με τον περίφημο «Ήλιο του Μεσονυκτίου» των μυημένων στα Ελευσίνια Μυστήρια υποδηλώνουν σταθερή την υπόγεια παρουσία Δήμητρας και Περσεφόνης.

Γιατί αυτό είναι που συνέχει, συγκροτεί και συνδέει αυτή τη σπονδυλωτική θεματική περιήγηση σε μία ευτοπία πλατωνικού τύπου: η μυητική αναζήτηση του Φωτός, της Νέας Ανατολής, της αιώνιας κυριαρχίας του Χρυσού (ως δόνηση και ως κοσμική συχνότητα). Η Ψυχή αναζητά να ντυθεί την αιθέρια μορφή της (σελ. 76), μακριά από τύψεις και ενοχές που κατατρύχουν την γήινη ζωή μας (σελ. 77), που επιζητά την απολύτρωσή της από κάθε ψευδαίσθηση μέχρι να αράξει για πάντα στο απάνεμο λιμάνι (σελ. 77).

Ο κόνδορας (σελ. 81) και ο αετός (σελ. 82) εικονοποιούν αυτή την αρχετυπική ανάγκη για πέταγμα, ακόμα και με κομμένα ή ατροφικά φτερά.

Από ένα έργο ζωής όμως, όπως κι αυτό, που ξεκινάει από τα πρώτα εφηβικά (αλλά καθόλου πρωτόλεια) ποιήματα και φτάνει μέχρι την πλήρη ωριμότητα (μετά από την κατάκτηση της γήινης εμπειρίας), δεν θα μπορούσε να λείπει και η μοναξιά, μουντή και γκρίζα, αποθαρρυντική, αλλά απογειωτική εν τέλει, αφού λειτουργεί σαν συμπιεσμένο ελατήριο, που θα εκτιναχθεί και θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια από την θλίψη στην ανέλιξη-εξέλιξη.

Η ποιητική φωνή εξελίσσεται σε αυτήν την τέταρτη ποιητική της περιπέτεια, ακριβώς όπως είχα προβλέψει στην αθηναϊκή παρουσίαση του προηγούμενου βιβλίου της.

Το Φως είναι εθιστικό και η Αγάπη λυτρωτική μεν, αλλά «τοξική» όταν στοχεύει ανώτερα αιθερικά πεδία, στον έβδομο ουρανό κι ακόμα πέρα… Εφαλτήριον πυρός.

 

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας , ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top