Fractal

Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

 

 

Ιωάννα Μπουραζοπούλου «Η μνήμη του πάγου», εκδ. Καστανιώτη

 

Και κάπως έτσι φτάσαμε στη στιγμή που χρειάστηκε να περιμένουμε σχεδόν μια δεκαετία. Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου ολοκλήρωσε την τριλογία της Πρέσπας με το τρίτο βιβλίο της σειράς  ‘’Η μνήμη του πάγου’’ (εκδόσεις Καστανιώτη) καταφέρνοντας να νικήσει τον δράκο. Όχι αυτόν που επινόησε για τις ανάγκες της υπέροχης saga της αλλά τον δράκο της γραφής ενός μεγαλειώδους έργου που νομίζω ότι σε άλλες εποχές θα είχε ήδη καταταχθεί στα κλασικά. Έχω δηλώσει και στο παρελθόν ότι είμαι φανατικός αναγνώστης της Μπουραζοπούλου και δηλώνω δύο φορές χαρούμενος γιατί την ανακάλυψα έγκαιρα και λίγο πριν η γυναίκα του Λοτ την φέρει στο προσκήνιο και το βιβλίο αποκτήσει σήμερα την αξία και την αναγνώριση ενός cult αριστουργήματος. Σήμερα πια η Μπουραζοπούλου έχει αποκτήσει μια βάση αναγνωστών που δεν γνωρίζω πόσο μεγάλη είναι αλλά σίγουρα είναι πολύ φανατική. Κλείνοντας το τρίτο βιβλίο της σειράς με την ταπεινή αναγνωστική μου άποψη κατέληξα σε ένα απολύτως υποκειμενικό σχόλιο: ‘’Μόλις διάβασα το βιβλίο της καλύτερης Ελληνίδας στη λογοτεχνία των καιρών μας’’. Δεν χρειάζεται να γράψω πολλά για αυτό καθαυτό το βιβλίο, άλλωστε έχουν προηγηθεί μπόλικες αναφορές, παρουσιάσεις και κριτικές πολύ πιο ειδικών στη λογοτεχνική “κριτική’’. Η Μπουραζοπούλου μεταφέροντας το μεγαλύτερο κομμάτι της δράσης του βιβλίου στην Τρίτη πλευρά της λίμνης, την ‘’παγωμένη’’ Αλβανική φροντίζει να μην δώσει μασημένη τροφή στον αναγνώστη, διαλέγει ένα αμφίσημο τέλος αλλά λειτουργώντας πολύ έντιμα και χωρίς να ‘’κλέψει’’ όσους περιμέναμε το τρίτο βιβλίο καταθέτει επαρκείς εξηγήσεις για το φαινόμενο του δράκου, τις τρεις διαφορετικές κλιματικές και χερσαίες συνθήκες στις αντίστοιχες τρεις όχθες της λίμνης και ενδεχόμενα κρατάει για το μέλλον ένα τέταρτο μέρος συνολικής κάθαρσης. Αλλά αυτό μικρή σημασία έχει… Άλλωστε για να είμαι ειλικρινής το τι ακριβώς συνέβαινε το είχα περίπου μαντέψει από τα μισά του δεύτερου βιβλίου ίσως γιατί πλέον είμαι αρκετά εξοικειωμένος με το ύφος, τη φαντασία και το σύμπαν της Μπουραζοπούλου. Όσο, τέλος πάντων, μπορεί να είναι κάποιος με την απόλυτα αλχημιστική φαντασία της που ρίχνει στο καμίνι της δημιουργίας της ευτελή μέταλλα και παράγει ατόφιο χρυσό. Νομίζω ότι το είχα αναφέρει και στην παρουσίαση του προηγούμενου βιβλίου της. Η Μπουραζοπούλου είναι αυτή τη στιγμή μια κατηγορία μόνη της στην ελληνική λογοτεχνία. Ως γνήσια αλχημίστρια βάζει στο μείγμα της διάφορα είδη και αυτό που ενδεχόμενα θα απειλούσε με γελοιοποίηση κάποιον άλλο στα δικά της χέρια-μυαλό μετατρέπεται σε κάτι υπέροχο! Νομίζω ότι παγκοσμίως διαθέτει την ίδια ακριβώς ικανότητα με τον Ισπανό-κουβανό Χοσέ Κάρλος Σομόθα και κακώς στην προσπάθεια κατηγοριοποίησης της τα βιβλία αποκτούν την ετικέτα ‘’φαντασία’’ ή ακόμη και ‘’επιστημονική φαντασία’’. Η τριλογία της Πρέσπας είναι τα ενήλικα Hunger games στα ελληνικά και παντρεύει διάφορα είδη από αστυνομικό, κοινωνικό, φανταστικό μέχρι και πολιτικό μυθιστόρημα. Ενίοτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μια αλληγορία και για όσα συνέβησαν όχι στην Πρέσπα αλλά στην ίδια μας τη χώρα την εποχή που η Μπουραζοπούλου συλλάμβανε την ιδέα και ξεκινούσε την μαραθώνια τριλογία. Η εποπτεύουσα αρχή-τράπεζα και οι μέθοδοι της παραπέμπουν στις εποχές της ελληνικής οικονομικής κρίσης, στους περιβόητους ‘’δανειστές’’ της χώρας, ο δράκος της Μπουραζοπούλου μπορεί να ταυτιστεί με τα μνημόνια, οι δρακοντολογικές θεωρίες με τον διχασμό ενός λαού που αλλού πατούσε και αλλού βρισκόταν, η λάσπη, η έρημος και ο πάγος στις τρεις όχθες με τα ψέματα που έζησε σε καταστολή ο ελληνικός λαός. Ακόμη και αν οι σχετικές αλληγορίες δεν ήταν και δεν είναι ποτέ στα ζητούμενα της Μπουραζοπούλου, και μόνο το γεγονός της ικανότητας να ‘’διεγείρει’’ αναγνωστικά και με ποικίλους όσους τρόπους την αναγνωστική φαντασία, επιβεβαιώνει το σημείο εκκίνησης. Είναι η κορυφαία συγγραφέας της εποχής μας και ανυπομονώ να διαβάσω πώς σκοπεύει να νικήσει τον επόμενο δράκο. Με απλά λόγια τί σχεδιάζει συγγραφικά για να νικήσει την τελειότητα της τριλογίας του δράκου της Πρέσπας.

 

Ιωάννα Μπουραζοπούλου

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top