Fractal

Το κάλεσμα της ζωής

Γράφει η Ζωή Καραμήτρου //

 

Anna Burns: «Ο Γαλατάς», Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Gutenberg

 

“Έχω διαβάσει τις εκατό πρώτες σελίδες…να συνεχίσω; σα βαρετό μου φαίνεται, επαναλαμβανόμενο…”. Φίλη μου που διαβάζει σταθερά, στέκεται αμήχανη μπροστά στο Γαλατά. Είναι και 553 σελίδες, θέλει απόφαση να τον ολοκληρώσεις. Την προτρέπω να συνεχίσει, να συνεχίσει οπωσδήποτε.

Μια νέα γυναίκα, μια κοπέλα 18 χρονών, ζει σε μια περίκλειστη, εχθρική, διχοτομημένη, υπαρκτή μόνο στη φαντασία της συγγραφέα, κοινωνία, χαρακτηριστικά της όμως αναγνωρίζουμε μεμονωμένα και στη δική μας κοινωνία, δεν μας είναι ξένα. Οι εθνικιστές και οι άλλοι, όσοι καθαρίζουν τα πράγματα με τα όπλα και οι άοπλοι, οι κουτσομπόληδες κι όσοι κοιτάνε απλά τη ζωή τους, η υποκρισία και η αλήθεια που ψάχνει συνέχεια η ηρωίδα, δεν ξέρουμε καν τ’ όνομά της. Η ίδια γίνεται αντικείμενο κουτσομπολιού, επίκρισης, απορίας μα και σιγουριάς οτι κάτι δεν πάει καλά με δαύτην, επειδή διαβάζει περπατώντας. Διαβάζει στο δρόμο, γυρίζοντας απ’ τη δουλειά, πράγμα τόσο παράξενο, τόσο αλλόκοτο, τόσο απειλητικό. Ζει εντονότατη εσωτερική ζωή. Σταθμίζει τα πάντα μόνη της, χωρίς τη φροντίδα της μάνας της, χωρίς την ουσιαστική επαφή με τις αδερφές της, χωρίς την οικειότητα με το φίλο της, που είναι “ίσως φίλος”, σε μια “ίσως σχέση”. Αναγνωρίζει την έλλειψη της κανονικότητας σε αυτό που έχει, που σχέση δεν είναι αλλά είναι κάτι, βλέποντας τα άλλα ζευγάρια να συναντιούνται αυθόρμητα, να συζητούν τα νέα τους, να περιγράφουν τη μέρα τους. “Και μόλο που αυτή η κανονικότητα έμοιαζε απλό πράγμα, ήξερα στ’ αλήθεια πως ήταν το σπουδαιότερο πράγμα: έδειχνε οτι στο πραγματικό ζευγάρι δεν υπήρχε τίποτα “ίσως”. Μ’ εμάς δεν ήταν έτσι”. Αρκείται σ’ αυτό, μέχρι που θα ανατραπεί απολύτως, σχεδόν ερήμην της.

Ο Γαλατάς θα τη βάλει στο μάτι, θα την ακολουθεί, θα την παρακολουθεί, θα ξέρει ωράρια, συνήθειες, σκέψεις, θα τρέχει δίπλα της απρόσκλητος, θα σταθμεύει εκεί που ξερει οτι είναι εκείνη, θα κινητοποιεί το μυαλό και το φόβο της, θα καταφέρνει να μαντεύει τις κρυφές της επιθυμίες και τα όνειρα. Η δύναμή του, το μυστήριο που τον καλύπτει, η εξουσία και ο μύθος που τον ακολουθεί, θα την τρομάξουν. Και θα την εκθέσουν και πάλι στον εχθρικό περίγυρο. Κουτσομπολιά και φιλίες που χάνονται, λόγια που πληγώνουν αλλά ατσαλώνουν το μέσα της. Ο Γαλατάς θα υπερισχύσει στο μυαλό και την ψυχή με όλο τον τρόμο που της προκαλεί,   γιατί είναι “δεκαοκτώ χρονών και κανένας δεν μου είχε δείξει πώς να μιλάω στα ίσια για τις σκέψεις μου, τις ανάγκες μου, τα συναισθήματά μου, επειδή ήμουν μπερδεμένη και τα κόλπα του γαλατά μου ‘κοβαν τα πόδια”. Της έβαζαν όμως και φτερά…

Η ιστορία εξελίσσεται αργά, με φοβερές ανατροπές, συγκινητικές συνειδητοποιήσεις – η μάνα της μπροστά στη διεκδίκηση του έρωτα, θα ομολογήσει “είμαι πολύ μεγάλη πια για να ζηλεύω, δεν είμαι συνηθισμένη, νόμιζα πως είχα ξεμπερδέψει μ’ αυτά τα πράγματα”, αυτά τα πράγματα όμως είναι το κάλεσμα της ζωής, πώς μπορεί κανείς να ξεμπερδέψει μ’ αυτό; Κι έτσι σιγά σιγά η ηρωίδα μας θα γίνεται όλο και πιο ισχυρή, πιο αποφασισμένη, πιο πολύ εκείνη δίχως τους άλλους. Θα προσδιορίσει το θέλω της, θ’ αφουγκραστεί τις βαθύτερες ανάγκες της, θα διαρρήξει δεσμούς, θα δώσει στα πράγματα τις πραγματικές τους διαστάσεις, μακριά από φόβους, ενοχές και την πανίσχυρη γνώμη των άλλων. Και για μια στιγμή, για μια στιγμή μόνον, σχεδόν θα της φανεί πως γελάει.

Το αντίτυπό μου είναι γεμάτο άμμο, βαθιά στην κόχη των σελίδων, εκεί που όσο και να το τινάξεις δεν φεύγει με τίποτα. Και δυο τρεις σελίδες κυματίζουν, στέγνωσαν με αλάτι πάνω τους. Σημάδι της υπέροχης παρέας που μου κράτησε ο Γαλατάς, η Anna Burns στην παραλία.

 

Anna Burns

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top