Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με επίκεντρο τον έρωτα
16/04/2024, 8:22 μμ

Με επίκεντρο τον έρωτα

Γράφει η Σοφία Σκλείδα // *

 

 

 

Αγγελική Καραπάνου, «Η υποψήφια», Εκδόσεις 24 Γράμματα, Φεβρουάριος 2023

 

Η συγγραφέας μας, με το εξαιρετικό αυτό ρομαντικό μυθιστόρημα, με διαστάσεις κοινωνικού περιεχομένου, και χρησιμοποιώντας περίτεχνα και άψογα μυθιστορηματικά εργαλεία, επικεντρώνει τη συγγραφή της στον τρόπο παρουσίασης και εξέλιξης ενός μυθιστορηματικού χαρακτήρα και στις συγκρούσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος.

Το έργο αποτελείται από 39 επιμέρους υποκεφάλαια, που εμπλουτίζονται με σύντομους εισαγωγικούς ποιητικούς στοχασμούς, προϊδεάζουν και ενισχύουν το περιεχόμενο των επιμέρους κεφαλαίων, σχολιάζουν, κινούν το ενδιαφέρον, ενεργοποιούν τον αναγνώστη.

«…Πόσο φοβάσαι μη χάσεις τον θρόνο/ Μες στην ψυχή σου φωλιάζει έν’ αγκάθι/ Νιώθεις εχθρό σου τον ψεύτη τον χρόνο/Και θα γλιστρήσεις με φόρα στα λάθη…/

«…Γυμνή βαδίζω μετρώ εμπόδια/Γεμάτη δράκους μοιάζει η πορεία/ Σκληρό ταξίδι παντού διόδια/Ν’ αλλάξει κάτι ζητώ ευκαιρία…/

Η πλοκή αναφέρεται σε γεγονότα που ξεδιπλώνονται σε όλη την ιστορία, πλαισιώνεται από μια σύγκρουση που θέτει η συγγραφέας μας και αναπτύσσεται μέσω διαφορετικών καταστάσεων, που αναλύουν και σκιαγραφούν τους χαρακτήρες του έργου.

Η έκταση του εν λόγω μυθιστορήματος επιτρέπει την ανάπτυξη της πλοκής πολλαπλώς, δίνοντας χώρο σε ποικίλους συμβολισμούς, μεταφορά μηνυμάτων και αναστοχαστικών διαδικασιών, που αφορούν σημαντικές πτυχές της ζωής και καθορίζουν την ανθρώπινη στάση και συμπεριφορά.

Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσονται βασικά θέματα, επιμέρους προβληματισμοί, αντιφάσεις και αντιθετικές καταστάσεις με ποικίλες σημασιολογικές και κοινωνιολογικές προεκτάσεις: έρωτας, απιστία, προδοσία, συναδελφικές σχέσεις, ψυχική εξουθένωση, η αξία της αληθινής φιλίας, το άσκοπο κυνήγι της δόξας, της εξουσίας, του χρήματος, η υποκρισία, η ηθική αναλγησία, η πονηριά, ο εγωισμός, τα ανθρώπινα πάθη, ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής και της αξιοπρέπειας, το ακέραιο του χαρακτήρα, το πάθος για τη μεταλαμπάδευση γνώσεων, η αγάπη για τα παιδιά και την εξέλιξη τους, η ήττα, η απογοήτευση, η τιμωρία, η αναγνώριση λαθών, η ειλικρινής μετάνοια, η συγχωρητικότητα, η λύτρωση, η ψυχική ειρήνευση.

Σε κάθε περίπτωση, η ποιότητα του συγκεκριμένου έργου σχετίζεται με την ικανότητα της αγαπημένης μας Αγγελικής να δίνει σε κάθε γεγονός και κάθε χαρακτήρα την πρέπουσα σημασία και το απαραίτητο βάθος μέσα στην εξέλιξή του. Γι’ αυτό και η εξέλιξη του μύθου δεν κουράζει. Αντιθέτως, είναι άκρως ενδιαφέρουσα, καθηλωτική, μεστή, με λογική αλληλουχία, ξεκάθαρη, με στιγμές ηρεμίας, ψυχικές ταλαντεύσεις, αλλά και κορυφώσεις, διατηρώντας αμείωτο όμως, το ενδιαφέρον από την αρχή ως το τέλος.

Έτσι, οι συγκεκριμένοι λογοτεχνικοί χαρακτήρες αναλύονται και σκιαγραφούνται με βάση την ανθρώπινη συμπεριφορά και τις ποικίλες πτυχές της. Παρουσιάζονται πολυδιάστατοι, με ελαττώματα αλλά και προτερήματα, διατηρώντας τη δυνατότητα ανάπτυξης τους, εξαιτίας της έκτασης και των ρεαλιστικών στοιχείων του μυθιστορήματος.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου η υπόθεση του έργου αναφέρεται στην Ξένια, μια τριανταπεντάχρονη δασκάλα, η οποία ξυπνά από έναν χρόνιο λήθαργο. Παρατά στα κρύα του λουτρού έναν αρραβωνιαστικό που την απατά και αποφασίζει να αλλάξει πόλη. Στο νέο της σχολείο θα πρέπει να δώσει μάχες για να επικρατήσουν οι προοδευτικές της ιδέες που βρίσκουν την αντίδραση του διευθυντή. Όταν πλησιάζουν οι εκλογές για τη θέση της διεύθυνσης, θα δηλώσει υποψήφια και θα αγωνιστεί να βγει νικήτρια, όπως θα παλέψει και για τον έρωτα που θα γνωρίσει στο πρόσωπο του Ορέστη.

 

 

Αγγελική Καραπάνου

 

 

Διαβάζουμε στο έργο:

«…Βούρκωσε όταν σκέφτηκε πως ίσως ν’ αποχωριζόταν το σπίτι της για πολύ καιρό. Ήθελε όσο τίποτα να ρίξει μαύρη πέτρα, για να μην ξαναδεί εκείνον που την πλήγωσε ανεπανόρθωτα. Από την άλλη ήξερε πως αν έπαιρνε την απόσπαση, την περίμενε μεγάλη μοναξιά σε μια επαρχιακή πόλη που  δε γνώριζε κι ίσως και να μην της ταίριαζε. Αναγκαίο κακό η φυγή! Πόσο τον μισούσε που την υποχρέωνε ν’ αλλάξει γραμμή πλεύσης στη ζωή της και να αυτοεξοριστεί. Προσπάθησε να φέρει στον νου της τις ειδυλλιακές στιγμές που είχε περάσει στη Σύρο και τα κατάφερε ν’ αποκοιμηθεί με μόνη συντροφιά το τερέτισμα των τζιτζικιών…».

Η συγγραφέας μας, από αφηγηματική σκοπιά, επιλέγει την γραμμική και αντικειμενική τριτοπρόσωπη αφήγηση, γνωρίζοντας τις βαθύτερες σκέψεις και τα κίνητρα των προσώπων της ιστορίας της. Παράλληλα, χρησιμοποιεί πολλαπλά ρητορικά ερωτήματα και διάφορους αφηγηματικούς τρόπους, όπως την αφήγηση, το διάλογο, τον εσωτερικό μονόλογο, τον ελεύθερο πλάγιο λόγο, τα σχόλια και την περιγραφή, σε συνδυασμό με τη φροντισμένη χρήση της γλώσσας και το γλαφυρό ύφος, καθώς και μια ποικιλία εκφραστικών μέσων και στοιχείων θεατρικότητας που προσδίδουν ζωντάνια και παραστατικότητα.

Στο μυθιστόρημα αυτό ο έρωτας κατέχει σημαντικό ρόλο, προκαλεί  έντονο ψυχικό κλυδωνισμό και πένθος, κινεί τα νήματα, την εξέλιξη, την πλοκή, κατευθύνει την ανθρώπινη στάση και αφυπνίζει τη συμπεριφορά, αφού γίνεται η αφετηρία για νέο ξεκίνημα, αναζήτησης της αλήθειας, της κάθαρσης, της λύτρωσης.

«…Ήθελα να μ’ αγαπήσεις. Ρούχο στενό για σένα η αγάπη. Ήθελα να κρατάς μόνο εμένα. Μα η ψυχή σου κρατήρας που βράζει. Ήθελα να μη μισήσω τον εαυτό μου. Έφυγα μακριά!»

«…Αυτή τη φορά, όμως, θα έγραφε η ίδια το βιβλίο του πεπρωμένου της. Το ποτάμι δε γυρνούσε πίσω κι έπρεπε να βιώσει τα στάδια του πένθους ένα ένα…»

«…Δεν ήθελε όμως να ερωτευτεί, να επενδύσει πάλι σε μια σχέση, που μπορεί κι αυτή να είχε μοιραία κατάληξη. Μέσα της γινόταν μια πάλη ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική. Τον κοίταξε κλεφτά κι αναρωτήθηκε μήπως ο νέος που είχε μπροστά της ήταν το κάρμα της. Ποιος ορίζει τι είναι αυτό που μας κάνει να ερωτευόμαστε; Υπάρχει τρόπος να το αποφύγουμε;»

Το τέλος του έργου ιδιαίτερο και συγκινητικό, μάς χαρίζει ένα ξεχωριστό ηθικό δίδαγμα, που η συγγραφέας μας αποσκοπούσε να μας μεταλαμπαδεύσει για τον βαθύτερο προβληματισμό μας, την προβολή αξιών, τη διαμόρφωση της σκέψης μας και της ηθικής στάσης στη ζωή μας και συμπλέει με το υπέροχο απόφθεγμα του Γάλλου συγγραφέα  Βίκτωρ Ουγκώ

Άλλαζε απόψεις, αλλά κράτα τις αρχές σου. Άλλαζε τα φύλλα, αλλά κράτα άθικτες τις ρίζες.

 

 

* Η Σοφία Σκλείδα είναι Φιλόλογος, Συγγραφέας, Αντιπρόεδρος της Ζακυνθινής Εστίας Πολιτισμού και Μέλος της Επιτροπής Κρίσης Νέων Μελών της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top