Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο Δημήτρης Φωτιάδης και η Ελληνική Επανάσταση του 1821
23/03/2021, 8:55 μμ

Ο Δημήτρης Φωτιάδης και η Ελληνική Επανάσταση του 1821

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

 

Από τις εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος κυκλοφορεί η τετράτομη, ολοκαίνουργια, “αναθεωρημένη και συμπληρωμένη”, τρίτη έκδοση της ιστορίας του Δημήτρη Φωτιάδη: Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821.

 

Ξεκινάει από την πτώση Βυζαντινής αυτοκρατορίας (1453), και σταματάει στη δολοφονία του Καποδίστρια (1831), διέρχεται μια μεγάλη ιστορική περίοδο (379 χρόνων) γεμάτη γεγονότα που άλλαξαν τις τύχες του κόσμου, με κορυφαίο την Ελληνική Επανάσταση.

“Η Επανάσταση του 1821”, το σημαντικό, τεραστίων διαστάσεων έργο, τέσσερεις καλαίσθητοι τόμοι των 750 σελίδων έκαστος, μνημειώδες έργο, υψηλών προδιαγραφών, τεκμηριωμένο ιστορικά και θεμελιωμένο στερεά σε αντικειμενικές απόψεις προηγούμενων και σύγχρονων του Δ. Φωτιάδη ιστορικών και ιστοριογράφων, σε απομνημονεύματα αγωνιστών, με πλούσιο εικαστικό υλικό από εξαιρετικά λαμπερές εικόνες μαχών, αγωνιστών και προσωπικοτήτων που εμπλέκονται στα ιστορικά δρώμενα.

Στον υπέρ πατρίδος και ελευθερίας αγώνα των Ελλήνων Αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 όλα τούτα είναι συνυφασμένα στον ορισμό: “Ελευθερία ή Θάνατος”, με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα και ο θάνατος γιατί είναι με το μέρος εκείνων που αγωνίζονται για το δίκιο τους. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σε έναν πίνακα, όπως και μια λέξη στο ποίημα και στο τραγούδι. Μέσα από τα σύμβολα και τις έννοιες των πάσης φύσεως συμβόλων εξάγονται σημαντικές πληροφορίες και συμπεράσματα για το πως επετεύχθη το θαύμα της Έγερσης, του αγώνα και της αποτίναξης του τουρκικού ζυγού. Διαβάζεις, ερμηνεύεις, μελετάς  αναγιγνώσκεις την ιστορία, οικειοποιείσαι τα γεγονότα, εισχωρείς στα δρώμενα, εκτιμάς τους αγώνες και τιμάς εκείνους τους “άξεστους πολεμιστές, τους κλέφτες, τ’ αγρίμια του βουνού, τον ανθό της Κλεφτουριάς, εκείνους τους αδάμαστους” που “ζεστό ψωμί δεν έφαγαν, τον ύπνο δεν εχόρτασαν, δεν πλάγιασαν σε στρώμα”, τους αγωνιστές, που έδωσαν τη ζωή τους για να ζήσουν οι ίδιοι ελεύθεροι έστω και για μια μόνο ώρα: “Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, / παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή”.

Ο Φωτιάδης, όντας κάτοχος της ιστορικής γνώσης, κυρίαρχος της ύλης που τον απασχολεί, της ελληνικής γλώσσας σε όλες τις εκφάνσεις στην αέναη εξελικτική της πορεία από την κλασική αρχαιότητα, την Ελληνιστική και τη Βυζαντινή περίοδο ίσαμε την πτώση της Πόλης και τεσσάρων αιώνων Τουρκοκρατία, τον μεγάλο Σηκωμό και τη νεότερη εποχή, αφενός κινείται άνετα σε όλους τους χώρους και τις περιοχές· χώνεται παντού, στα παλάτια των Σουλτάνων, στις αυλές των Ευρωπαίων, στους πύργους και στα αρχοντόσπιτα και κρυφακούει τι λένε και μαθαίνει πώς σκέφτονται· πώς ο καθένας λογαριάζει να εκμεταλλευτεί τον αγώνα των ραγιάδων για δικό του όφελος· τρυπώνει στα φτωχόσπιτα των ραγιάδων και των Βλάχων τα καλύβια, μοιράζεται με τους ταπεινούς ξωμάχους το λιγοστό ψωμί και το κρασί, κρυφομιλάει μαζί τους και σκορπάει το σπόρο του αγώνα στις καρδιές όλων, εμπνέει τον πόθο για ελευθερία, από όπου θα φυτρώσει και θα υψωθεί το δέντρο της απελευθέρωσης. Ερευνά και διυλίζει κάθε πτυχή και κάθε γεγονός ώστε η ιστορική πραγματικότητα που εκείνος στελέχωσε με τον στέρεο, σαφή και ελληνικό λόγο να είναι απόλυτα εξακριβωμένη, αποσαφηνισμένη, δοσμένη στις πραγματικές της διαστάσεις, όσο καλύτερα μπορούσε με αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία, θεμελιωμένη σε πραγματικές βάσεις, καθιστώντας την διαχρονική. Έχει τόσο πολύ εισχωρήσει στην ιστορική πραγματικότητα, που μοιάζει να είναι μόνιμος παίκτης, όχι επισκέπτης, αλλά σύνοικος, συμπρωταγωνιστής, πανταχού παρών, γίνεται ο ίδιος μέρος των δρώμενων.

Όσο διαβάζω και μελετώ την ιστορία του, διαπιστώνω ορισμένα βασικά, σημαντικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τόσο την ιστορική, και όχι μόνο παιδεία του, αλλά και το πόσο ο Δημήτρης Φωτιάδης έχει μελετήσει και αγαπήσει αυτόν το χώρο και χρόνο, ήτοι το παρελθόν, το παρόν και την από περιωπής θεώρηση του μέλλοντος του τόπου που ονομάζεται Ελλάδα και είναι η από χιλιάδες χρόνια Ελληνίδα χώρα, πατρίδα απάντων των Ελλήνων είτε το θέλουν άπαντες είτε όχι. Η πραγματικότητα είναι αυτή· ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις, τις προσμίξεις, τους μαζικούς εξισλαμισμούς, ακόμα και τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί στη διαχρονική της πορεία η Φυλή και κυρίως , η Γλώσσα η Ελληνική, η γλώσσα του Ομήρου, που έρχεται σχεδόν αυθεντική από τα βάθη των αιώνων χιλιάδων χρόνων, που έμεινε ζωντανή 400 ολόκληρα χρόνια σκλαβιάς  κι αναστήθηκε μαζί με το δουλωμένο γένος των Ελλήνων, αποτελεί βάθρο και αδιαμφισβήτητο αποδεικτικό στοιχείο και επιχείρημα μαζί με τα τοπωνύμια, τη μυθολογία, τα αρχαιοελληνικά ευρήματα από τον μυθικό και τον αρχαίο κόσμο,τον πολιτισμό, ότι ο τόπος αυτός, εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια, κατοικήθηκε από Έλληνες, από Ελληνικά φύλλα.

 

 

Δημήτρης Φωτιάδης

 

 

Ο Δημήτρης Φωτιάδης, ένας φωτισμένος ιστορικός συγγραφέας τίποτα δεν ξεπερνά και τίποτα δεν αφήνει αδιευκρίνιστο. Στον Α΄ τόμο αναφέρεται στο Νεοελληνικό Έθνος, τον Διαφωτισμό, Φιλική εταιρία, στα προεπαναστατικά κινήματα. Ο δεύτερος αρχίζει με την έναρξη του αγώνα και τον φλογερό κήρυκα της Επανάστασης και αδάμαστο αγωνιστή, Αυτόν τον πανέμορφο γίγαντα που δεν γνώριζε φραγμούς και εμπόδια, που και νεκρό τον θαύμασε ο Ιμπραήμ, τον Παπαφλέσσα και φτάνει ως την καταστροφή των Ψαρών. Στον Γ΄ τόμο ιστορούνται εναργώς τα σημαντικότερα γεγονότα της Επανάστασης, οι μεγάλες μάχες, οι νίκες, τα ηρωικά κατορθώματα, η αξιοσύνη και η μεγαλοσύνη των αγωνιστών αλλά και τα θλιβερά που ακολουθούσαν τις μεγάλες νίκες, οι διαμάχες, οι εμφύλιοι σπαραγμοί, η στάση και η ανάμειξη των Μεγάλων Δυνάμεων για δικά τους οφέλη και φτάνει μέχρι τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου.  Ο Δ’ και τελευταίος τόμος ξεκινάει με την ανάληψη της διακυβέρνησης του Νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους από τον Ιωάννη Καποδίστρια, αναφέρεται λεπτομερώς στα γεγονότα που συνέβησαν επί Καποδίστρια και τελειώνει  με τη δολοφονία του Καποδίστρια, του πρώτου φωτισμένου, αγνού Έλληνα Πατριώτη, Κυβερνήτη της Ελλάδος.

Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια, εκτός από θλιβερό γεγονός, σήμανε απροκάλυπτα, όχι μόνο την επέμβαση των ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά της αναστημένης μόλις από τις στάχτες της Ελλάδας αλλά, ταυτόχρονα, και την υποδούλωσή της εσαεί στους Ευρωπαίους “συμμάχους”, που είχε επισημάνει ο Αδαμάντιος Κοραής κα δεν έδωσαν αξιολόγησαν τότε σωστά οι Έλληνες. Ο Δ΄ τόμος περιλαμβάνει Χρονολογικό πίνακα(1453-1831), Πίνακα αυτοκρατόρων, γλωσσάριο, τεράστια (292 σελ,), ελληνική και ξένη Βιβλιογραφία, Γενικό ευρετήριο ανθρωπωνυμίων και τοπωνυμίων, Κατάλογο εικόνων, Χάρτες, πίνακα περιεχομένων.

Έργο θαυμαστό και περισπούδαστο, όχι μόνο από ιστορική και επιστημονική άποψη, όσον αφορά την άψογη λεπτομερειακή καταγραφή, ανάλυση και σύνθεση των ιστορικών δεδομένων, που φωτίζουν από κάθε πλευρά τον Αγώνα, αλλά και από γλωσσική και λογοτεχνική άποψη. Είναι τόσο ωραία τα ελληνικά του Δημήτρη Φωτιάδη, η καλλιεργημένη, πλούσια δημοτική του γλώσσα που διαβάζοντας σε κυριεύει ολοκληρωτικά ως λογοτεχνικό έργο και σε κατακτά.

 

Παλαιό Φάληρο, 21 Μαρτίου 2021

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top