Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οι επιλογές, οι ιστορικές συγκυρίες και το τίμημα
23/04/2024, 9:13 μμ

Οι επιλογές, οι ιστορικές συγκυρίες και το τίμημα

Γράφει ο Νίκος Ιατρού //

 

 

 

Δημήτρης Πέττας «Κινούμενη άμμος», εκδ. Ιωλκός

 

Το βιβλίο αφηγείται μια ανθρώπινη ιστορία, και όπως ίσως πίσω από κάθε ανθρώπινη ιστορία, έτσι και εδώ κρύβονται ερωτήματα που ο συγγραφέας μέσα από την πλοκή, προκαλεί τον αναγνώστη να απαντήσει. Τα ερωτήματα αυτά, στην συγκεκριμένη ιστορία, συνδέονται με την ίδια την πορεία της ζωής μας, τις απαντήσεις που καλούμαστε να δώσουμε, τις αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε και τις επιλογές που αναγκαζόμαστε να κάνουμε.

Ερωτήματα όπως: Πως φτάσαμε μέχρι εδώ; που βαδίζουμε; ποιο θα είναι το επόμενο βήμα μας; Κι αν τελικά μετά από σκέψη και προσπάθεια καταφέρουμε να δώσουμε απαντήσεις σε κάποιο ή σε όλα τα ερωτήματα, αν φτάσουμε στο σημείο να γνωρίζουμε ή να νομίζουμε ότι γνωρίζουμε τον προορισμό μας, το που ακριβώς μας οδηγούν τα βήματά μας, αυτό που θα είναι σίγουρα δύσκολο να προβλέψουμε και πολλές φορές μπορεί να μας εκπλήξει είναι το έδαφος που βαδίζουμε. Είναι αρκετά σταθερό για να μας κρατήσει;  ή τελικά στεκόμαστε πάνω σε μια κινούμενη άμμο;

Ο Παναγιώτης, ο ήρωας του βιβλίου, είναι ή θα μπορούσε να είναι ένας από εμάς, θα μπορούσε να ζει σε αυτήν ή σε μια άλλη εποχή, θα μπορούσε να είναι στέλεχος μιας εταιρείας (όπως στο βιβλίο) ή να έχει μια άλλη επαγγελματική ιδιότητα ή θέση, θα μπορούσε να ανήκει σε διαφορετικό φύλο ή να έχει άλλη ηλικία.

Ο συγγραφέας δεν επιλέγει να περιγράψει ολόκληρη τη ζωή του ήρωά του, αλλά ξεχωρίζει μια συγκεκριμένη περίοδο. Ίσως αυτήν που θα καθορίσει τη ζωή του μετά. Είναι η στιγμή που η ρουτίνα της καθημερινότητας αλλάζει, οι ισορροπίες διαταράσσονται και ο ήρωας αναγκάζεται να πάρει αποφάσεις. Τα πόδια του Παναγιώτη δεν πατούν πια σε σταθερό έδαφος, αλλά σε κινούμενη άμμο και κάθε  βήμα θέλει προσοχή, γιατί όσο και αν γνωρίζει, δεν μπορεί πάντα να προβλέψει και γιατί η έκβαση αυτής της ιστορίας δεν επηρεάζει μόνο την επαγγελματική του πορεία, αλλά και την προσωπική του ζωή.

Για την αφήγηση της ιστορίας, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί δύο αφηγηματικούς χρόνους και ταχύτητες. Η παιδική ηλικία που τρέχει γρήγορα, όπως τρέχει κάθε παιδική ηλικία. Η ζωή στα θρανία, οι σκληρές σχέσεις των ανηλίκων, οι δάσκαλοι και το αποτύπωμα που αφήνουν στην ψυχή ή στο σώμα των μαθητών τους. Το δημοτικό, το γυμνάσιο, το Λύκειο, το Πανεπιστήμιο. Μέχρι τη στιγμή της πρακτικής άσκησης, τη στιγμή που ο νεαρός πια ήρωας θα βρεθεί, με την αμηχανία, ίσως και με την αφέλεια του νέου και άπειρου, μπροστά στο μελλοντικό του αφεντικό.

Η περίοδος αυτή απεικονίζεται με σκηνές από την καθημερινότητα, περισσότερο του σχολείου και λιγότερο της οικογένειας. Ίσως γιατί το σχολείο είναι αυτό που αντιστοιχεί στο μελλοντικό εργασιακό περιβάλλον, χώρο όπου εκτυλίσσεται η σύγχρονη ιστορία μας. Οι σκηνές αυτές βοηθούν τον χρόνο να προχωρά ομαλά, χωρίς καθυστερήσεις και περιγράφουν με εξαιρετική ευαισθησία (όπως αρμόζει στις πολύτιμες αναμνήσεις μας), σκληρές, ακόμα και βίαιες πολλές φορές σκηνές. Εκεί η ματιά του ήρωα ως παιδιού, έφηβου, φοιτητή μας βοηθά να αντιληφθούμε συναισθήματα, αντιδράσεις και επιλογές του ενήλικου εαυτού του, τον οποίο θα συναντήσουμε χρόνια μετά, στέλεχος πια μιας εταιρείας που βρίσκεται σε κρίση. Μιας εταιρείας που βυθίζεται, αλλά τα διαθέσιμα σωσίβια φτάνουν μόνο για τους ισχυρούς, αλλά και για όσους είναι διατεθειμένοι να κάνουν εκπτώσεις στην επαγγελματική τους ηθική και να προδώσουν τους συνεργάτες αλλά κυρίως τις αξίες τους.

 

Δημήτρης Πέττας

 

Στο σήμερα της ιστορίας μας, ο χρόνος επανέρχεται σε φυσιολογικές ταχύτητες και δίνει τη δυνατότητα στον συγγραφέα να μας περιγράψει, με προφορικό λόγο σε αρκετές περιπτώσεις, συνομιλίες, ενέργειες, αποφάσεις, διαδικασίες, δείχνοντας ότι γνωρίζει από μέσα τον επιχειρηματικό κόσμο που περιγράφει και όσα συμβαίνουν πίσω από τις πόρτες των γραφείων, πάνω ή κάτω από τα τραπέζια των συνεδριάσεων. Το κάνει μάλιστα με ιδιαίτερη προσοχή και σαφήνεια, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στους διαλόγους,  έτσι ώστε να είναι κατανοητός αλλά και να μην αφαιρεί το ελάχιστο από το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Στο τέλος, ο ήρωας βρίσκεται σε ένα ακόμα σταυροδρόμι. Κι όσο και αν προσπαθεί να κρατήσει την ψυχραιμία του, ξέρει ότι πρέπει να αποφασίσει. Γιατί όσο και αν, όπως και ο ίδιος λέει, προσπαθείς να αποφύγεις κάτι, αυτό βρίσκεται εκεί: «Σαν ένα μικρό, ελάχιστο, αχνό κόκκινο λαμπάκι, που μετά δυσκολίας το διακρίνεις, αλλά ξέρεις ότι είναι εκεί, αναβοσβήνει για να σου θυμίζει τη σκληρή πραγματικότητα και πως ό,τι και να κάνεις θα τη βρεις παρακάτω».

Η απόφαση του θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή του, εντός και εκτός εργασίας. Το ερώτημα δεν είναι αν μια επιλογή του θα γκρεμίσει ό,τι έχτιζε όλα αυτά τα χρόνια, αν τελικά θα χάσει τους μισθούς που το τελευταίο διάστημα έτσι κι αλλιώς δεν παίρνει. Το ερώτημα είναι αν θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό, αν θα προδώσει όσα υπερασπίστηκε ως παιδί, ως έφηβος, ως φοιτητής.

Την απάντηση θα τη δώσει ο καθένας από εμάς μόνος του, κρατώντας το βιβλίο στα χέρια.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top