«Αναγνωστική κάθαρση μέσα από τη συνειδητοποίηση της υπαρξιακής χαρμολύπης»
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *
Κωνσταντίνα Δούκα, «Το σπίτι στην άκρη της πόλης», διηγήματα, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 2020, σελ. 192
Η Κωνσταντίνα Δούκα, Αθηναία και Νεοσμυρνιώτισσα, ιδιαίτερα ενεργή στον τομέα του εθελοντικού θεάτρου, είναι ένα ιδιαίτερα μορφωμένο και σεμνό άτομο με επίγνωση του μεγαλείου της. Τιμήθηκε τρεις φορές από το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών με δύο κρατικούς επαίνους και ένα βραβείο για τα θεατρικά της έργα “Το παιχνίδι της αγάπης”, “Ο δρόμος για τον Άνω Κόσμο” και “Η σοφίτα” (που ανέβηκε στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου την περίοδο 1997-1998).
Θα την έλεγες αυτοδίδακτη αν δεν ήταν τόσο εμβριθής και εμπεριστατωμένος ο λόγος της, ξεκάθαρη η ματιά της πάνω στα πράγματα και διαυγής, κρυστάλλινη η έκφρασή της.
Έντεκα διηγήματα στεγάζει αυτός ο καλόγουστος τόμος από τις εκδόσεις Βεργίνα.
Μία πρώτη τεχνική παρατήρηση είναι ότι χρησιμοποιεί πολλά επίθετα.
Αμέσως μετά θα διαγνώσουμε ρυθμικές επαναλήψεις (όχι όμως δίκην leit motiv) αλλά για εμπέδωση του νοήματος και εστίαση της προσοχής στη λεπτομέρεια ή σε κάποια στροφή της πλοκής (το στοιχείο της έκπληξης). Διδακτισμός προς αναγνώστην. Σαν να μιλάνε και να απευθύνονται σε άτομα αφηρημένα, φευγάτα, ή μειωμένης νοητικής ικανότητας. Αυτό όμως δημιουργεί ένα ξεχωριστό ύφος και συμβάλλει σε ένα απολύτως προσωπικό και σοφά επιλεγμένο “ρεύμα” ρεαλιστικού διδακτισμού. Η όποια ποιητικότητα εναπόκειται όχι τόσο στην εικονοπλασία αλλά στην ρυθμολογία του λόγου (εκφερόμενου αλλά και περιγραφικού).
Θεατρικός ο λόγος της, εκφωνούμενος. Αφήγηση σαν σκηνικές οδηγίες. Λακωνικές προσωπογραφίες, αδρές μονοκοντυλιές.
Τομές χωροχρονικές που υποδηλώνουν έναν συγκρατημένο αλλά καλά αφομοιωμένο μοντερνισμό που μπολιάζεται στην πεζογραφική παράδοση απαρατήρητος σχεδόν.
Κινηματογραφικές αλληλουχίες εκλάμψεων.
Οι τελίτσες των ημιτελών φράσεων εναπόκειται προς συμπλήρωσιν από τον αναγνώστη (επαρκή, αλλά και απλό).
Υποψιαζόμαστε κι ενίοτε παρατηρούμε μια ταύτιση του αφηγητή με τα δραματικά του πρόσωπα. Διαπίδυση χρωμάτων και νευμάτων, όπως σε υδατογραφία (κοινώς, ακουαρέλα).
Κωνσταντίνα Δούκα
Το θαυμαστικό δεν το φοβάται η καλή θεατρικότατη συγγραφέας, δεν το θεωρεί αδυναμία, αλλά το θέτει για επίφαση, για επίταση της αναγνωστικής προσοχής αλλά και των δημιουργουμένων συναισθημάτων.
Στίξη ανάλογα με τις ανάσες. Ο συγγραφέας λειτουργεί σαν ηθοποιός.
Επιτέλους και το ώς (όταν είναι έως) με τόνο. Μάθημα για τους νεότερους, αλλά και για τους παλαιότερους που δεν έχουν συνηθίσει το μονοτονικό.
Εν κατακλείδι, αλλά ουχί και συμπερασματικώς, πρόκειται για μια εύστοχη και ευδιάκριτη λογοτεχνική διαπραγμάτευση της πεζής, κοινότοπης πραγματικότητας, χωρίς κανέναν ποιητικό ρεαλισμό, με ελάχιστη εξιδανίκευση, τόση όση να προκαλείται αισθητική ηδονή και αναγνωστική κάθαρση μέσα από τη συνειδητοποίηση της υπαρξιακής χαρμολύπης.
* Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ένα ποίημα: “Κι έφυγες”
Της Ελένης Τριβέλλα // Κι έφυγες ~~~~~~~ Πελώρια χέρια, μακριά δεν έχεις Γρήγορα πόδια, δυνατά δεν έχεις. Φτάνει η ψυχή. Κι όταν δε φτάνει Δώσ’ της να φάει ήλιο και να μυρίσει θάνατο. Τότε θα κολυμπήσει ή
Περισσότερα -
Ένα ποίημα: “Καβάφης, ο σπουδαίος ποιητής”
Της Μαρίας Σκαμπαρδώνη // * Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου γεννήθηκες μεγάλε ποιητή, που όσο λίγοι ερεύνησες την ανθρώπινη ψυχή. Στου έρωτα το πάθος δόθηκες με ορμή. Το απαγορευμένο έζησες, τη μαγεία του που τόσο λίγο
Περισσότερα -
Προς ένα εσωτερικό άγνωστο
Γράφει η Δέσποινα Πουπάλου // * Ελένη Παπανδρέου «Μάταιος Αύγουστος», εκδόσεις Ιωλκός Σε ένα ατέρμονο στροβίλισμα συναισθημάτων, σε μία γοητευτική πορεία από το φως στο σκοτάδι και πάλι στο φως, σε ένα ερωτικό και παράλληλα βαθιά υπαρξιακό κάλεσμα
Περισσότερα -
✔ Προδημοσίευση: Τέσσερα ποιήματα από την ποιητική συλλογή «Μαγικό κορίτσι» του Γιάννη Κόκκινου που θα κυκλοφορήσει το 2021
✔ ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΈΡΜΑ Ρότα για το άπειρο έδωσες στη ζωή μου καθώς μ’ εντόπισες – διασώστης πειρατής – στα βράχια να χτυπιέμαι εγκλωβισμένος Είδες αξιοπρέπεια στων χεριών τον πανικό Έδερναν το νερό
Περισσότερα -
“Γλώσσα μας” η γλώσσα του παππού Ομήρου
Γράφει η Ελένη Μανιωράκη –Ζωιδάκη // * Τι κι αν προσπαθούν οι παγκοσμοιοποιητές με τρόπο παραπλανητικό και αστείο να μας πείσουν ότι αν πέσουν τα σύνορα κι αν κοπαδοποιηθούμε όλοι οι λαοί, οι ανισότητες θα εξαφανιστούν ως δια
Περισσότερα -
«Η καρδιά του σκότους»: ένα έργο, αναρίθμητες αναγνώσεις
Γράφει η Εύη Μουρέλλου // Τζόζεφ Κόνραντ «Η καρδιά του σκότους», Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Δώμα Με αφορμή τη νέα έκδοση από τις εκδόσεις Δώμα του πολυσυζητημένου έργου του Τζόζεφ Κόνραντ «Η καρδιά του σκότους», αποφάσισα
Περισσότερα -
Eρευνώντας Σιναϊτικούς κώδικες. Η μυστηριακή ιστορία της βιβλιοθήκης του Σινά
Γράφει ο Χρήστος Ντικμπασάνης // * Ο πατέρας Δημήτριος Ντικμπασάνης, στου οποίου τα συγγράμματα Η ΣΙΝΑΪΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ και ΠΑΠΥΡΟΙ ΤΟΥ ΣΙΝΑ στηρίχθηκα περισσότερο για την αρτιότερη τεκμηρίωση και ολοκλήρωση αυτού του άρθρου μου, διετέλεσε βιβλιοφύλακας της Ιερής Μονής
Περισσότερα
