Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Έρωτες και σεξ στην ελληνική επαρχία
29/04/2020, 12:40 πμ

Έρωτες και σεξ στην ελληνική επαρχία

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Γιώργος Σ. Πολίτης: “Το προξενιό της Ιουλίας” Εκδόσεις Ψυχογιός, 2020, σελ. 406

 

Το μυθιστόρημα Το προξενιό της Ιουλίας του Γιώργου Πολίτη (Αθήνα, 1960) θα μπορούσε να είναι ιστορικό-πολιτικό, μα δεν είναι. Θα μπορούσε επίσης να είναι ιστορικό-αστυνομικό, αλλά πάλι δεν είναι. Είναι κάτι που περιέχει στοιχεία και από τα δύο λογοτεχνικά είδη, αλλά κυρίως είναι μια ιστορία που αναφέρεται στα ήθη μιας συγκεκριμένης ελληνικής επαρχίας στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και στις αρχές εκείνης του ’50. Στηριγμένος σε αυτά τα ήθη που τα γνωρίζει καλά, ώστε να μπορεί να τα μεταφέρει στο λογοτέχνημά του, έγραψε μια ενδιαφέρουσα ιστορία που διαδραματίζεται τον Οκτώβριο του 1954 στην Αθήνα, συγκεκριμένα στις Φυλακές Αβέρωφ που βρίσκονταν στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Δύο πρόσωπα, η δημοσιογράφος Αλεξάνδρα Γκίκα, και ο δικηγόρος Δημητρός Ατζαλίνας ασχολούνται με την περίπτωση μια έγκλειστης, της Ιουλίτσας Βένιου, της οποίας επίκειται η εκτέλεση. Όπως μαθαίνουμε από τις εφημερίδες, η γυναίκα ήταν συζυγοκτόνος και παιδοκτόνος, σκότωσε με μαχαίρι τον άντρα και την τρίχρονη κόρη της.

Ευθύς εξαρχής, από το πρώτο κεφάλαιο, ο συγγραφέας μεταφέρει στον αναγνώστη το κλίμα της εποχής και ειδικότερα την ατμόσφαιρα της φυλακής, όπου οι πολιτικές κρατούμενες ζούσαν σε συνεχή αγωνία, δεν άντεχαν την καταπίεση, αλλά δεν υπέγραφαν δήλωση μετανοίας. Κι ενώ ακούγονταν φωνές πόνου, βογγητά, βρισιές και παρακάλια, από κάπου αλλού ακούγονταν τραγούδια, με τα οποία οι έγκλειστες εξέφραζαν την σιγουριά τους πως κάποτε θ’ αποκτούσαν την ελευθερία τους. Όταν τελείωσε ο Εμφύλιος, προσθέτει ο συγγραφέας, η χώρα χωρίστηκε σε νικητές και ηττημένους, ενώ οι νικητές εξαργύρωσαν την ισχύ τους σε εξορίες, φυλακίσεις και εκτελέσεις: «τα μίση φαίνονταν ανίκανα να μηδενίσουν τους λογαριασμούς τους και ζητούσαν επιπλέον εκδίκηση».

Η Ιουλίτσα έχει πάθει αμνησία και η δημοσιογράφος δυσκολεύεται να της πάρει πληροφορίες για το διπλό έγκλημα που κατηγορείται ότι διέπραξε. Αυτό είναι και το βασικό εύρημα που χρησιμοποιεί ο Γιώργος Πολίτης για να στήσει το μυθιστόρημά του.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, σε μια αναδρομή στο παρελθόν, μεταφερόμαστε στην Ελλάδα του Οκτωβρίου του 1949, όταν μετά το κλείσιμο των συνόρων με την Γιουγκοσλαβία από τον Τίτο και το τέλος του Εμφυλίου οι αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού που κατέφυγαν στις φιλικές προς αυτούς ανατολικές χώρες ακούνε από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Βουκουρεστίου την ανακοίνωση της αυτοεξόριστης κυβέρνησής τους πως δεν κατέθεσαν τα όπλα, απλώς τα έθεσαν «παρά πόδα».

Από το τρίτο κεφάλαιο και μετά μεταφερόμαστε στα Τζουμέρκα, σε χωριό της περιοχής, όπου σύντομα θα εκτυλιχτεί το δράμα στο οποίο μπλέχτηκε η Ιουλίτσα. Όλα συνδέονται με την απόφαση των γονιών της, του Νικόλαου και της Στάσας, να την παντρέψουν –με προξενιό–, με τον Γιωργίκη, έναν εύπορο άντρα πολύ μεγαλύτερό της, χήρο μ’ ένα γιο, το Χρήστο. Όμως η Ιουλίτσα παρασύρθηκε από κάποιον άντρα, τον Γρηγόρη, και έκανε έρωτα μαζί του, οπότε μένοντας έγκυος συναίνεσε στον αταίριαστο γάμο, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, παρά τις φιλοδοξίες της να ζήσει διαφορετικά –το παιδί έπρεπε να έχει έναν πατέρα.

Ακούγοντας την Ιουλίτσα να θυμάται και να αφηγείται, μια αφήγηση σαν παραλήρημα, η Αλεξάνδρα που προσπαθεί να της πάρει συνέντευξη για την εφημερίδα της –εκείνη δείχνει να ξυπνάει από τον λήθαργο–, αρχίζει να πιστεύει πως είναι αθώα, οπότε πείθει τον Δημητρό να πάνε στο χωριό του δράματος και να μιλήσουν με τους εμπλεκόμενους στην σκοτεινή υπόθεση. Έτσι σιγά σιγά, χάρη στις μαρτυρίες, αποκαλύπτεται η αλήθεια, χωρίς αυτό να μπορεί να σώσει την Ιουλίτσα από την επικείμενη εκτέλεση. Τι θα συμβεί στο τέλος;

 

Γιώργος Σ. Πολίτης

 

Η ιστορία που διαβάζουμε είναι πρωτότυπη, η ανατομία της ζωής στην συγκεκριμένη επαρχία μια συγκεκριμένη εποχή είναι άρτια και η περιγραφή των τοπικών ηθών εξαιρετική. Μας ξενίζει που πλούσιοι και φτωχοί, νεαροί και ηλικιωμένοι, έγγαμοι και ανύπαντροι, κι ενώ οι συνέπειες του Εμφυλίου ενίοτε είναι τραγικές, καθώς τα μίση δεν λένε να σταματήσουν, ασχολούνται με έρωτες και σεξ που ενίοτε τους οδηγούν σε εγκλήματα. Υπάρχει βέβαια και η ενδοοικογενειακή βία, καθώς και ποικίλα μυστικά και ψέματα που καθορίζουν την συμπεριφορά τω ν ηρώων. Πάντως, νομίζουμε πως η εμπλοκή κάποιων προσώπων στην υπόθεση, λ. χ. του τυχοδιώκτη, ψευτόμαγκα, ερωτομανή και αντικομμουνιστή Σωτηράκη και η σχέση του με τη μεγαλύτερη του γυναίκα, δεν προσφέρουν πολλά στο δράμα, εκτός ίσως από κάποιες σκαμπρόζικες ερωτικές σκηνές. Σίγουρα, περιμένουμε το επόμενο λογοτεχνικό βήμα του συγγραφέα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top