Fractal

Εγκλήματα και άλλες ιστορίες μυστηρίου

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

“Θεσσαλονίκη νουάρ” – Κ. Αθανασιάδης, Μ. Αποστολίδης, Γ. Δάμτσιος, Π.Ιωαννίδης, Γ.Μαρτινίδης, Α.Μυροφορίδης, Κ.Νικολαΐδου, Γ.Οικονόμου, Κ.Τσιλιγγερίδου, Μ.Χαντζιάρα – Επίμετρο Πέτρος Μαρτινίδης, Εκδόσεις Αρχέτυπο, 2021, σελ. 242

 

Η αστυνομική λογοτεχνία τιμά τη Θεσσαλονίκη και η Θεσσαλονίκη δίνει στην αστυνομική λογοτεχνία την ευκαιρία να αξιοποιήσει την ιστορία, την κοινωνία και τα θέλγητρα της πόλης. Δέκα συγγραφείς, εφτά άντρες και τρεις γυναίκες, γράφουν από ένα αστυνομικό διήγημα τοποθετημένο σε αυτήν με ήρωες και ηρωίδες που δρουν από έρωτα, φιλοχρηματία, ανάγκη επιβίωσης ή απλώς που συμπεριφέρονται έτσι για χάρη της περιπέτειας. Όπως σημειώνει στον πρόλογό του, ο εμπνευστής του εγχειρήματος, ο Αλέξανδρος Μυροφορίδης, ένας από τους συμμετέχοντες, η έκδοση αποτέλεσε «πρωτίστως, ένα κερδισμένο στοίχημα για τη δημιουργική δυναμική της πόλης».

Ο ίδιος, προσθέτει πως οι συγγραφείς της έκδοσης «κινήθηκαν σε μονοπάτια δράσης, περιπέτειας, αγωνίας, παραβατικότητας και τρόμου», χωρίς να υπάρχει σε όλα τα διηγήματα κάθαρση και ευτυχισμένο τέλος, όπως είθισται να συμβαίνει στις κλασικές ομοειδείς ιστορίες.

Το πρώτο διήγημα, το «Έγκλημα στον σταθμό Βενιζέλου», ο Πάνος Ιωαννίδης αφηγείται μια ιστορία με έναν ντετέκτιβ, ο οποίος εν μέσω κορονοϊού, καλείται να εξιχνιάσει τον θάνατο ενός εργολάβου που βρέθηκε κρεμασμένος στο εργοτάξιο σταθμού του υπό κατασκευήν μετρό της πόλης. Στην υπόθεση εμπλέκονται λεσχειάρχες, τζογαδόροι, παίχτες που παίζουν παράνομα στοιχήματα.

Στο «Πίσω από το λάξευμα του χρόνου» του Γιώργου Δάμτσιου μια δημοσιογράφος συναντάει σε κεντρικό σημείο της πόλης έναν ηλικιωμένο που τα έχει χαμένα και θέλει να τον βοηθήσει. Της λέει πως ένας άντρας δέρνει τη γυναίκα του, αλλά στην πραγματικότητα η γυναίκα του έχει πεθάνει. Τι συμβαίνει; Θέμα είναι η ενδοοικογενειακή βία σε βάρος των γυναικών.

Το «Έγκλημα στο χάνι του Μπενσουσάν» της Κατερίνας Νικολαϊδου διαδραματίζεται το 1917, λίγο πριν εκδηλωθεί η μεγάλη πυρκαγιά, όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε μεταφέρει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη. Μια οικογένεια Εβραίων βιώνει ένα δράμα στο χάνι-πανδοχείο, όπου υποδέχονται ταξιδιώτες, ανάμεσά τους λαθρέμπορους και μικροκλέφτες, ντόπιους και αλλοεθνείς.

Το «Δικαστήριο» της Κικής Τσιλιγγιρίδου μας μεταφέρει στο εγγύς μέλλον, όταν το μετρό της πόλης λειτουργεί και στα βαγόνια του οι γυναίκες υφίστανται τις θωπείες ορισμένων ανδρών. Μια από αυτές αναλαμβάνει να τιμωρήσει με άγριο τρόπο τους εφαψίες, αποδίδοντας δικαιοσύνη, όπως νομίζει.

Στο «Ξεκάθαρη υπόθεση» του Γιώργου Μαρτινίδη, εποχή κορονοϊού, μια γυναίκα που αντιμετωπίζει προβλήματα με τον σύζυγό της πεθαίνει από το εμβόλιο. Εκτός από τους συνήθεις συνωμοσιολόγους και άλλους αντιεμβολιααστές, στην ιστορία πρωταγωνιστεί κι ένας έντιμος αστυνομικός, ο οποίος δεν χρηματίζεται.

Στο «Καρουζέλ» του Κυριάκου Αθανασιάδη πρωταγωνιστούν άνδρες, οι οποίοι συχνάζουν σε πάρκο της πόλης, ανάμεσά τους και γκέι που πάνε να ψωνιστούν και συχνά πέφτουν θύματα ξυλοδαρμού. Ο αφηγητής της ιστορίας τιμωρεί παραδειγματικά έναν ψευτόμαγκα με  αποτέλεσμα να συνετιστούν οι υπόλοιποι.

Στο «Μη φύλαξ ειμί εγώ» ο Αλέξανδρος Μυροφορίδης μας μεταφέρει στο 1953, όταν αρκετοί Έλληνες οραματίζονταν να μεταναστεύσουν με υπερωκεάνιο στην Αμερική για μια καλύτερη ζωή. Τότε ένας αστυνομικός επιχειρεί να διαλευκάνει τη δολοφονία του ιδιοκτήτη φαγάδικου-κουτουκιού που παρουσιάζει δυσκολίες καθώς το έγκλημα έγινε στο κλειδωμένο μαγαζί.

Στο «Σημειώσεις ενός επιμελητή» ο Μάνος Αποστολίδης αφηγείται την ιστορία πέντε φίλων, φοιτητών του Α.Π.Θ., οι οποίοι δημοσιεύουν τα ποιήματά τους σ’ ένα ερασιτεχνικό περιοδικό. Ανάμεσά τους αναπτύσσονται έρωτες και αντιζηλίες. Αργότερα, χωρίζουν οι δρόμοι τους κι όταν μία κοπέλα της παρέας πεθαίνει, ο επιμελητής στο περιοδικό, ερωτευμένος μαζί της, καλείται να εξιχνιάσει τον θάνατό της.

Το «Εριέτα» του Γιώργου Οικονόμου» μας μεταφέρει στην εποχή της οικονομικής κρίσης, όταν δολοφονείται, αφού βιάζεται, μια κοπέλα –κάποιος την ρίχνει από μια πολυκατοικία στο δρόμο. Την υπόθεση αναλαμβάνει ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ. Ο συγγραφέας πραγματεύεται το θέμα της αναζήτησης ερωτικού συντρόφου στο Διαδίκτυο, αλλά και τις ενδοοικογενειακές κακοποιήσεις.

Στο «Η οδός Μαύρης Πέτρας» της Μαργαρίτας Χαντζιάρα διαβάζουμε για εξαφανίσεις κοριτσιών, τα οποία πιθανώς να έχουν δολοφονηθεί από κάποιον σίριαλ κίλερ. Ύποπτος μπορεί να θεωρηθεί ένας καθηγητής Αρχαιολογίας, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία εναντίον του. Η ιστορία έχει αστυνομική δομή, αλλά ανήκει στο είδος αγωνίας και τρόμου.

Όλα τα διηγήματα είναι εξαιρετικά, το καθένα με τον δικό του τρόπο, και αναδεικνύουν λογοτεχνικά τις κρυφές και τις φανερές πλευρές μιας γοητευτικής πόλης που μπορεί να χαρίσει στιγμές πνευματικής και ψυχικής ευφορίας στους κατοίκους της, μα και στους επισκέπτες της.

Εξαιρετικό είναι και το Επίμετρο του Πέτρου Μαρτινίδη, επιφανούς συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων με χώρο δράσης τη Θεσσαλονίκη. Κατ’ αυτόν, η συγκεκριμένη πόλη «διαθέτει χαρακτηριστικά της κοσμοβριθούς και πολυπολιτισμικής μεγαλούπολης τα οποία, κατά κανόνα, δίνουν κατάλληλο πλαίσιο για “νουάρ” αφηγήσεις».

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top