Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Μάρτυρας» για την γνήσια ζωή και τον πόθο της αφύπνισης
11/05/2021, 10:20 μμ

«Μάρτυρας» για την γνήσια ζωή και τον πόθο της αφύπνισης

Γράφει η Δήμητρα Παυλάκου // *

 

Γιάννης Πλαχούρης «Μάρτυρας ζωής», εκδ. Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος

 

«Όσες αντενέργειες μου κάμετε
και σκέδια εναντίον μου,
δια να χαθώ κι εγώ
να χαθεί κι όλο το στράτευμα εξ αιτίας μου
μου είναι γνωστά όλα αυτά.»

(Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη,
τόμος Α σελ. 124, εκδ. Δωρικός)

 

Εικοστός πρώτος αιώνας και οι απώλειες ανθρώπων ιδεών, προσδοκιών, ευσεβών πόθων -της φύσης σύμπασας, ακούμπησαν  ένα δειλινό το κεφάλι τους σ’ ένα χαρτί λευκό. Η Εποχή ήταν γεμάτη κόπους. Έγραφε στις εφημερίδες και στα περιοδικά και -όταν επαναστατούσε η συνείδηση, έτρεχε/τρέχει στις πορείες και τα μεσάνυχτα γράφει τα ποιήματα.  Μια ζωή προσανατολισμένη σε πολιτικά και ιδεολογικά πρότυπα που οι κραδασμοί τους μοιάζουν κάποτε μονοσήμαντοι. Ο «Μάρτυρας ζωής” του Γιάννη Πλαχούρη (ποιήματα, εκδόσεις Σ. Ι Ζαχαρόπουλος) είναι η αναλυτική εξιστόρηση και ο πόθος μίας αφύπνισης που αργεί, αν δεν είναι κιόλας πεσμένη, αν δεν έχει κιόλας εκπνεύσει.

Παρατηρεί, εξανίσταται, διαμαρτύρεται, ονειρεύεται, προσδοκά και δεν συναινεί με τα καθιερωμένα ο στίχος: «Το ποίημα είναι πια αυτό που δεν είμαι».

Νομίζει κανείς πως γράφει ο Αόρατος άνθρωπος, τόσο διακριτικά παραμένει κρυμμένος ο ποιητής που ακούς μόνο ένα λυγμό, μία αλήθεια που ματώνει.

Όλα τα περιβάλλει μία πραγματικότητα αλλά ο Γιάννης δεν ήταν ποτέ ρεαλιστής.  Ήταν και είναι στη χορεία των οραμάτων για κοινωνική δικαιοσύνη:

«όταν φεύγει το πλήθος

μιλά η πλατεία

γέμισε ο αγέρας γραμμένα

χαρτιά

όλα τους άδεια».

 

Βρήκε τόπο το αναπόφευκτο. Η εκπροσώπηση αφήνεται χωρίς αντιστάσεις στη φαυλότητα, κερδοσκόποι της εκμετάλλευσης τραβάνε την αλήθεια και την σέρνουν στις αντικειμενικές αναμετρήσεις με το κακό:

«Η ποίηση δεν φέρνει ψωμί/ Αγάπησα τ άχρηστα/ Την άνοιξη που χώρεσε στον λαιμό ενός κρίνου/ Τη λέξη «αντισταθείτε» φεγγάρι ολόγιομο/ στην κορυφή του στίχου/  και άλλες εικόνες και πράγματα τόσο δικά μου/ που έλιωσαν στο αίμα χωρίς ανταλλάγματα/ στάζουν και γράφουν/ ζημιές ή κέρδη ποιος ξέρει;/ εσείς που ξέρετε να μετράτε μιλήστε / αριθμοί με αριθμούς κι εσείς αριθμός/ ως εκεί που αθροίζουν τον χρήσιμο βίο/ κι εμένα/ αφήστε με ασύμμετρο / με την Ποίηση /  που έριξε στη ζωή μου το περιττό/ και δεν αφήνει από το ποτήρι να πιω/ τον τρόπο των λωτοφάγων//»

Καταγγέλλει και εξανίσταται ο στίχος. Όταν του επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες, θα αποκαταστήσει την γνησιότητα της ζωής που έχασε το μέτρο, αντί να πενθεί με μαύρο ράσο άρνησης κάθε κοινωνικής διάκρισης και απόκτησης αγαθών.

Η Αγιότητα του φυσικού περιβάλλοντος προστατεύει τη συλλογή και η αλήθεια φοράει στολή άρνησης. Αξιολογεί την ιστορία του και καταγράφει παρεκτροπές και αβελτηρίες.

Αυτή η κριτική αναμέτρηση με το καλό καγαθό είναι προϋπόθεση για την πνευματική επιβίωση και ο Γιάννης το ξέρει. Η αλήθεια του είναι η ηθική καταξίωση  του «μάρτυρά» του που κρίνεται ως άτομο όχι ως πολιτική κοινωνία, που έχει στο γραφείο ανοιχτά τα Παρισινά Χειρόγραφα κι έξω κόβει βόλτες η αλλοτρίωση.

 

Γιάννης Πλαχούρης

 

Πλήρης η σύγχυση της ζωής.

Γράφει: «(…) Τώρα ο ύπνος γέμισε/ δικαστικούς κλητήρες, έγγραφα/ διώξεις, απειλές, φωνές ξυράφι/. Πώς καταφέρανε/ μετά τις μέρες να εκπορθήσουν και τις νύχτες μου;/ Στον έναν πώς κατόρθωσαν ο δεύτερος/ να είναι ο Εφιάλτης;»

Όλοι αναζητούν πάση θυσία την έξωθεν καλή μαρτυρία. Εκεί μένει και παγιδεύεται ο λόγος ο καλός, η απλότητα, η εγκαρδιότητα, η σεμνότητα, η αλληλεγγύη. Εκεί στενάζει ο ποιητής. Αναζητά μέσα από την αυτοπαρατήρηση το αντικειμενικό και αφουγκράζεται τις επιφάσεις κύρους της κάθε εξουσίας. Ατομικά θελήματα και κοινωνικοπολιτικά λειτουργήματα, σκοπιμότητες και ενθρόνιση ανάξιων που δεν ξέρουν ούτε υποψιάζονται τον κόπο της ζωής μας.

Τους αφήνει να αναρριχηθούν στα αξιώματα κι αυτός μετατρέπει την επιβολή σε άρνηση του αντικειμενικού, σε αμφισβήτηση της εϋποληψίας, σε περιφρόνηση της τιμής των ανθρώπων.

Ο Μάρτυρας ζωής γίνεται ο πρωταγωνιστής μιας πορείας χωρίς σταθμό για να επιβιώσει ως αληθινός κι όχι ως αόρατος άνθρωπος. Η ζωή του είναι πλάι στις όχθες και το νερό κυλάει και ξεπλένει κάθε κακό και φέρνει πιο κοντά την άνοιξη.

 

 

 

* Η Δήμητρα Παυλάκου υπηρετεί στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στο 2ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής, γράφει ποίηση, δοκίμιο και εργάστηκε ως δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου σε εφημερίδες και περιοδικά.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top