Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Παραβολές
19/02/2020, 8:18 πμ

Παραβολές

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

«Ο Βάτραχος» Πάνος Γιαλίτσης, εκδόσεις Βακχικόν

 

Πράξεις με αλυσιδωτές συνέπειες, πράξεις τρυφερές, ηρωικές, παραμύθια και ανθρώπινες ζωές που  μπερδεύονται, θυσίες και ανεξήγητες απουσίες. Σε χίλια χρόνια, ίσως, αφού πάντα εκείνος που αφηγείται την ιστορία σου δεν είναι άλλος από τον ίδιο σου τον εαυτό. Κύκλοι ομόκεντροι, ζωές που μπλέκονται, καθημερινοί ήρωες, δίχως ίχνος μεγαλοσύνης που αλλάζουν την τροχιά των πραγμάτων. Τέτοια τα πρόσωπα, λαϊκή η ιστορία του μυθιστορήματος Βάτραχος του Πάνου Γιαλίτση. Θέατρο, πεζογραφία, μουσική επιμέλεια, πολλά τα πεδία δράσης του συγγραφέα που με το μυθιστόρημα των εκδόσεων Βακχικόν κάνει την εμφάνισή του στο πλέον προβεβλημένο, λογοτεχνικό είδος της σύγχρονης, ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Στο φόντο της μεταφυσικής ιστορίας του Γιαλίτση που βαδίζει στο μεγάλο κενό της φαντασίας, μια όψη του θαυμαστού πραγματικού, της απλής και καθημερινής μυθολογίας.

Γλώσσα προφορική, παραμύθια και διασκευές της ζωής, εκδοχές από τις αναρίθμητες πιθανότητες που εξαντλούνται εκεί έξω συνιστούν μερικά μόνο από τα στοιχεία για τα οποία αξίζει να επαινέσει κανείς το πολυσέλιδο μυθιστόρημα του Αθηναίου δημιουργού. Ο Πολ, ένας χρεοκοπημένος και χωρισμένος άντρας, κάθε απόγευμα δραπετεύει από ένα επώδυνο παρελθόν, καθώς ακούει στο παγκάκι ενός άλσους, με αμείωτο ενδιαφέρον, μια παράδοξη ιστορία από έναν αινιγματικό και μοναχικό συγγραφέα, γράφει στο οπισθόφυλλο της έκδοσης, παραχωρώντας μια γενική εικόνα από την πρωτοτυπία του παραβολικού μυθιστορήματος που κρύβεται στις σελίδες του. Υπαινικτικός, αφιερώνοντας το πρώτο μέρος του βιβλίου σε ένα είδος ενήλικου παραμυθιού, με ρόλους χαρακτηρισμένους από θεατρικότητα, λάθη και ανθρωπιά. Μες στην νύχτα μια μετέωρη περιπέτεια, παλιοί, σπαρμένοι καθρέφτες, σκηνογραφίες κάτω από την σελήνη που δεν αφήνει παρά ένα κούφωμα στον ουρανό. Όσον χώρο απαιτεί η παραβολή του Πάνου Γιαλίτση για να εξιστορήσει το αλληγορικό της νόημα, δίνοντας νόημα και ζωή σε έναν άλλο κόσμο τόση ανάσα χρειάζεται το παραμύθι για να πει το τραγούδι του.

Σπάνιες πιθανότητας, όσα ποτέ δεν είδαν οι ηθοποιοί αυτής της ζωής και όσα ποτέ δεν οραματίστηκε ο πιο ευρηματικός σκηνοθέτης. Βγαλμένα από τις ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις τα πρόσωπα του συγγραφέα συνομιλούν με το δικό μας προσωπικό, κατορθώνοντας ένα σπάνιο χάρισμα για το απαιτητικό είδος της μυθιστοριογραφίας που ο συγγραφέας αποφάσισε να υπηρετήσει. Μες στην ιδιοτροπία της φόρμας του ο Βάτραχος παραχωρεί ήδη από το πρώτο μέρος του όσα κλειδιά χρειάζονται για να ερμηνευθούν οι όροι της ιστορίας που ακολουθεί. Ιδιότητες και χαρακτηριστικά έξω και πέρα από την τυχαιότητα,  μικρά σύμπαντα που συναντώνται κάτω από τον ίδιο ουρανό. Η μνήμη και το λάθος συνιστούν ένα είδος δεύτερου δέρματος για τους ήρωες του Π. Γιαλίτση. Καθώς όλα τραβούν τον μοιραίο και κρίσιμο δρόμο τους στους ήρωες αυτού του υπαινικτικού μυθιστορήματος δεν απομένει παρά το μερίδιο της διακριτικότητας, της αφέλειας, του λάθους, της ευθύνης σε μια αναμέτρηση με την ίδια την συγκυρία. Ένα είδος πρακτικής, λαϊκής σοφίας που σημαδεύει τον θεατρικό λόγο και τον καθιστά αυθεντικό μέσα από την μηνυματική του, προικίζει με προστιθέμενη αξία το έργο του Πάνου Γιαλίτση. Πράξεις και ερωτήσεις που κρατούν ανοιχτές τις πιθανότητες του σύμπαντος, επιλογές που αλλάζουν βίαια κάθε μας τροχιά, γρήγοροι συγχρωτισμοί, μοιραία γεγονότα που περνούν πλάι μας, το είδος του τρομερού που πρέπει να διαβούμε πριν φθάσουμε στην ομορφιά. Ο Βάτραχος, επιδέξιος στο καμουφλάζ, υπομονετικός, ελαστικός και προσαρμοστικός διαθέτει σπάνια ταλέντα. Σαν να λέμε πως κερδίζει τον άνθρωπο στα σημεία, δανείζοντας την δική του σοφία στις μικρές και τις μεγάλες αποφάσεις. Αυτές που πλέκουν τους αρμούς στο μυθιστόρημα του Πάνου Γιαλίτση και φανερώνουν την ικανότητά του να υπηρετήσει με επάρκεια το είδος. Μια υπέροχη σκαλωσιά που υψώνεται καταμεσίς της γρατζουνισμένης νύχτας. Αυτό είναι η ιστορία του Γιαλίτση που συγκινεί και θέτει σε λειτουργία τον προσωπικό μας ρυθμό, αλλάζοντας για λίγο θέση στον εαυτό μας και σε κάθε γνωστό σημείο αυτής της κοινής πολιτείας.

 

Πάνος Γιαλίτσης

 

Ο Βάτραχος των εκδόσεων Βακχικόν έρχεται να συμπληρώσει την πολύπλευρη παρουσία του Π. Γιαλίτση στον χώρο της τέχνης. Θεατρικός από βιογραφικού του, δεν διστάζει να πλάσει θαυμαστά τις σκηνογραφίες του που όμως υπηρετούν πιστά την πειθαρχημένη πλοκή. Το μυθιστόρημα που εξελίσσεται θα μπορούσε να διαθέτει εμάς τους ίδιους για πρωταγωνιστές. Η άλλη πλευρά έχει να κάνει με ένα παράξενο πλήθος που γλιστράει από κάθε χαραμάδα εντός μας. Το μοντάζ της ζωής, τα πρώτα πλάνα, ο τρόπος που αναμετράται με τις λεπτομέρειες, η μέθοδος του υπαινιγμού. Είναι τόσα εκείνα που επιβάλλουν στον συγγραφέα Πάνο Γιαλίτση να επανέλθει, έστω για χάρη αυτού του επαινετικού, επισημαίνεται, σημειώματος.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top