Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Δύσκολοι έρωτες στην εποχή της τελευταίας κρίσης. Αλλά μήπως έτσι ήταν πάντοτε;
02/05/2019, 10:03 πμ

Δύσκολοι έρωτες στην εποχή της τελευταίας κρίσης. Αλλά μήπως έτσι ήταν πάντοτε;

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

Χαρά Νικολακοπούλου, “Μια τρυφερή καρδιά στο βάθος και άλλες ιστορίες”. Εκδόσεις Θράκα, 2018

 

Ο εικοστός πρώτος αιώνας, τουλάχιστον  τις δύο πρώτες δεκαετίες, δεν θα μπορούσε να μας αφήσει παραπονεμένους στο θέμα αυτό, όπως άλλωστε και ο προηγούμενος, αφού κάπου μισό εκατομμύριο νέοι, κατά κύριο λόγο,  άνθρωποι είδαν τη μοίρα τους να δρομολογείται κάπου αλλού.  Κι αν αυτοί  βρήκαν τη μετανάστευση ως διέξοδο, κατεβάζοντας παράλληλα τα ποσοστά ανεργίας στη χώρα μας και γεμίζοντας ικανοποίηση τους πολιτικούς μας, οι υπόλοιποι που έμειναν πίσω συνεχίζουν την προσωπική και οικογενειακή τους  πορεία με τα όσα προβλήματα παρουσιάζονται μπροστά και όσο μπορεί καλύτερα και προσφορότερα ο καθένας τους. Σ’ αυτούς αναφέρεται, κατά κύριο βεβαίως λόγο,  και το τελευταίο βιβλίο της  Χαράς Νικολακοπούλου, με τίτλο ‘Μια τρυφερή καρδιά στο βάθος και άλλες ιστορίες’, που εκδόθηκε σχετικά πρόσφατα (Νοέμβριος 2018),  από τις Εκδόσεις Θράκα.

Θα ήθελα, εδώ, να εξομολογηθώ κάτι. Δεν είχα έρθει ξανά σε επαφή με το λογοτεχνικό έργο της συγγραφέως το οποίο, όπως διαπίστωσα, είναι πολυποίκιλο. Ετούτη η συλλογή των πρόσφατων διηγημάτων της, παρουσιάζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο με τα δώδεκα και κάπως εκτενέστερα, και το δεύτερο με τα υπόλοιπα δέκα που ενοποιούνται κάτω από τον υπότιτλο  ‘Μικρές περιπλανήσεις’ και σχετικά μικρότερα σε έκταση. Πολλά εξ’ αυτών, διαβάζω,  είδαν το φως της δημοσιότητας σε άλλοτε άλλα χρονικά διαστήματα, σε γνωστά έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά.

Άλλα σε πρώτο πρόσωπο, αυτοβιογραφικό, άλλα σε τρίτο, χαρακτηρίζονται από την φαινομενική  απλότητα της καθημερινότητας των κύριων πρωταγωνιστών των ιστοριών. Στο πρώτο διήγημα, που επιγράφεται ‘Ένα παιδάκι από εκεί πάνω’,  η πρωταγωνίστρια μας κάνει ευθέως κοινωνούς των βαθύτερων ατομικών προβλημάτων και ανησυχιών της, που επηρεάστηκαν έτι περαιτέρω λόγω της πρόσφατης κοινωνικής, περισσότερο, και οικονομικής φυσικά κρίσης. Ένα αναπάντεχο φιλί την έκανε να σκεφτεί και να συνειδητοποιήσει έντρομη ότι τόσο αυτή όσο και ο μικρός μετανάστης, μοιράζονταν το ίδιο μυστικό. Εκείνο, τουτέστιν, που ούτε η ακριβή ψυχανάλυση, ούτε κάποια ψυχοτρόπα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν κατάφεραν να της ξεσκεπάσουν. Ήταν αμφότεροι ‘ξένοι’ στον ίδιο τόπο, αφού κι’ αυτή ώρες-ώρες ένοιωθε ξένη και μετανάστρια στη χώρα της! Στο αμέσως επόμενο διήγημα,  ‘Η Μάρα και τα παραμύθια’, η κεντρική πρωταγωνίστρια βρίσκεται έρμαιο των επιλογών της οι οποίες φαίνεται πως βρίσκονται εγκλωβισμένες μέσα σε ένα ανεξάντλητο τέλμα. Οι σχέσεις με το άλλο φύλλο, είναι δύσκολες, επιπόλαιες και σφόδρα  επιδερμικές: ‘Πάλι εμφανίστηκε ο Πάτροκλος στο πρόσωπο ενός άλλου άντρα. Για να της ξαναπεί το ίδιο: ότι τα υλικά που στεριώνουν μια σχέση δεν κατοικοεδρεύουν εκεί που νόμιζε…’! Πικρό χιούμορ και μελοδραματικό στοιχείο, περιπλέκονται ασύστολα μέσα στο τρίτο διήγημα του βιβλίου, ‘Η ωραία Μαριλένα και τα κοτόπουλα’ που τοποθετείται γεωγραφικά στα πάτρια εδάφη της συγγραφέως.  Σ’ αυτό η σύγχρονη περιρρέουσα μιζέρια των ηρώων, απεικονίζεται πολυπαραγοντική, αφού ο αφηγητής μας τονίζει ευθέως ότι ‘… χρειάζονται βαθύτερες και ουσιαστικότερες αλλαγές, αν θες να σωθείς…’. Η πολύπλευρη κρίση της ελληνικής κοινωνίας συνεχίζει ακάθεκτη την πορεία της και στα επόμενα διηγήματα, όπως και στο ‘Έρως γαρ (ή ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης)’, με την αφήγηση γύρω από την ερωτική ζωή των πρωταγωνιστών, να εφάπτεται άλλων συγγραφικών τεχνικών παραμέτρων. Αλλού ειρωνεία, αλλού φάρσα, κι’ αλλού αφόρητος ρεαλισμός, είναι συχνά στοιχεία που αλλάζουν  μεταξύ τους συστηματικά.

Στα, μικρής έκτασης, διηγήματα του δεύτερου μέρους, η Χαρά Νικολακοπούλου εκπτύσσει κάπως διάχυτα το ενδιαφέρον της σε ιστοριούλες παλιές και πρόσφατες, χιουμοριστικές και σκληρές, ταυτόχρονα, όπως για παράδειγμα στη ‘Βασίλω’. Δύσκολες εποχές, αφιλόξενα μέρη της ελληνικής επαρχίας, και η φυγή να φαντάζει για πολλούς ως η μοναδική διέξοδος από την πανταχού παρούσα μιζέρια που τους έπνιγε τα βαθύτερα όνειρα καθημερινά. ‘…Κι αν μερικοί την είπανε σκληρή, σκληρά ήταν τα χώματα που την έθρεψαν, σκληρή και η εποχή. Τι να περιμένεις’; Στη ‘Ζωή χαρισάμενη’, το τέλμα συνεχίζει να διαπερνά διαβρώνοντας σταθερά και ύπουλα τις ζωές των πρωταγωνιστών. Μοναδική φυγή από τα τετριμμένα και καθημερινά, τα εύκολα και ανέξοδα όνειρα. Όμως, κι’ αυτά, ‘… πρέπει να τραφούν… θέλουν καύσιμα, είναι αδηφάγα όρνια, τρώνε τις σάρκες σου άμα δεν έχεις να τους μπουκώσεις το στόμα’!

 

Χαρά Νικολακοπούλου

 

Τελειώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, και γυρίζοντας πίσω στο εξώφυλλο, διαβάζουμε: ‘Ανθρώπινες σχέσεις. Δύσκολες, τραυματικές, τρομακτικές, αδιέξοδες, παθιασμένες, παράνομες, φονικές. Αλλά και σχέσεις αγαπησιάρικες, τρυφερές, ουσιαστικές, παιχνιδιάρικες. Σχέσεις ζωής και θανάτου’. Αλλά ευτυχώς που, ‘… υπάρχει-κάποια σπάνια φορά- η αγάπη, που σε κάνει να βλέπεις την τρυφερή καρδιά που κρύβει η ζωή στο βάθος, πίσω από τα αγκάθια’! Άλλωστε, ποιος ισχυρίστηκε πως η  ‘ενηλικίωση’ είναι εύκολη υπόθεση; Πρέπει κάποιος να διαβεί τη διαδικασία της γεύσης της ‘σούπας των δακρύων’, δηλαδή το πέρασμα ‘… από τον ανέμελο κόσμο της παιδικής ηλικίας στον ενήλικο κόσμο της έγνοιας και της οδύνης’.

Η φύση και εδώ ήταν αρκούντως έξυπνη και πλουσιοπάροχη, δίνοντας στους ανθρώπους άπειρες δυνατότητες και κυρίως άπειρα ‘βότανα’ με σκοπό πάντα την όσο το δυνατόν καλύτερα ανεκτή και υποφερτή προσέγγιση και διάπλου των δύστροπων καμπών και ελών της. Μικρές και πικρές αλήθειες, βρίσκονται διάσπαρτες στο ενδιαφέρον βιβλίο της Χαράς Νικολακοπούλου, τις οποίες βιώνουμε, λίγο πολύ,  όλοι μας! Όνειρα, κωμικό και τραγικό χιούμορ, δύσκολες συζυγικές αλλά και ανίκανες εξωσυζυγικές σχέσεις, μικροαστικές αντιλήψεις των πρωταγωνιστών, ακόμα δυσκολότερες προσπάθειες απόδρασης από τη σκληρή καθημερινότητα, ρεαλισμός και φαντασία, πλημυρίζουν τα μικρά διηγήματα ετούτης της ενδιαφέρουσας συλλογής της συγγραφέως και φυσικά τις ζωές των πρωταγωνιστών τους, όπως βεβαίως και οι διακεκομμένοι κύκλοι, οι κυματιστές κατά κόρον γραμμές, οι σκοτεινές και ξεθωριασμένες αποχρώσεις, οι σαρωτικές πινελιές αλλοπρόσαλλων χρωμάτων και οι περίεργοι υπαινιγμοί στον πίνακα ‘Ο χορευτής’ (1925) του Χουάν Μιρό που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top