Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Επιστολικό μυθιστόρημα
20/07/2022, 12:53 πμ

Επιστολικό μυθιστόρημα

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων //

 

 

«Η καλύτερη μου φίλη», Αγγελική Σπανού, Εκδόσεις Τόπος

 

Η Αγγελική Σπανού, με σπουδές Φιλολογικές και Νομικές, αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα και ενημερωτικές ηλεκτρονικές σελίδες.

Τα τελευταία τρία χρόνια έδωσε στο φως της δημοσιότητας και μια άλλη πτυχή της γραφής της -τέσσερα πεζογραφήματα.

Και πριν από λίγο, από τις Εκδόσεις Τόπος κυκλοφόρησε το πέμπτο της βιβλίο.

Η Αγγελική Σπανού ως δημοσιογράφος ασχολείται με τις πολιτικές αναλύσεις. Αλλά λέγοντας πολιτικές αναλύσεις κανείς πρέπει να έχει στο νου του πως ένας πολιτικής χροιάς φωτισμός αφορά και μπορεί να ερμηνεύσει και τα κύρια κοινωνικά φαινόμενα και τις κοινωνικές συμπεριφορές.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με το μυθιστόρημα «Η καλύτερη μου φίλη». Μόνο που ο φωτισμός, υπακούοντας στους νόμους μιας μυθιστορηματικής σύνθεσης, εστιάζεται σε ατομικές περιπτώσεις.

Το κοινωνικό φαινόμενο που η Αγγελική Σπανού θέλησε να πλησιάσει είναι αυτό της σεξουαλικής βίας, που πολύ συχνά στις μέρες μας το βλέπουμε να παρουσιάζεται.

Πολλά τα συμβάντα. Η Σπανού, αν και σαφέστατα αντλεί υλικό από την περίπτωση Ελένης Τοπαλούδη, όπως και από την άλλη του Βαγγέλη Γιακουμάκη, στην ουσία δεν στέκεται σε μια δημοσιογραφική παρουσίαση των περιπτώσεων αυτών, αλλά στήνει τους δικούς της ήρωες κι έτσι καταγράφει -με την αυθαιρεσία του μυθιστοριογράφου- τις συχνά κρυφές προϋποθέσεις που τελικά οδηγούν στο δράμα.

Το μυθιστόρημα, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως ανήκει στο είδος του επιστολικού μυθιστορήματος. Δυο φίλες «συνομιλούν» μεταξύ τους, καταγράφοντας η κάθε μια τους το ίδιο γεγονός αλλά από διαφορετική σκοπιά.

Η μια εξομολογείται και περιγράφει το γιατί κάποια πράγματα αποφάσισε να κάνει, από που οι αποφάσεις της ξεκινούν, ποια τα όνειρά της. Δεν κρίνει πάντα τις πράξεις, δεν τις δικαιολογεί. Απλώς μας τις παρουσιάζει.

Η άλλη -αυτή που είναι ο αποδέκτης των εξομολογήσεων, σχολιάζει τα όσα η φίλη της την ενημερώνει. Και καθώς τα σχολιάζει, λογικό είναι και να φωτίζει αυτά που στα μάτια της άλλης μπορεί να παραμένουν -ηθελημένα ή αθέλητα- στη σκιά.

Με το συγγραφικό αυτό τέχνασμα ο στόχος ανάλυσης της έκφρασης της βίας που θα οδηγήσει τα κεντρικά πρόσωπα σε ένα τραγικό τέλος, παύει να είναι μια μόνο είδηση, αλλά αποκτά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, συγκεκριμένες αιτίες, συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Η οικογένεια -αυτό η Αγγελική Σπανού δείχνει πως απόλυτα το πιστεύει- αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία άλλοτε θα αναπτυχθεί η υπόσταση του θύματος και άλλοτε η ψυχολογία του θύτη. Με διεισδυτικές μυθιστορηματικές κατασκευές παρουσιάζονται λεπτομέρειες του παρελθόντος. Ψυχολογικά τραύματα που δεν επουλώθηκαν. Μυστικά που δεν φανερώθηκαν. Όλα όσα τελικά επιδρούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός νέου ανθρώπου και κυρίως μιας νέας γυναίκας.

Καταστάσεις που σπρώχνουν σε μια αυθόρμητη, αλλά και γι αυτό ευάλωτη, ανάγκη απόκτησης ελευθερίας από την καταπίεση άλλοτε του οικογενειακού ιστού κι άλλοτε από τον αφόρητα κλειστό κοινωνικό περίγυρο.

 

Αγγελική Σπανού

 

Οι νέοι μας μεγαλώνουν στην ουσία χωρίς κανείς να τους προετοιμάζει για μια νέα κοινωνία όπου το σεξ έχει θεοποιηθεί, όπως και έχει μετατραπεί από πράξη επαφής σωμάτων σε πράξη υποδούλωσης και χρήσης κορμιών.

Δίπλα σε μια τέτοια κατάσταση, συνεχίζεται να εκφράζεται η παλιά νοοτροπία ερμηνείας της συμπεριφοράς του άλλου που βασίζεται σε συντηρητικά στερεότυπα.

Όλα αυτά παρουσιάζονται μέσα στο έργο αυτό -άλλοτε με τη ματιά εκείνης που τα υφίσταται, κι άλλοτε με την άποψη εκείνης που προσπαθεί να τα ερμηνεύσει.

Αλλά η ερμηνεία μπορεί να είναι αναγκαία για να ταξινομηθεί ένα γεγονός, όμως συχνά δεν επαρκεί για να το αποτρέψει.

Κι αυτό, νομίζω, είναι και το κεντρικό σημείο που χαρακτηρίζει το «Η καλύτερή μου φίλη». Το πως κανείς μπορεί και να προστατευθεί και το πως να βοηθήσει.

Σύγχρονο έργο. Επίκαιρο. Κρατά αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top