Fractal

«Ποίηση φωτεινή, ελπιδοφόρα, προφητική, ρεαλιστική με πολλές κοινωνικές προεκτάσεις»

Γράφει η Σοφία Σκλείδα // *

 

 

 

Κατερίνα Καλαμπαλίκη «Ελπίδα Δικαίωσης», Εκδόσεις Πιτσιλός, Αθήνα 2018

 

Ο τίτλος του εξαιρετικού αυτού έργου παραπέμπει στην ελπίδα δικαίωσης των ονείρων, των πόθων, των προσδοκιών των αδικημένων, των προδομένων, των εξαπατημένων από την ηθική και πολιτική διαφθορά και αναλγησία, των καθημερινών και απλών ανθρώπων της καθημερινότητας, που ελπίζουν σ’ ένα καλύτερο κόσμο και ένα ευοίωνο μέλλον.

Με απλά λόγια, για την Κατερίνα δικαιώνομαι σημαίνει κηρύσσομαι δίκαιος, γίνομαι δίκαιος ενώπιον του Θεού και είμαστε δικαιωμένοι, ανακηρυγμένοι δίκαιοι, από την στιγμή της σωτηρίας μας.

Το έργο αποτελείται από 46 ποιήματα, εκ των οποίων έξι είναι μεταφρασμένα στα γερμανικά από τον Ελβετό Peter Buxtorf και είναι αφιερωμένο στον αείμνηστο πατέρα της συγγραφέως μας. Παράλληλα, στηρίζεται σε δύο βασικές θεματικές, σε δύο θεμελιακούς πυλώνες, που έχουν να κάνουν με τον κοινωνικό και τον υπαρξιακό προβληματισμό, παίρνοντας έναυσμα από τις πολύπλευρες πτυχές της καθημερινότητας και της κοινωνικής πραγματικότητας, καθώς και από τον υλικό και φθαρτό κόσμο με τις ποικίλες αντιφάσεις και ανατροπές του.

Άλλοτε πάλι η ποιήτριά μας, εκκινώντας από τα προσωπικά της βιώματα, γίνεται περισσότερο εξομολογητική, κοινωνώντας τις βαθύτερες σκέψεις και τους προβληματισμούς της. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργεί εντυπωσιακές εικόνες, διευρύνει τις έννοιες και προκαλεί συγκινησιακή φόρτιση στον αναγνώστη, δίνοντας πρόσθετη αξία στο έργο της, καθιστώντας το πιο πλούσιο και πιο ενδιαφέρον.

Πρώτιστο μέλημά της, η σωτηρία της ψυχής, οι κοινωνικές διεκδικήσεις, η απόδοση δικαιοσύνης, η συσπείρωση ενεργειών και δυνάμεων για τη συγκρότηση μιας συλλογικής συνείδησης και ταυτότητας, με κοινές πεποιθήσεις, ιδέες, αρχές και ηθικές αξίες, που θα λειτουργούν ενοποιητικά στο κοινωνικό πλαίσιο.

Η φιλολογική και επιστημονική κατάρτιση της συγγραφέως μας την οδηγούν να διαπραγματεύεται με επιτυχία θέματα και σύμβολα αρχαιοελληνικά, και να κάνει αναφορά σε ιστορικούς, μυθικούς και τραγικούς Θεούς και ήρωες, όπως τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Οδυσσέα, τον Αχιλλέα, τον Ορφέα, τον Αίμονα, τον Ποσειδώνα, την Αθηνά, τον Ήφαιστο, καθώς και άλλους.

Συγκλονίζουν τα ποιήματά της Ρόδο μου και γιασεμί, Μέρες πανδημίας, Πατρίδα πενθείς, Στα ερείπια, Τυφλοί, Φόνος φοιτήτριας, εμπνευσμένα από την αστείρευτη μητρική αγάπη, από τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, από τα συνεχή πλήγματα που δέχεται η πατρίδα μας, από βίαιες εγκληματικές πράξεις που συγκλονίζουν και στιγματίζουν το βίο μας.

Διαβάζουμε στο έργο:

«…Πατρίδα Πενθείς;/Σφετεριστές βεβήλωσαν την ιστορία σου/Αρπακτικά σχίζουν τα εύρωστα στήθη σου και Εφιάλτες ρίχνουν αλάτι στην πληγή σου…/Τρίζουν τα κόκαλα στους τάφους της Βεργίνας κι ο Παρθενώνας σείεται…/ Μακεδονία,  γη της Ελλάδας και του Αλεξάνδρου το όνομά σου σε πλειστηριασμό βγάζουν…/Δακρύβρεχτα καμπαναριά πένθιμα ηχούν…»

Η Κατερίνα, προικισμένη με σπάνια χαρίσματα και ηθικές αρετές, καθώς και με ιδιαίτερη ευαισθησία για τα κοινωνικά δρώμενα και τις συναισθηματικές μεταπτώσεις του παλλόμενου και βαλλόμενου πανταχόθεν σύγχρονου ανθρώπου, μας χαρίζει ποιητικά διαμάντια εξαίσιας, φροντισμένης γραφής και ενός μεστού λυρικού λόγου που δονεί τα μύχια της ψυχής μας, με παραινέσεις, συμβουλές, προτροπές για εγρήγορση ψυχική και αφύπνιση πνευματική.

Χαρακτηριστικά αναφέρει:

«…Όσο δύσβατο, οδυνηρό κι αν είναι το μονοπάτι/Δράκους, ανεμοθύελλες, Λερναίες και Προκρούστες  στο δρόμο σου αν συναντήσεις, στις Συμπληγάδες μην εγκλωβιστείς κι απ’ τις Σειρήνες μην πλανευτείς!»

Η τέχνη για την Κατερίνα μας, και δη η τέχνη της ποιήσεως, εξιλεώνει, εξυψώνει, λυτρώνει, διδάσκει, κατευθύνει, εμπνέει, λυτρώνει…

Διαβάζουμε στο έργο:

«…Τέχνη υψηλή ακροβατείς σε σχοινί μεταξύ φαντασίας και λογικής/ Του πνεύματος το φωτοστέφανο σε στολίζει. Γύρω από σένα οι μούσες χορεύουν και τραγουδούν.  Η φωνή σου καθάρια αντηχεί, την αδικία και τη διαφθορά στηλιτεύει. /Στο αίμα των ηρώων ιχνηλατείς  τους αγώνες για την ελευθερία/Στις στροφές σου σμίγουν οι εραστές…»

Είναι γεγονός ότι o ρόλος της Τέχνης, ιδίως στις μέρες μας, είναι πολλαπλός και κυρίως λυτρωτικός και θεραπευτικός. Απαλύνει τον ψυχικό πόνο, εξυμνεί και απελευθερώνει όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα, όπως τον έρωτα, τη χαρά, τη θλίψη, την απογοήτευση, τον πόνο, προβάλλει και αναδεικνύει τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα πάθη, που υποδουλώνουν τους ανθρώπους, καλλιεργεί τη δημιουργικότητά μας, κάνει τη ζωή μας όμορφη και αναμφίβολα, οδηγεί στην εξύψωση του πνεύματος και της ανθρωπότητας, αφού είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την ευημερία της κοινωνίας μας.

«…Με την Τέχνη-πυξίδα βγες απ’ το λαβύρινθο νικητής και κυρίαρχος του ονείρου σου…», λέει χαρακτηριστικά η συγγραφέας μας.

Ταυτόχρονα, έχει πλήρη συνειδητοποίηση της προσωρινότητας της ανθρώπινης ύπαρξης, της φθαρτότητας της ίδιας μας της ζωής και της ματαιότητας των υλικών και κοσμικών αγαθών, αφού συνειδητοποιεί ότι

«…Μικρό το νήμα της ζωής στου κόσμου τα γραμμένα. Το πλοίο για το ανεπιστρεπτί ταξίδι όλους μας περιμένει· αργά ή γρήγορα…/Κ’ εκεί δεν έχει ανάκλιντρα, σκεύη πολυτελείας και θρόνους/Πλούσιος και ζητιάνος, σοφός κι αγράμματος, καλός και κακός/νέος και γέρος, όλοι ίσοι κι αδέρφια∙ ίδια τα καθίσματα, ίδιος ο προορισμός…».

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στηλιτεύει το φαρισαϊσμό και την υποκριτική συμπεριφορά των κατ΄ επίφαση χριστιανών, εξυμνεί όμως και το μεγαλείο των αφανών ηρώων της πεζής και δύσκολης ζωής μας, αλλά και της αγάπης και του αδυσώπητου έρωτα, που κατευθύνει τα βήματά της, την εμπνέει, την παρασύρει στη δίνη του και της προκαλεί αντιφατικά συναισθήματα.

«Αχ! Έρωτα… Πάντοτε σ’ αναζητώ, σε ψάχνω και παράλληλα σ’ απωθώ…/Με τρομάζει η θύελλα των παθών σου/ Αφετηρία στο νου μου δεν υπάρχει. Μόνο στάση, τέρμα/στάση στα μάτια σου τ’ αγαπημένα…/Προσμένοντας  το πάθος σαν χείμαρρος, να γίνουμε ένα…»

Επιπλέον θέματα αναφοράς είναι η μετανάστευση, η μοναξιά, ο ανθρώπινος πόνος και η θλίψη, η αδιαφορία και η έλλειψη φιλανθρωπίας, η επίπλαστη ειρήνη και η φρίκη του πολέμου, το μεγαλείο της αληθινής και αγνής φιλίας.

Ποίηση φωτεινή, άμεση, ελπιδοφόρα, προφητική, ρεαλιστική με πολλές κοινωνικές προεκτάσεις. Με μια γλώσσα ιδιαίτερα φροντισμένη και έναν λόγο άλλοτε λυρικό και ιδιαίτερα συναισθηματικό, άλλοτε πάλι στοχαστικό και ρεαλιστικό, καταφέρνει η Κατερίνα μας με την περίτεχνη χρήση ποικίλων εκφραστικών μέσων να κερδίσει τον αναγνώστη, να τον συγκινήσει, να τον ανυψώσει συναισθηματικά και πνευματικά και να του χαρίσει αισθητική απόλαυση και νοητική μέθεξη.

 

 

* Η Σοφία Σκλείδα είναι Φιλόλογος, Συγγραφέας, Διδάκτωρ Συγκριτικής Παιδαγωγικής και Μεταδιδάκτωρ  της Θεολογικής Σχολής, Μέλος της Ε.Ε.Λ.

 

 

Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top