✔ Καμίλα Σόσα Βιγιάδα: «Ζούμε στην αυγή της αποκάλυψης»

Συνέντευξη στη Γεωργία Χάρδα //*

«Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η γραφή δεν έρχεται να θεραπεύσει τίποτα όπως λέει ο Ουελμπέκ. Έρχεται να ρίξει αλάτι στην πληγή μιας κοινωνίας που επιδιώκει να μας καταστρέψει. Κοιτάζω γύρω μου, βλέπω ειδήσεις, γίνομαι αποδέκτης βίας. Αναλογιστείτε ότι ζούμε στην αυγή της αποκάλυψης».

«Εμείς οι τραβεστί ντρεπόμαστε για την αντιμετώπιση που έχουμε από την κοινωνία. Διδασκόμαστε ότι το να είσαι τραβεστί είναι ντροπή.[..]Η ευτυχία δεν είναι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα στη ζωή. Νομίζω ότι νοιάζομαι περισσότερο για το σεξ και τα χρήματα. Νομίζω ότι με ενδιαφέρει περισσότερο η κομψότητα. Το να είσαι ευτυχισμένος σε έναν τέτοιο κόσμο δεν μου φαίνεται πολύ σοφό».

 

Η Αργεντινή Καμίλα Σόσα Βιγιάδα μιλάει στο Fractal για «Τα παλαιοκόριτσα» που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Opera σε περίτεχνη μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη. Η διεμφυλική συγγραφέας και ηθοποιός αναφέρεται στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τρανς κοινότητα, στους φόβους της και τις αλλαγές που ήρθαν στη ζωή της όταν εγκατέλειψε την πορνεία και ασχολήθηκε με τη γραφή και το θέατρο. Ήδη το βιβλίο της «Tesis sobre una domesticación» το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη χρονιά στη χώρα μας θα γίνει ταινία με συμπρωταγωνιστή τον Αλφόνσο Χερέρα. Ανάμεσα στους παραγωγούς της ταινίας είναι και ο Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ ενώ θα παρουσιαστεί σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ. Όσο για «Τα Παλιοκόριτσά» της; Βρήκαν ήδη τον τηλεοπτικό τους δρόμο.

-Αγαπητή Καμίλα τι ήταν αυτό που σας έκανε να γράψετε τα «Παλιοκόριτσα»;

Το 2017 ανέβαζα ένα έργο με τίτλο «Το καμπαρέ της Αγίας Ντιφούντα Κορρέα». Είναι η πιο γνωστή Αγία της Αργεντινής στην οποία οι γονείς μου αποδίδουν το γεγονός ότι απομακρύνθηκα από την πορνεία και άρχισα να εργάζομαι ως ηθοποιός. Στο τέλος αυτού του έργου εμφανίστηκε η θεία Ενκάρνα λέγοντας πως οι τραβεστί στο πάρκο Σαρμιέντο είχαν βρει τον γιο της Αγίας Ντιφούντα Κορρέα. Η σκηνή αυτή κράτησε πολύ λίγο όμως αισθάνθηκα ότι εκεί υπήρχε χώρος για ανάλυση. Θα μπορούσαν να ειπωθούν για αυτή την ιστορία πολλά περισσότερα. Φανταστείτε μια παρέα τραβεστί να βρίσκει ένα μωρό.

Άρχισα να γράφω το πρώτο μέρος του μυθιστορήματος ,δεν θυμάμαι πόσες ακριβώς ήταν οι σελίδες μάλλον 30 με 40. Το 2018 γνώρισα τον Χουάν Φορν που είναι και ο εκδότης του βιβλίου. Ήταν υπεύθυνος για μια σειρά όπου δημοσίευσε σπάνια λογοτεχνικά έργα. Μου ζήτησε να του στείλω μερικά από αυτά που έγραφα και του έστειλα την ιστορία της θείας Ενκάρνα. Στη συνέχεια ζήτησε να το τελειώσω αφού πρώτα μου έκανε κάποιες προτάσεις. Μου ζήτησε να επεξεργαστώ κάποια θέματα και μέχρι τον Νοέμβριο του 2018 το μυθιστόρημα είχε τελειώσει.

-Τι μήνυμα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες σας μέσα από αυτό το βιβλίο;

Κανένα. Δεν γράφω για να στείλω κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες. Γράφω επειδή είμαι νάρκισσος και απολαμβάνω να κάνω χρήση και κατάχρηση της γλώσσας. Απολαμβάνω τις δυνατότητες που σου δίνει η γραφή, τις άπειρες ευκαιρίες παιχνιδιού που περικλείει η γραμματική μέσα σε ένα ανέκδοτο. Μέσα από τη γραφή δημιουργώ κόσμους, χαρακτήρες, γυρίζω πίσω τον χρόνο, προβλέπω το μέλλον. Αλλά ποτέ δεν επιδιώκω να προκαλέσω κάποια εντύπωση στους αναγνώστες. Αυτό είναι κάτι που δεν εξαρτάται από μένα.

-Η Θεία Ενκάρνα γίνεται μητέρα και αυτομάτως αυτό προκαλεί αντιδράσεις ακόμη και μίσος στην κοινωνία. Γιατί η μητρότητα μιας τραβεστί προκαλεί τόση αμηχανία;

Δε γνωρίζω, θα πρέπει να ρωτήσετε τους «κανονικούς» ανθρώπους για το τι είναι αυτό που τους ενοχλεί. Έχω την αίσθηση πως ό, τι κάνουμε τους ενοχλεί. Ακόμα κι αν ρίξουμε μια ματιά στο μπαλκόνι για να δούμε αν βρέχει.

-Η σχέση με τον πατέρα της πρωταγωνίστριας είναι πολύ βίαιη όμως πώς γίνεται τελικά η απόρριψη να έρχεται από τη μητέρα της; Και πόσο οδυνηρή είναι για εκείνη;

Αυτό συμβαίνει επειδή κατά βάθος τις ενώνει ένα είδος γυναικείας αδελφότητας. Κάτι που χτίζουν με το να είναι μόνες και αδύναμες μπροστά σε μια ανδρική φιγούρα με μια τέτοια εξουσία. Είναι σαν να σε προδίδει μια φίλη.

-Υπάρχει πολλή βία στα «Παλιοκόριτσα» αλλά και μια απίστευτη δύναμη ψυχής. Από πού προέρχεται τόση δύναμη;

Ναι, το παρατήρησα κι εγώ! Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η γραφή δεν έρχεται να θεραπεύσει τίποτα όπως λέει ο Ουελμπέκ. Έρχεται να ρίξει αλάτι στην πληγή μιας κοινωνίας που επιδιώκει να μας καταστρέψει. Κοιτάζω γύρω μου, βλέπω ειδήσεις, γίνομαι αποδέκτης βίας. Αναλογιστείτε ότι ζούμε στην αυγή της αποκάλυψης.

-Πιστεύετε ότι πριν από 10 χρόνια τα «Παλιοκόριτσα» θα είχαν την απήχηση που έχουν σήμερα;

Δεν ξέρω. Πριν από περισσότερα από 10 χρόνια ανέβασα μια παράσταση στην οποία υποδύθηκα χαρακτήρες του Γκαρθία Λόρκα και παρουσίαζα πώς ήταν να είσαι τραβεστί σε μια μικρή πόλη και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Αλλά έπρεπε να γίνω γνωστή, χρειαζόμουν ένα όνομα για να μπορέσω να δημοσιεύσω ένα βιβλίο. Ίσως, πριν από δέκα χρόνια να μην με είχε προσέξει κανένας εκδότης.

-Στο μυθιστόρημά σας παρουσιάζετε την αδιαφορία των ανθρώπων απέναντι στην τρανς κοινότητα. Πώς είναι η σημερινή κατάσταση;

Σταμάτησα να το σκέφτομαι εδώ και πολύ καιρό. Αυτό το κάνουν οι ακτιβιστές. Εγώ δεν είμαι ακτιβίστρια. Έχω φίλες τραβεστί, αυτοαποκαλούνται τραβεστί άνω των 40, βλέπω ότι βρίσκονται σε μια ευάλωτη κατάσταση, η οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτή ενός 20χρονου τρανς κοριτσιού που έχει την υποστήριξη των γονιών του. Το να μιλάμε για τρανς κοινότητα σημαίνει ότι εξαφανίζουμε πολλά περισσότερα από μια απλή αναγνώριση φύλου. Όπως η κοινωνική τάξη, η ηλικία, η πολιτική κατάσταση της χώρας. Θα ήταν ανεύθυνο εκ μέρους μου να μιλήσω γι’ αυτό. Οι ακτιβιστές μπορεί κάλλιστα να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα.

-Στο βιβλίο σας κυριαρχούν δυο συναισθήματα: Ο φόβος και η ντροπή. Ποιες είναι οι ρίζες των συναισθημάτων αυτών; Και πώς συνδέονται μεταξύ τους;

Ο Πασκάλ Κινιάρ λέει ότι ο φόβος και η επιθυμία προέρχονται από την ίδια ρίζα. Εμείς οι τραβεστί ντρεπόμαστε για την αντιμετώπιση που έχουμε από την κοινωνία. Διδασκόμαστε ότι το να είσαι τραβεστί είναι ντροπή. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ντρεπόμουν που είμαι Ινδιάνα, που είμαι φτωχή, που είμαι άσχημη. Και ύστερα ο φόβος… ο φόβος των χτυπημάτων. Να σου επιτεθούν και να πεθάνεις.

Οι πρωταγωνίστριες στα «Παλιοκόριτσα» το ξέρουν καλά αυτό. Ξέρουν ότι σήμερα είναι ζωντανές και πως αύριο μπορεί να βρεθούν νεκρές σε ένα ράντσο. Ξέρουμε ότι τα βλέμματα είναι καρφωμένα πάνω μας. Ότι μας κοιτάζουν. Και το να είσαι ορατός σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιο επικίνδυνο από το να είσαι αόρατος.

-Πώς γεννήθηκε η αγάπη σας για τη δημοσιογραφία;

Δεν νιώθω αγάπη για τη δημοσιογραφία. Πόσο μάλιστα για τη δημοσιογραφία στη χώρα μου. Το αντίθετο. Αισθάνομαι ότι ακολουθεί μια πρακτική κάθε φορά και πιο διεφθαρμένη, επαναλαμβανόμενη και βίαιη.

-Πόσο άλλαξε η οπτική σας για τη ζωή μέσα από την ενασχόληση σας με τη λογοτεχνία και το θέατρο;

Κερδίζω περισσότερα χρήματα, τρώω καλύτερα, πίνω καλύτερα. Χρησιμοποιώ καλύτερες κρέμες και είδη μακιγιάζ. Ανησυχώ λιγότερο για την πληρωμή του ενοικίου μου.

-Είναι «Τα παλιοκόριτσα» μια άγρια καταγγελία για μια κοινωνία που υποκρίνεται και κλείνει τα μάτια της σε σοβαρά θέματα;

Όχι, είναι η ιστορία της θείας Ενκάρνα και των φίλων της που βρίσκουν ένα εγκαταλελειμμένο μωρό στο πάρκο όπου εκδίδονται.

-Έχετε διασχίσει ένα δύσκολο μονοπάτι, είστε ευτυχισμένη;

Όχι. Αλλά η ευτυχία δεν είναι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα στη ζωή. Νομίζω ότι νοιάζομαι περισσότερο για το σεξ και τα χρήματα. Νομίζω ότι με ενδιαφέρει περισσότερο η κομψότητα. Το να είσαι ευτυχισμένος σε έναν τέτοιο κόσμο δεν μου φαίνεται πολύ σοφό.

-Η γραφή έχει τη δύναμη να θεραπεύει το τραύμα

Όχι, δεν το πιστεύω.

-Νιώθετε ότι είστε ελεύθερη;

Δεν ξέρω τι σημαίνει ελευθερία όταν είμαι τραβεστί, όταν είμαι λατινοαμερικάνα, εργάτρια, άνω των σαράντα. Μπορώ να σας πω τι με κάνει να νιώθω πιο ελεύθερη: τα χρήματα. Μπορώ να αποκτήσω ό,τι θέλω, μπορώ να ξοδέψω, να μετακινηθώ, να παίξω. Το να μην συνδέομαι με τη φτώχεια που ρυθμίζει κάθε απόφαση στη ζωή ενός ατόμου.

-Τι θα αλλάζατε στον κόσμο;

Θα ήθελα να εξαφανίσω τους ανθρώπους.

 

Η Καμίλα Σόσα Βιγιάδα (Camila Sosa Villada) γεννήθηκε ως Κριστιάν Ομάρ το 1982 στην Αργεντινή (Λα Φάλδα, Κόρδοβα) και άρχισε να ντύνεται γυναίκα στην ηλικία των δεκαπέντε. Ο πατέρας της προέβλεψε ότι, αν συνέχιζε έτσι, θα στρεφόταν στην πορνεία για να ζήσει και θα κατέληγε νεκρή σε χαντάκι. Τρία χρόνια αργότερα, πήγε στην πόλη αναζητώντας δουλειά, όμως το ανδρικό όνομα στην ταυτότητά της τής έκλεινε όλες τις πόρτες. Τότε αναγκάστηκε να εκπορνευτεί και να δεχθεί τη χλεύη των γειτόνων, τη βία των πελατών και της αστυνομίας. Στην τσάντα της έκρυβε πάντα ένα ξυράφι για κάθε ενδεχόμενο.

Στον αγώνα της να επιβιώσει αφοσιώθηκε στο γράψιμο, δημιούργησε ένα blog για τη ζωή της, έγινε δεκτή στο πανεπιστήμιο και πήρε το πτυχίο της στον τομέα των Θεατρικών Σπουδών. Ξεκίνησε την καριέρα της ως ηθοποιός θεάτρου, κινηματογράφου και τηλεόρασης, δημοσίευσε ποίηση και άλλα λογοτεχνικά γραπτά, κι έγινε διεθνώς γνωστή με το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Τα παλιοκόριτσα, που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και απέσπασε σημαντικά διεθνή βραβεία, όπως το Sor Juana Inés de la Cruz, βραβείο γυναικείας λογοτεχνίας το οποίο απονεμήθηκε για πρώτη φορά σε συγγραφέα που δεν γεννήθηκε γυναίκα.

*Η Γεωργία Χάρδα είναι βιβλιόφιλη δημοσιογράφος