Fractal
Home / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Συνεντεύξεις συγγραφέων / Περί Ποίησης | Αλέξανδρος Σάντο Τιχομίρ: «Το ποίημα για μένα είναι μια στάση μαρτυρίου. Πιστεύω ότι η ποίηση είναι αγωνία, το μεταξύ των πραγμάτων, ένα διαρκές ψυχορράγημα»
23/04/2024, 9:56 μμ

Περί Ποίησης | Αλέξανδρος Σάντο Τιχομίρ: «Το ποίημα για μένα είναι μια στάση μαρτυρίου. Πιστεύω ότι η ποίηση είναι αγωνία, το μεταξύ των πραγμάτων, ένα διαρκές ψυχορράγημα»

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

 

«Το ποιητικό βιβλίο πρέπει να αφηγείται κάτι (ακόμη κι αν η αφηγηματική γραμμή είναι αχνή) και να γνωρίζει καλά τον εαυτό του, να είναι ακέραιο».

«Λίγο-πολύ όλοι γράφουμε ξανά και ξανά για τα ίδια θέματα. Είναι σαν να δουλεύεις το ίδιο βιβλίο για όλη σου τη ζωή. Δική μου εμμονή είναι το όνομα, η λέξη που θα με χωρέσει ολόκληρο. Από εδώ πηγάζει η μεταφυσική των ποιημάτων μου και η αγωνία τους. Είναι λες και προσπαθώ να κατασκευάσω μια σφραγίδα, έναν λόγο απόλυτο, ανάγλυφο, σαρκικό· δηλαδή, μια αντίστροφη μεταρσίωση: από το άυλο πορεύομαι προς την ύλη».

 

 

Ο Αλέξανδρος Σάντο Τιχομίρ γεννήθηκε το 1994 στην Αθήνα και είναι φοιτητής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. H ποιητική του σύνθεση «Νάθαν: ένα ταξίδι στο εσωτερικό τοπίο ενός θεού» (εκδόσεις Βακχικόν, 2019) συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα πρωτοεμφανιζόμενων ποιητών των βραβείων Jean Moréas 2020 και στην ανθολογία Τα ποιήματα του 2019 (εκδόσεις Κοινωνία των δεκάτων, 2020). Ακολούθησαν η έκδοση του αφηγηματικού ποιήματος «Ο άνθρωπος ήταν η συνθήκη της ειρήνης: η εξομολόγηση ενός ενσαρκωμένου χρόνου» (εκδόσεις Άπαρσις, 2021), «Το φτέρωμα των χρωμάτων» (Ρώμη, 2022) και «Το σημειωματάριο ενός μισθοφόρου» (Ρώμη, 2022). Διατηρεί το ιστολόγιο Λειμωνάριο, όπου δημοσιεύονται κυρίως ποιήματα και δοκίμια.

«Τα λυρικά της αγωνίας» που υπήρξε και η αφορμή για την συζήτηση Περί Ποίησης, κυκλοφόρησε τον Μάρτη του 2024 από τις εκδόσεις «ΑΩ».

 

 

-Κύριε Τιχομίρ, να ξεκινήσουμε αποκωδικοποιώντας τον τίτλο; «Τα λυρικά της αγωνίας». Αυτός ο ποιητικός κύκλος σημαίνει πολλά για σας, έτσι δεν είναι;

Ήθελα να γράψω ένα έργο που να δίνει με καθαρότητα το στίγμα μου, να αξιοποιεί κάθε μου κατάκτηση στη γλώσσα, να ορίζει με τρόπο απόλυτο την ταυτότητά μου. Ένα βιβλίο εντελώς προσωπικό. Κάπως έτσι ήρθε και ο τίτλος: όλη μου η ποίηση είναι λυρική και επιδιώκω να την καταστήσω λυρικότερη. Η αγωνία είναι μια εντελώς προσωπική έννοια, που δεν μπορώ να αναπτύξω επαρκώς στο πλαίσιο μιας συνέντευξης. Θα πω, όμως, ότι πηγή έμπνευσης αποτέλεσε ο μύθος της πάλης του Ιακώβ με τον Θεό και η περίφημη φράση «είδα τον Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο και δεν πέθανα». Σε αυτό το δοχείο ενστάλαξα την αγωνία μου.

 

-Ένας τίτλος οφείλει να είναι ένα ποίημα εν δυνάμει; Στα ποιήματά σας πώς προκύπτουν οι τίτλοι;

Όχι απαραίτητα. Τον τίτλο, όταν τον χρησιμοποιώ, μου τον δίνει το ίδιο το ποίημα.

 

-Μας επιλέγει το ποίημα ή το επιλέγουμε;

Δεν νομίζω ότι συμβαίνει κάτι από τα δύο.

 

-Μια ποιητική συλλογή οφείλει να είναι ένας κύκλος; Να διαθέτει κοινή συνισταμένη, ή όχι απαραίτητα;

Ναι. Κατά τη γνώμη μου οφείλει και να έχει μια αυστηρή αρχιτεκτονική, γιατί και αυτή είναι νόημα. Δεν είμαι της νοοτροπίας «έγραψα 30 ποιήματα σε βάθος ενός έτους, έχουν κάποια κοινά στοιχεία, ας τα εκδώσω». Όχι, το ποιητικό βιβλίο πρέπει να αφηγείται κάτι (ακόμη κι αν η αφηγηματική γραμμή είναι αχνή) και να γνωρίζει καλά τον εαυτό του, να είναι ακέραιο. Πρέπει να είμαστε αυστηροί με τους εαυτούς μας και υπεύθυνοι απέναντι στον αναγνώστη. Δεν υποστηρίζω φυσικά ότι πρέπει να δημοσιεύονται μόνο ποιητικές συνθέσεις. Αλλά τα έργα θα πρέπει να είναι γυμνασμένα και πειθαρχημένα, όχι πλαδαρά κι ανέμελα.

 

-Υπάρχει εμμονή στην ποίηση, όσον αφορά την θεματολογία, όπως και στην πεζογραφία; Και αν υπάρχει, η δική σας;

Λίγο-πολύ όλοι γράφουμε ξανά και ξανά για τα ίδια θέματα. Είναι σαν να δουλεύεις το ίδιο βιβλίο για όλη σου τη ζωή. Δική μου εμμονή είναι το όνομα, η λέξη που θα με χωρέσει ολόκληρο. Από εδώ πηγάζει η μεταφυσική των ποιημάτων μου και η αγωνία τους. Είναι λες και προσπαθώ να κατασκευάσω μια σφραγίδα, έναν λόγο απόλυτο, ανάγλυφο, σαρκικό· δηλαδή, μια αντίστροφη μεταρσίωση: από το άυλο πορεύομαι προς την ύλη.

 

-Υπήρξε ποιητής που σας έκανε να πείτε «αυτό θα γίνω;» Ποιητές που υπήρξαν σημείο αναφοράς σας;

Δεν ήταν ποιητής, ήταν ο Ντοστογιέφσκι με τον «Ηλίθιο». Γύρισε το τραπέζι ανάποδα. Από κει και πέρα έχω επηρεαστεί πολύ από τον γαλλικό Συμβολισμό, κυρίως από τον Ρεμπό, ο οποίος είναι και ο αγαπημένος μου. Τέλος, οι Σεφέρης, Αρτό, Τρακλ, Δάντης, Άδωνις, και από τους σύγχρονους οι Θεοδόσης Βολκώφ, Αγγελική Κορρέ και Γιώργος Μπλάνας είναι συγγραφείς που με ανέθρεψαν.

 

-Ποίημα που ποτέ δεν ξεχνάτε; (άλλου ποίημα)

Το «KYRIE» του Θεοδόση Βολκώφ το απομνημόνευσα δίχως προσπάθεια. Το αγαπώ πολύ και συχνά το ανακαλώ στη μνήμη μου. Πιστεύω ότι είναι ένα από τα καλύτερα ποιήματα που έχουν γραφτεί στη νέα ελληνική.

 

-Ποιοι στίχοι σας, υπήρξαν για σας έκπληξη; (γεννήθηκαν απρόσμενα, ήταν σα να τους έγραψε άλλος, σας ξάφνιασαν κάπως;)

Συνειδητά δεν επιτρέπω στο εγώ να παρεισφρέει στα ποιήματά μου. Αισθάνομαι ότι είμαι ένας άλλος όταν γράφω. Όταν δεν ισχύει αυτό, δεν γράφω.

 

-Θυμάστε το πρώτο σας ποίημα;

Ναι, το θυμάμαι. Ήταν ένα κακό ποίημα. Δεν είχε τεχνική, αλλά κυρίως δεν είχε περιεχόμενο. Στα 17 μου δεν είχα ακόμη κάτι να πω. Δεν είχα πονέσει, δεν είχα μια δική μου ιστορία. Ακόμη περισσότερο, δεν είχα μια δική μου μυθολογία.

 

 

 

-Έχετε απαντήσει στο ερώτημα «τι είναι ποίημα»;

Το ποίημα για μένα είναι μια στάση μαρτυρίου. Πιστεύω ότι η ποίηση είναι αγωνία, το μεταξύ των πραγμάτων, ένα διαρκές ψυχορράγημα.

 

-Ξεκινώντας από την τελευταία σας συλλογή, μια μικρή ανασκόπηση στην ποιητική δουλειά σας;

Έχω εκδώσει 6 ποιητικά βιβλία, 5 ποιητικές συνθέσεις και 1 ποιητική συλλογή. Στα πρώτα 2 ο λόγος μου ανοίγεται, ύστερα περιστέλλεται, αλλά γίνεται, νομίζω, πιο βίαιος. Είμαι ποιητής της συμπύκνωσης, αγαπώ την περατότητα του κόσμου. Σε αυτήν αναζητώ το άπειρο.

 

-Από έλλειμμα γράφουμε ή από περίσσευμα;

Και τα δύο, θα πω. Η απουσία αυξάνει το είναι.

 

-Και «η ποίηση το καταφύγιο που φθονούμε;» Η σημαντική ποίηση πότε γράφεται; Σε αντιποιητικούς καιρούς ή σε εποχές ευμάρειας;

Καταρχάς δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι που να είναι αντιποιητικό. Επίσης νομίζω ότι κάθε εποχή έχει τις δικές της δυσκολίες, τα δικά της αδιέξοδα.

 

-Ο Νάνος Βαλαωρίτης υποστήριζε ότι η ποίηση είναι χρησμική, εσείς τι πιστεύετε;

Εξαρτάται. Στη μοντέρνα ποίηση, όπως έχει γράψει και ο Νάσος Βαγενάς, υπάρχει κάποια σκοτεινότητα, αυτό όμως δεν ισχύει και για την παλιότερη ποίηση.

 

-Θα επιλέξετε για μας ένα ποίημά σας;

 

κβ΄

 

Οι χαλκογραφίες των οραμάτων της

τυπώθηκαν σε κάποιο Περί πολέμου.

Τελικά την εξημέρωσε η θάλασσα:

ξοδεύτηκε σε μια ερωτική προσμονή.

Τ’ απογεύματα

άνεμος παλιός τραντάζει σαν σημαία την ανάσα της

κι αλλοπαρμένη παραγουλιάζει τον ουρανό στα βράχια.

Είπαν πως δεν κάνει ούτε για σφαγάρι:

μολύνθηκε το αίμα της από θεό.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top