Fractal

«Εξομολογητική, υπαρξιακή, αλλά και φιλοσοφική»

Γράφει η Τζούτζη Μαντζουράνη //

 

 

 

 

Νιόβη Ιωάννου «Αντί οφθαλμού», εκδ. Μανδραγόρας

 

Αυτό που καταθέτω σήμερα ενώπιον σας, είναι η βαθιά εκτίμηση και αγάπη στην φίλη και ομότεχνη Νιόβη Ιωάννου.

Το «Αντί Οφθαλμού» είναι η έκτη ποιητική συλλογή της Νιόβης. Πρόκειται για την ενδοσκόπηση μιας γυναίκας καθώς αναλογίζεται τις εμπειρίες της συνειδητοποιώντας το πέρασμα του χρόνου με διάθεση τελικής αποτίμησης.

Ποίηση, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι η οικονομία των λέξεων.

Οχι με την έννοια της τσιγγουνιάς, αλλά με την έννοια του αποστάγματος.

Ποίηση είναι το καθαρό, «κάλλιστον» του λόγου.

Και σαν ποίηση τέτοια, έπιασα στα χέρια μου το βιβλίο αυτό της Νιόβης.

Διαβάζοντας τα ποιήματα είναι εμφανής η νοσταλγία της για την παιδική της ηλικία.

Εικόνες, χρώματα, ήχοι, συλλογισμοί, συναισθήματα, οικογένεια.

Η ενασχόλησή της και με το θεατρικό κείμενο φέρνει στην ποίηση της Νιόβης Ιωάννου εικόνες από το σανίδι οι οποίες αποδίδονται σχεδόν με την γλαφυρότητα ενός φωτογραφικού ενσταντανέ.

Είναι πράγματι εντυπωσιακή η αφηγηματική ικανότητα της Νιόβης η οποία με ένα ιδιότυπο τρόπο αποτυπώνει το ανθρώπινο δράμα και φιλοσοφεί γι’αυτό και εξ’ αιτίας αυτού.

Με ποιητική πυκνότητα, υπερβαίνει τον χρόνο της δράσης και ισορροπεί ανάμεσα σε αιχμηρές αλήθειες και μύθους που αλλάζουν εμφάνιση μέσα στις εποχές, αλλά πάντα παραμένουν οι ίδιες. Το πραγματικό με το φανταστικό αλληλοσυμπληρώνονται και αποστάζουν την ηθογραφία μιας κοινωνίας με τα χαρακτηριστικά, τις συνήθειες, ακόμα και τις προκαταλήψεις, που διαμορφώνει ο μικρός και περίκλειστος τόπος, ο οποίος είναι γεμάτος από θλίψη, στερήσεις, μοναξιά, καταχωνιασμένα συναισθήματα και υπέρμετρο φόβο.

Kοινωνικές συμβάσεις που γεννούν σχεδόν πάντα δράματα, ζωές που γερνούν παράκαιρα, λάθη που επαναλαμβάνονται από γενιά σε γενιά κι ο φόβος για τον θάνατο, που κάποιες φορές γίνεται μοιραίος.

Όλα υπάρχουν μέσα σε αυτό το μικρό απόσταγμα αληθειών και σοφίας που είναι το ΑΝΤΙ ΟΦΘΑΛΜΟΥ.

Η δημιουργία είναι το πιο κοντινό σημείο που μπορεί να φτάσει κανείς στο μυστήριο της ζωής. Στην κατανόηση του μυστηρίου που είναι ο καθένας από εμάς.

Γιατί προτού υπάρξουμε δεν υπάρχει τίποτα.

Και αυτό είναι η δημιουργία: κάτι που γεννιέται από το μηδέν.

Η ύπαρξη, η ζωή, από μόνη της, είναι εξαιρετικά πολύτιμη.

Και νομίζω ότι η ποίησή της Νιόβης αγγίζει αυτό ακριβώς το σημείο όπου η ζωή είναι γυμνή, απλή και πολύτιμη. Γι’ αυτό και αγγίζει πολλούς ανθρώπους. Γιατί όλοι είμαστε ίδιοι, και είμαστε όλοι γυμνοί μπροστά στην Ποίηση.

Η Νιόβη, είναι ικανή να γράψει ένα ποίημα που όταν το διαβάζει κάποιος δυνατά, δεν ακούγεται τίποτα άλλο, παρά μόνο η σιωπή.

Γιατί η ομορφιά της τελειότητας δεν είναι ορατή.

Όταν διαβάζουμε ένα ποίημα της τελειώνοντας την απαγγελία νιώθουμε τη δύναμη που έχει το ποίημα να δημιουργεί σιωπή.

«Γεννιέμαι θα πει ερημώνω» θα πει σε ένα ποίημα.

Η Σιωπή γίνεται λόγος και εικόνα. Και η Νιόβη κάνει τη σιωπή να χορεύει με τις λέξεις.

Πλάθει το δικό της προσωπικό σύμπαν μέσα στο οποίο σε βάζει προκαλώντας σε να το εξερευνήσεις.

Αντλεί από τις γήινες εμπειρίες της, χρησιμοποιεί υλικά της πραγματικότητας και σε καλεί να «μαγειρέψεις» και εσύ μαζί της, και με αυτά τα υλικά που σου δίνει, και να συνθέσεις τις δικές σου συνταγές.

 

Νιόβη Ιωάννου

 

Η Νιόβη Ιωάννου, γράφει ποίηση με ειλικρίνεια και απλότητα, για τα καθημερινά μας βιώματα, την προσδοκία και την απελπισία του ανεκπλήρωτου έρωτα αλλά και το άλγος της ψυχής που φέρνει, σχεδόν αναπόφευκτα, αυτός. Μέσα από τις συλλαβές του κάθε ποιήματος της, καταφέρνει και αναστατώνει την ψυχή μας. Μας φέρνει αντιμέτωπους με χαρακτήρες, τοπία και καταστάσεις που γνωρίζουμε καλά. Τα έχουμε δει, τα έχουμε ζήσει, τα έχουμε νιώσει. Απαισιοδοξία, μελαγχολία, αίσθηση του ανικανοποίητου, του αδιέξοδου, απουσία ιδανικών, θρήνος για την απώλεια, θυμός αλλά πολλές φορές και οργή για την απώλεια και το ανεκπλήρωτο.

Η ποίησή της Νιόβης είναι εξομολογητική, υπαρξιακή, αλλά και φιλοσοφική. Το βίωμα περνά μέσα στη γραφή της, χωρίς όμως η ματιά της να μένει στα στενά περιθώρια του ιδιωτικού χώρου.

Βρίσκεται, χωρίς ασφαλώς να το έχει προγραμματίσει, αντιμέτωπη με το τρομακτικό κομμάτι της ζωής, η οποία αγνοεί τις ηθικές αξίες, τη διάκριση του καλού από το κακό, το δίκαιο, ακόμα και το έλεος.

Μέσα από τα ποιήματα της Νιόβης είναι εύκολο να διακρίνει κανείς τη γνήσια και άμεση φωνή της, η οποία κατορθώνει να δώσει μια δική της προσωπική συγκίνηση στα θέματα της αγάπης και του θανάτου.

Η Νιόβη Ιωάννου είναι, στην ποίηση της, ευαίσθητη, σοβαρή και στοχαστική ενώ παράλληλα παραμένει ανυποχώρητη και αξιοπρεπής.

Με τον προσωπικό και πηγαίο της λυρισμό, το πάθος της και την ωμή ειλικρίνεια των συναισθημάτων της κατορθώνει να καταστήσει τον προσωπικό της ποιητικό λόγο πανανθρώπινο.

Η πένα της μιλά για αλήθειες που αφορούν τον καθένα από εμάς. Ο λόγος της είναι μεστός, ζωντανός, συγκινητικός.

Τέλος, θα χρησιμοποιήσω ένα στίχο της Μελλισάνθης για να ευχηθώ στην Νιόβη να είναι το καινούριο της βιβλίο καλοτάξιδο, και να έχει ούριους άνεμους στα πελάγη του νου, από την μια άκρη της γης στην άλλη.

 

 

“…ας ξανοίγουμε τις χάρτινες βαρκούλες μας μες στον αστραποβόλο ωκεανό… “

Μελλισάνθη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top