✔ Τόμας Μπέρνχαρντ: 2 ποιήματα
Μετάφραση από τα Γερμανικά: Θεοδόσης Κοντάκης // *
Τα λευκά άνθη της άνοιξής μου
ανθίζουν σ’ ανοιχτή πληγή:
μονάχα η θλίψη ανεμίζει τη θανή μου στις ερήμους,
μονάχα η χλόη, θροΐζοντας, γράφει στον ουρανό τραγούδια
κει που σύννεφα βαριά θρηνούνε ζοφερές του Μάρτη μέρες –
δε θα ’ναι πια για μας έν’ αυτί μες στο ποτάμι, προσευχή
καμιά μέσα στην πέτρα:
χάνεται των άστρων ο κωπηλάτης,
μ’ άδεια κοφίνια πάνε, κεφάτοι, οι γαλανοί γαϊδάροι
μες στο καφετί το φύλλωμα.
Πότε θα μου πει ο Θεός, πού και πότε
θα μου τρυπήσει τη σάρκα του Χρόνου τ’ αγκάθι;
Καίει τις ώρες μου η νύχτα,
τείχη γκρεμίζονται στην καρδιά μου,
στον άνεμο θέλω να χαθώ,
η πάχνη μου κρέμεται στα φύλλα, στα ξένα σπίτια
ο ύπνος μου –
πλάνο το φως στην πεδιάδα, βυθίζεται στη δέησή μου
αποκαμωμένο,
κι ένα πνεύμα ανυψώνει το καλοκαίρι,
το θάνατο πάνω απ’ το μνήμα∙
κει που, άρρωστοι ήλιοι, τα χείλια των πληγών μου τραβάνε
-πάνω απ’ τον πράσινο κόσμο που κόκκινες στάχτες κοιμάται-
ένα σεντόνι από φεγγάρι και γάλα, άνεμο και δάκρυα.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
το κοφίνι κουβαλάμε και τη ράχη βιτσίζουμε της γελάδας,
θερίζουμε κι ιδέα δεν έχουμε για το χειμώνα,
μηλίτη πίνουμε κι ιδέα δεν έχουμε,
σύντομα θα ξεχαστούμε
κι οι στίχοι θα λιώσουνε σαν το χιόνι μπρος στο σπίτι.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
κοιτάμε μες στο δάσος όπως στου κόσμου το παχνί,
ψέματα λέμε και πλέκουμε καλάθια για μήλα κι αχλάδια,
κοιμόμαστε και τα λασπωμένα μας παπούτσια
τα λιώνει η κακοκαιριά μπροστά στην ξώπορτα.
Είν’ η χρονιά σαν τη χρονιά πριν από χίλια χρόνια∙
ιδέα δεν έχουμε,
δεν έχουμε ιδέα για την πτώση,
για τις βυθισμένες πόλεις, το ρέμα, κει που τ’ άλογα πνίγονται
κι οι άνθρωποι.
Ο Thomas Bernhard (1931-1989), Αυστριακός πεζογράφος, δραματουργός και ποιητής, θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους γερμανόφωνους λογοτέχνες της μεταπολεμικής εποχής. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλάζοντας κάθε τόσο οικογενειακό περιβάλλον και τόπο διαμονής. Για ένα διάστημα έζησε στη Γερμανία και αναγκάστηκε να ενταχθεί στη Νεολαία του Χίτλερ, αν και μισούσε τον ναζισμό. Από νωρίς, εξάλλου, εμφανίστηκε χρόνια ασθένεια στους πνεύμονές του. Αν και είχε κλίση στο τραγούδι και την ηθοποιία, αποκλείστηκε από μια αντίστοιχη καριέρα λόγω της εύθραυστης υγείας του. Στη συνέχεια, αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.
Το λογοτεχνικό έργο του Μπέρνχαρντ είναι ευρύ και πολύμορφο. Χαρακτηριστική είναι η απαισιόδοξη στάση του προς τη μεταπολεμική κοινωνία όπου έζησε, ενώ ιδιαίτερα επικριτικός ήταν απέναντι στην αυστριακή κοινωνία, υπενθυμίζοντας τακτικά το φιλοναζιστικό της παρελθόν. Τόσο στο ποιητικό του έργο, όσο και στα πεζά και τα δράματά του, κεντρική είναι η παρουσία του θανάτου.
Αν και εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1950 αρχικά ως ποιητής, ο Μπέρνχαρντ είναι πολύ πιο γνωστός ως πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Τα ποιήματα που μεταφράζονται εδώ ανήκουν στη συλλογή UnterdemEisendesMondes (Κάτω απ’ το σίδερο του φεγγαριού, 1957) και μαρτυρούν την εξαιρετική επίδοση του Αυστριακού συγγραφέα και στον τομέα της ποίησης.
* O Θεοδόσης Κοντάκης έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές. Ποιήματα και πεζά κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Επίσης, ασχολείται με τη μετάφραση ποίησης από τη γερμανική και την ιταλική γλώσσα. Μεταφράσεις του από ξένους ποιητές (Saba, Huchel, Luzi, Bachmann, Sachs κ.ά.) έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Ο Άκης Παρώδης στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:11 μμ -
Ο Χρήστος Τζανάκος στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:10 μμ -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
30/04/2024, 9:07 μμ -
Το βιβλίο κι ο συγγραφέας του: «Η ψίχα της μεταλαβιάς»
30/04/2024, 9:06 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Πώς είναι να ζεις μόνος;
Του Νίκου Τσούλια // Θεωρώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι σε κάποιο στάδιο της ζωής τους μένουν μόνοι τους – είτε γιατί σπουδάζουν κάπου μακριά από την οικογένειά τους είτε γιατί έχουν ξενιτευτεί για να βρουν δουλειά είτε
Περισσότερα -
Οι ερωτικές μεταμορφώσεις του θηρίου: το μυθιστόρημα των κατόπτρων.
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Έλενα Μαρούτσου «Θηριόμορφοι», εκδ. Πόλις, σελ. 224 «Κάποιοι από μας δεν συνέρχονται ποτέ. Ωστόσο αναρωτιόμουν αν το να κάνεις το τραύμα σου τέχνη είναι ένα είδος θεραπείας ή ένας τρόπος να κρατάς την
Περισσότερα -
Όταν πετούν οι πεταλούδες
Γράφει ο Δημήτρης Κανελλόπουλος // * «Αν τίποτε δεν άλλαζε δεν θα υπήρχαν πεταλούδες» Ανώνυμος Το «φαινόμενο της πεταλούδας» είναι μια θεωρία που διατυπώθηκε από τον μετεωρολόγο Edward Lorenz και ορίζει ότι κάτι τόσο μικρό
Περισσότερα -
Ο καθένας πεθαίνει μόνος του – Για την ταινία «Τρελή αγάπη» της Jessica Hausner
Από την Μαρία Γαβαλά // «ΤΡΕΛΗ ΑΓΑΠΗ ή ΤΡΕΛΟΣ ΕΡΩΤΑΣ ή ΑΠΛΩΣ ΤΡΕΛΑ; » Ιδού η πρώτη αμφισημία, η πρώτη σπαζοκεφαλιά : η ταινία της Jessica Hausner (γενν. το 1972) αναφέρεται στη γνωριμία του ποιητή Χάινριχ φον Κλάιστ με
Περισσότερα -
Ένα νόμισμα και η Δημοκρατία
Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // Η Αρχαία Ρώμη πολέμησε με επιτυχία τον εκφοβισμό των ψηφοφόρων: πρόκειται για μια πολιτική ιστορία που αφηγείται σε ένα νόμισμα. Το ασημένιο δηνάριο, το οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία πάνω από 2.000 χρόνια πριν,
Περισσότερα -
Ένα σκοτεινό ταξίδι ενηλικίωσης
Γράφει ο Γεώργιος Τζιτζικάκης // «Αργότερα» του Στίβεν Κινγκ, εκδόσεις Κλειδάριθμος Το μυθιστόρημα με τίτλο «Αργότερα» έρχεται από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος σε μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου, και αποτελεί ίσως το γρηγορότερα διαβασμένο βιβλίο από εμένα τον τελευταίο καιρό,
Περισσότερα -
Το αγόρι που έφερε χιόνι… στα Παραμύθια του Σαββάτου!
Της Ελένης Μπετεινάκη // Hollie Hughes «Το αγόρι που έφερε το χιόνι», εικ: Anna Wilson, εκδ. Μάρτης Μια πολύ συγκινητική ιστορία της Hollie Hughes για την καλοσύνη, την πραγματική αγάπη και φιλία, την προσφορά και
Περισσότερα