Fractal
Home / ΑΠΟΨΕΙΣ / Όταν πετούν οι πεταλούδες
16/02/2022, 9:47 πμ

Όταν πετούν οι πεταλούδες

Γράφει ο Δημήτρης Κανελλόπουλος // *

 

 

 

 

«Αν τίποτε δεν άλλαζε

δεν θα υπήρχαν πεταλούδες»

Ανώνυμος

 

Το «φαινόμενο της πεταλούδας» είναι μια θεωρία που διατυπώθηκε από τον μετεωρολόγο Edward Lorenz και ορίζει ότι κάτι τόσο μικρό όσο η κίνηση των φτερών μιας πεταλούδας μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη αλλαγή στον καιρό σε μια περιοχή που βρίσκεται στην άλλη άκρη του πλανήτη. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μία από τις διατυπώσεις, αναφέρεται ότι «αν μία πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει έντονη βροχόπτωση σε μια πόλη της Κίνας ή τυφώνα σε κάποιο νησί του Ειρηνικού ωκεανού». Φυσικά, μια πεταλούδα από μόνη της δεν έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο, το φτερούγισμά της όμως δημιουργεί ανεπαίσθητες αλλαγές στην πίεση  αέρα που τελικά επιδρά στον καιρό.

Το παρόν κείμενο δεν έχει σκοπό να επεκταθεί σε μαθηματικά μοντέλα και δυσνόητες επιστημονικές έννοιες. Άλλωστε, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, πιθανότατα οι περισσότεροι αναγνώστες να έστρεφαν αλλού το ενδιαφέρον τους! Αυτό που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι η συγκεκριμένη θεωρία μπορεί να ενσωματωθεί στην ανθρώπινη ψυχολογία και σκέψη. Ένα μικρό, φαινομενικά ασήμαντο γεγονός έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μια δραστική αλλαγή στη ζωή ενός ανθρώπου, σαν ένα μικρό βότσαλο που όταν πέφτει στο στάσιμο νερό το ταράζει και δημιουργεί κύκλους. Με τον ίδιο τρόπο, μπορούμε να φανταστούμε ότι υπάρχει ένα αόρατο νήμα στο σύμπαν που ενώνει τις αποφάσεις μας και τις μετατρέπει σε αποτελέσματα.

Έστω ότι έχουμε έναν μαθητή που δίνει εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Λόγω στιγμιαίας απροσεξίας κάνει ένα πολύ μικρό λάθος που αφαιρεί από τη συνολική του βαθμολογία ελάχιστα μόρια, τα οποία όμως είναι ικανά να του στερήσουν την επιτυχία στη σχολή της πρώτης του προτίμησης. Επιτυγχάνει σε κάποια άλλη σχολή και πηγαίνει να σπουδάσει εκεί και αναπόφευκτα η ζωή του θα εξελιχθεί διαφορετικά. Άλλη πόλη, περιβάλλον, άνθρωποι, αντικείμενο σπουδών, επαγγελματικές προοπτικές. Και όλα αυτά για ένα ασήμαντο λάθος που ίσως να μην απασχολούσε κάποιο άλλο βαθμολογητή.

Τα καθημερινά παραδείγματα που μπορούν να αναφερθούν σχετικά με τις σημαντικές αλλαγές που προκαλούν στη ζωή μας κάποια φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα είναι πολλά. Η απόφαση να ταξιδέψεις με λεωφορείο αντί με τρένο για το σπίτι σου ή το γεγονός ότι παρευρέθηκες σε μία εκδήλωση που αρχικά βαριόσουν να πας ενδεχομένως να έχει σαν αποτέλεσμα να γνωρίσεις ένα άτομο που αργότερα θα γίνει ο καλύτερός σου φίλος. Ένα τυχαίο περιστατικό που σε καθυστέρησε και έχασες την πτήση σου μπορεί να αποδειχτεί σωτήριο για σένα, όμως η παρουσία σου σ’ ένα συγκεκριμένο μέρος τη λάθος χρονική στιγμή ίσως έχει μοιραίο αποτέλεσμα.

Μήπως όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι είμαστε άβουλα πλάσματα, μαριονέτες στα χέρια κάποιου παιχνιδιάρικου υπέρτατου όντος; Προφανώς και όχι. Δεν πρέπει να λησμονούμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε όσα μας επιφυλάσσει η ζωή. Ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του χαρακτήρα, τις προσωπικές αξίες που καθορίζουν τη συμπεριφορά του και τις μικρές ή μεγάλες αποφάσεις που πρέπει να πάρει κατά τη διάρκεια της ζωής του. Έτσι κι αλλιώς, σε μεγάλο βαθμό η ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από το άθροισμα των επιλογών μας, καλών ή κακών, πετυχημένων και μη. Αυτές είναι που θα καθορίσουν αν το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό ή όχι, σαν να πρόκειται για μια μαθηματική πράξη.

Κι αν δεν έχουμε τον απόλυτο έλεγχο σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, μπορούμε να ελέγξουμε τη δική μας στάση απέναντι σ’ αυτά. Δύο άνθρωποι που έχουν διαφορετικό χαρακτήρα θα αντιδράσουν με διαφορετικό τρόπο στην ίδια κατάσταση. Μια επαγγελματική αποτυχία μπορεί να καταστρέψει τη ζωή ενός ανθρώπου, μπορεί όμως να αποτελέσει ευκαιρία και να δώσει το έναυσμα για ένα νέο ξεκίνημα σε κάποιον άλλο. Ένας χωρισμός από μία σχέση μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για μια νέα γνωριμία. Για κάθε πόρτα που κλείνει, θα υπάρχει κάποια άλλη που ανοίγει. Γι αυτό, λοιπόν, σε κάθε συγκυρία θα πρέπει να αναζητούμε το θετικό στοιχείο, να τη δούμε σαν ένα μάθημα που έχει να μας διδάξει πολλά ώστε να εξελιχθούμε στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Όταν το ποτήρι της ζωής είναι γεμάτο μέχρι τη μέση εξαρτάται από εμάς αν θα το δούμε μισοάδειο ή μισογεμάτο. Πάντως,  ό,τι κι αν συμβεί, ευχάριστο ή δυσάρεστο, η ζωή θα συνεχιστεί, σαν ένα ορμητικό ποτάμι που κυλάει μόνο προς μία κατεύθυνση. Και οι πεταλούδες θα συνεχίσουν να πετούν, να ανοιγοκλείνουν τα φτερά τους και κάποιες φορές να προκαλούν ακραία καιρικά φαινόμενα. Έστω και χωρίς τη θέλησή τους…

 

 

* Ο Δημήτρης Κανελλόπουλος είναι εκπαιδευτικός Πληροφορικής με ιδιαίτερη αγάπη στον μαγικό κόσμο του βιβλίου. Άρθρα και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά και στο διαδίκτυο, ενώ το 2012 εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο («Αποκάλυψη», εκδόσεις Οσελότος)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top