Hilda Doolittle – απάνθισμα (μέρος Γ΄)
Επιλογή-μετάφραση-επίμετρο: Βασίλης Πανδής // *
Μπορεί το μέλι να κρατήσει τέτοιαν ευωδιά
σαν και των λαμπερών μαλλιών σου;
Το πρόσωπό σου είν’ όμορφο σαν τη βροχή
***
Ο νάρκισσος που αγαπά τη βροχή
Ο νάρκισσος, μεθυσμένος,
μεθυσμένος απ’ τη βροχή
Το στόμα ενός κοριτσιού
πιασμένο στο φιλί
είν’ ένας κρίνος που γελά
Τα βλέφαρά της είναι μάλλον σα μυρτιά
***
Κανείς δεν ξέρει
ενός παιδιού η καρδιά
πώς μεγαλώνει,
ώσπου να είναι πια πολύ αργά
Κανείς δεν ξέρει το χρώμα ενός λουλουδιού,
ώσπου να σπάσει,
κανείς δεν ξέρει τ’ από μέσα πέταλα του ρόδου,
ώσπου η πορφύρα
να σκιστεί
***
Μήτε λόγο μήτε άγγισμα μήτε ματιά
εραστή, συ
δε θε να ποθείς τη νύχτα πάρεξ
φουσκονεριάς το σκέπασμα να σε καλύψει
δίχως και απορία,
δίχως φιλί
***
Άσπρο, ω ολάσπρο πρόσωπο—
απ’ τους καιρούς της απογοήτευσης
μαραζώνεις ίδιο ρόδο σκοτεινό·
μήτε προσφορά στα χέρια μας
μήτε και δύναμη για να παινέσουμε,
μόνο σιγή και συντριβή
***
Ρόδο, ρόδο δριμύ
και μισερό με τα αραιά,
θλιφτά σου πέταλα,
άνθος φτωχό κι αδύνατο
***
Αν ήμουν αγόρι,
θα λάτρευα τη χάρη σου,
θα είχ’ αποθέσει τη λατρεία μου
στα πόδια σου μπρος,
όλο ευτυχία, σαν μου δόθηκεν η έκσταση
του να σε βλέπω να γυρνάς
τη θεία κεφαλή
Θα ‘χα σταθεί
και θα ‘βλεπα και θα ‘βλεπα
και θα καιόμουν
Ώστε, καθώς θ’ ανασταινόσουν
απ’ όλην του έρωτα την έξαψη, το λήθαργο,
θε να καλούσες εμένα,
εμέ μονάχα,
και θα ‘βρισκες τα χέρια μου,
πέρ’ απ’ τα χέρια όλου του κόσμου,
παγωμένα, παγωμένα, παγωμένα,
αφόρητα παγωμένα και γλυκά
***
Είμαι τυφλή, μα και κουφή —αλιά μου—
σαν χαθήκαν όλ’ αυτά από τ’ αυτιά μου;
Όχι, ερωμένη μου, Ατθίς·
δίχως φτηνή ντροπή, πυρέσσουσα,
σου λέγω το εξής
Δεν κοιμόμουν
Δεν αποκοιμήθηκα σ’ ετούτα τα πυρωμένα λιθάρια,
όσον εσύ περίμενες
Ανέγνωρη δεν ήμουνα, σαν κοίταξα
τη θάλασσα
κι είδα τα πορφυρά καράβια
Κυρά της πάσας ομορφιάς,
λάβε από μένα τούτο·
μην πεις πως εγκατέλειψα τους βωμούς σου,
πως η φωτιά στην ολάσπρη εστία σου
ήτανε τόσο μεγαλόπρεπη,
που πισωπάτησα στο πρώτο αντίκρισμα
Σου δίνω κάτι
το υπεράνω,
ζωή και πνεύμα μ’ αυτό
Φωτοπερίχυτ’ η ζωή,
φτιαγμένη για τον ωραίον έρωτα
και την παράδοξη έκσταση
Πάρτε την ομορφιά, γυρίστε την
στις σκιές των δέντρων,
πηγαίντε μακριά, μακριά ‘πο ‘δω,
στην ευτυχία σας
***
Επίμετρο
Κάτωχρος, καθώς σκουλήκι στο χορτάρι,
αλλ’ ακόμα είμαι σπινθήρ
H.D.
Η Η.D.
Η Hilda Doolittle (1886-1961) ήταν Αμερικανίδα πολυγραφότατη λογοτέχνιδα, γνωστή κυρίως για το ποιητικό της έργο, το οποίο και υπέγραφε υπό τα αρχικά της, H.D.
Κατα τις δυο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, συνδέθηκε έντονα με τον Ezra Pound, αποτελώντας ιδιαίτερα σημαντική μορφή του κινήματος του Εικονισμού (Imagism), μιας από τις μήτρες του Μοντερνισμού. Μέσω του Pound ήρθε, το 1913, η πρώτη δημοσίευση ποιημάτων της, στο περιοδικό Poetry. Τρία χρόνια αργότερα, εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή.
Κατόπιν, συνδέθηκε επίσης με τον D.H. Lawrence, ενώ υπήρξε ασθενής του πατέρα της ψυχανάλυσης Sigmund Freud. Τις συνεδρίες της ποιήτριας με τον Freud απασχόλησε εκτενώς το ζήτημα ενός οράματός της, σε ταξίδι της στην Κέρκυρα, το 1920.
Η ποίησή της χαρακτηρίζεται από την κρυστάλλινη εικονοποιία και την εκφραστική της λιτότητα, επηρεασμένη εξαιρετικά από την αρχαία ελληνική μυθολογία και ποίηση. Μετέφρασε και διασκεύασε στα αγγλικά αρχαίους Έλληνες λυρικούς -μεγάλη αδυναμία διατηρούσε στη Σαπφώ-, καθώς και Ευριπίδη.
Φεμινίστρια και αμφιφυλόφιλη, η H.D. συκοφαντήθηκε και παραγνωρίστηκε, ωστόσο, η ίδια η ποιότητα και η αξία του έργου της της διασφαλίζει μια ξεχωριστή θέση στα γράμματα του περασμένου αιώνα.
Το “απάνθισμα”
Παρά τις τω όντι φιλότιμες προσπάθειες των λίγων Ελλήνων οι οποίοι καταπιάστηκαν στο παρελθόν με το μεταφραστικό μόχθο του έργου της, ο ως τώρα βαθμός εξοικείωσης του ελληνικού κοινού με την ποίηση της H.D. είναι αντιστρόφως ανάλογος του καλλιτεχνικού της ύψους. Έτσι, για τις ανάγκες του παρόντος αφιερώματος προκρίθηκε η επιλογή μιας παρουσίασης θραυσματικής· λύση που ίσως ξενίσει, μα θεωρήθηκε δέουσα για το σχηματισμό μιας σχετικά σύντομης, αλλά και σχετικά επαρκούς εικόνας του ογκώδους έργου της ποιήτριας. Συναρμόστηκαν λοιπόν αποσπάσματα εκτενών ποιημάτων και ορισμένα αυτούσια ολιγόστιχα ποιήματα.
Ο τίτλος αντανακλά και τον ίδιο το σκοπό του αφιερώματος, τη δημιουργία ενός στιχαρίου, όπου τα πρώιμα φτάνουν να συναντούν τα ύστερα άνθη της δημιουργίας της Hilda Doolittle.
Κέρκυρα, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2016
* Ο Βασίλης Πανδής ζει στην Κέρκυρα και είναι φοιτητής στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Μεταφράζει αρχαία ελληνική, αγγλόφωνη και γαλλική ποίηση. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί στο διαδίκτυο (Ποιείν, Fractal, τοβιβλίο.net).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Ο Άκης Παρώδης στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:11 μμ -
Ο Χρήστος Τζανάκος στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:10 μμ -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
30/04/2024, 9:07 μμ -
Το βιβλίο κι ο συγγραφέας του: «Η ψίχα της μεταλαβιάς»
30/04/2024, 9:06 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Πατέρας και γιος
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // * Μια ‘ανάγνωση’ στην «Ετυμηγορία» του Φραντς Κάφκα, σε μετάφραση του Κώστα Κουτσουρέλη, από τις εκδόσεις «Μελάνι». Ο κόσμος του Κάφκα. Αποπνικτικός, απάνθρωπος, κόσμος της αλλοτρίωσης. Τι μας προσελκύει, λοιπόν να εισέλθουμε στα
Περισσότερα -
✩ Για την παράσταση «Νύχτες στη Ρώμη – Τενν Και Άννα» του Φράνκο Ντ’ Αλεσσάντρο στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // «Νύχτες στη Ρώμη – Τενν Και Άννα» του Φράνκο Ντ’ Αλεσσάντρο στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη σε μετάφραση Χλόης Βερίτη και σκηνοθεσία Άγι Παΐκου με τους εκπληκτικούς ερμηνευτές: Φάνη Πέτσα, Δημήτρη Κωνσταντινίδη. Βασισμένο στην
Περισσότερα -
Η απληστία είναι θανάσιμο αμάρτημα
Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου // Ιερώνυμος Λύκαρης, “Άπληστε κόσμε, κάλπικε”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2015, σελ. 236 Στη σειρά των εκδόσεων Καστανώτη με την ονομασία «Καστανιώτης noir» εντάσσεται και το μυθιστόρημα του Ιερώνυμου Λύκαρη Άπληστε κόσμε, κάλπικε. Οι έλληνες συγγραφείς, όμως,
Περισσότερα -
3 Ιουνίου – Φραντς Κάφκα
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // O Φραντς Κάφκα που έφυγε σαν σήμερα το 1924, ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Γερμανόφωνος και εβραϊκής καταγωγής, έζησε στη σημερινή Τσεχία και έγραψε όλα τα βιβλία του στη γερμανική
Περισσότερα -
Elisa Biagini: “Διάλογος με τον Τσέλαν”
Μετάφραση- επιμέλεια: Βιβή Λάζου // Πριν από μερικά χρόνια είχαμε γνωρίσει στο ελληνικό κοινό την ποίηση της Elisa Biagini (Φλωρεντία, 1970) επισημαίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο του σώματος σ’ αυτή. Το σώμα ως μέσο και έδρα της σχέσης με
Περισσότερα -
Διήγημα: “Μια γλυκιά καταιγίδα”
Της Αναστασίας Γεωργακοπούλου -Μπρούσα // “Μια γλυκιά καταιγίδα Ο έρωτας δεν σε ρωτά. Δεν κοιτάζει ούτε συνθήκες, ούτε ηλικίες, τίποτα! Ανακαλύπτει τις χαραμάδες της καρδιάς και διεισδύει. Τι κι αν είσαι μικρότερος μου. Νιώθω το καρδιοχτύπι σου! Κεραυνοβολήθηκα
Περισσότερα -
La Dame aux Camélias. Οι αρχετυπικές αναφορές στο έργο του Αλέξανδρου Δουμά υιού
Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη // “Ο Χάσκων λάκκος που στέκει εμπρος μου δεν είναι άλλου παρά μόνον δικός μου !” “Ο Χάσκων Λάκκος”, απο την συλλογή ΑΣΜΑΤΑ ΝΕΚΡΙΚΑ, Νικηφόρου Βυζαντινού (Αυτοέκδοση 2018) Αφιερώνεται στην απέραντα μόνη
Περισσότερα