Elisa Biagini: “Διάλογος με τον Τσέλαν”
Μετάφραση- επιμέλεια: Βιβή Λάζου //
Πριν από μερικά χρόνια είχαμε γνωρίσει στο ελληνικό κοινό την ποίηση της Elisa Biagini (Φλωρεντία, 1970) επισημαίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο του σώματος σ’ αυτή. Το σώμα ως μέσο και έδρα της σχέσης με τον άλλο, ακόμη κι αν αυτός είναι «από μελάνι», πρωταγωνιστεί και στη συλλογή της «Από μια ρωγμή» (Einaudi, 2014), που συνιστά μια σπαρακτική συνομιλία με δύο αγαπημένους της ποιητές, τον Π. Τσέλαν και την Έ. Ντίκινσον. Ακολουθεί ένα μικρό μέρος της πρώτης ενότητας, του διαλόγου με τον Τσέλαν, που συγκροτείται κατά τον τρόπο που περιγράφει η ίδια στην εισαγωγή της[1].
Να δίνεις νερό στο φυτό του ονείρου
(διάλογος με τον Πάουλ Τσέλαν)
Πείραμα ενεργητικού διαλόγου μ’ έναν αγαπημένο ποιητή: κείμενα δομημένα γύρω από μεμονωμένους στίχους του γερμανόφωνου ποιητή, που αποσπάστηκαν από τα αυθεντικά συμφραζόμενα και χρησιμοποιήθηκαν ως θρυαλλίδες αποδέσμευσης μιας νέας ποιητικής έκρηξης.
I
Κλείνονται
οι νύχτες μου μέσα
στην παλάμη,
σ’ αγγίζω
κι είσαι από μελάνι.
II
Πάρα πολλά τα πράγματα που είπαμε ήδη
πάρα πολλές οι ανάσες που πήραμε ήδη,
στην παλάμη
μόνο μια πέτρα ξαναφτυσμένη,
μικρή σαν
ένα αμύγδαλο
(το γλυκό παραείναι
κρυμμένο και το τσόφλι
παραείναι σκληρό).
Μαζί με τ’ αμύγδαλα μέτρα κι εμένα[2].
III
Η γλώσσα πετάει παντού, κυλάει,
πέτα τη μακριά, πέτα τη μακριά,
κι έτσι θα την ξαναπιάσεις[3]:
θα ’ναι μια εμβοή,
ένα φτερό που ανοίγει για να μετρήσει τον ουρανό.
IV
Όταν το στόμα
φτύνει τη λέξη,
υπάρχει ένας χρόνος, ένα
ανάμεσα «σ’ εμένα κι εσένα»,
που είναι σβώλος
κομμένος απ’ τη λεπίδα,
σκουλήκι που έπειτα
ξαναβρίσκει ζωή.
V
Αυτό το στραβοπάτημα,
σαν το περπάτημα
σ’ όνειρο, σαν
την εξιστόρηση σ’
ένα αφτί
που ’γινε κιόλας γυάλινο.
Dare acqua alla pianta del sognare
(dialogo con Paul Celan)
Esperimento di dialogo attivo con un poeta amato: testi costruiti intorno a singoli versi del poeta tedesco, allontanati dal contesto originale e usati come micce per scatenare una nuova deflagrazione poetica.
I
Mi si chiudono
le notti dentro
il palmo,
ti tocco
e sei d’ inchiostro.
II
Troppe cose già dette,
troppo già respirato,
nel palmo
solo una pietra risputata,
piccola come
una mandorla
(il dolce è troppo
nascosto e troppo
duro il guscio).
Contami tra le mandorle.
III
La lingua vola ovunque, rotola,
gettala via, gettala via,
e così la riavrai:
sarà un frullare d’orecchio,
un’ ala che s’ apre a misurare il cielo.
IV
Quando la bocca
sputa la parola,
c’ è un tempo, un
tra «me e te»,
che è una zolla
affettata dalla lama,
verme che poi
ritrova vita.
V
Questo torcersi di
piedi, come il cammino
in sogno, come
il racconto in
un orecchio
già di vetro.
[1] Οι στίχοι του Τσέλαν ράβονται με τους δικούς της μεταφρασμένοι από την ίδια στα ιταλικά. Παρατίθεται το γερμανικό πρωτότυπο σε υποσημείωση κάθε φορά, χωρίς όμως αναφορά στο έργο από το οποίο αντλήθηκαν, καθώς κάτι τέτοιο θα μας αποσπούσε από την ουσία του πειράματός της. Στις δικές μας υποσημειώσεις προτιμήσαμε να παραθέσουμε τη διαθέσιμη ελληνική μετάφρασή τους και να παραπέμψουμε στα έργα του Τσέλαν.
[2] «Μέτρα στ’ αμύγδαλα κι εμένα» (από το [Μέτρα τα αμύγδαλα], Μήκων και μνήμη, μτφρ Ιωάννας Αβραμίδου, εκδ. Νεφέλη, 2007, σ. 135).
[3] «Πέτα την πέρα, πέτα την πέρα, / και τότε θα την έχεις ξανά» (από το «Όλα είναι αλλιώς», Του κανενός το ρόδο, μτφρ Χρήστου Λάζου, εκδ. Άγρα, 1995, σ. 219).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Mετάφραση: “Il dolore”, Irma Kurti
09/01/2024, 8:17 μμ -
Τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά στ’ αγγλικά
12/12/2023, 8:52 μμ -
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
12/12/2023, 8:51 μμ -
Μέτάφραση: Μαίρη Όλιβερ «Πρόσκληση»
05/12/2023, 9:03 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
«Δεν υπάρχει τέλος/ Μόνο η αρχέγονη γέννησή μας/ Αιώνια πάλη»
Γράφει ο Δημήτρης Μπαλτάς // * Μαρία Σταυροπούλου: “ΠαρΑνοϊκός δολοφόνος λέξεων”, εκδόσεις Βακχικόν, 2023 Η Μαρία Σταυροπούλου μάς συστήνει την πρώτη της ποιητική συλλογή με τον απρόσμενο, διαπεραστικό και κινηματογραφικό τίτλο ΠαρΑνοϊκός δολοφόνος λέξεων (εκδ. Βακχικόν,
Περισσότερα -
✩ Πως θα αγαπήσω τον εαυτό μου;
Γράφει η Ρίτα Βελώνη // Μήπως κριτικάρετε συνέχεια τον εαυτό σας και δεν σας μένει χρόνος να τον αγαπήσετε και να συνειδητοποιήσετε πως θα κερδίσετε πολλά, αν τον αντιμετωπίσετε ως “σύμμαχο” κι όχι ως αντίπαλο, που πρέπει να τιμωρηθεί;
Περισσότερα -
✔️ Βαγγέλης Προβιάς: «Προσεύχομαι να είναι ένα μυθιστόρημα που θα κάνει πάταγο… στο ψυχικό μου τοπίο!»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Ίσως ακουστεί λίγο περίεργο αυτό, αλλά διαπιστώνω πως μου αρέσουν οι σιωπηλοί, δειλοί, συνεσταλμένοι ήρωες. Η άδεια που έχω να μπαίνω στο μυαλό και την καρδιά τους (αυτονόητη, αφού σε μένα οφείλουν την ύπαρξή τους) όπου «υπάρχει»
Περισσότερα -
Τρεις χαρακτήρες, τρεις μονόλογοι, τρεις οπτικές
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // Χάρολντ Πίντερ «Τοπίο και σιωπή», Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου- Παγκουρέλη, Εκδ. Λαβύρινθος, σελ. 62 Ο Χάρολντ Πίντερ στο Τοπίο του επανέρχεται στο θέμα της επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Αυτή και εδώ παρουσιάζεται δύσκολη, όπως
Περισσότερα -
Διήγημα: “Το πασάγιο της οδού Αθηνών”
Γράφει ο Πολύβιος Ν. Πρόδρομος // Το πασάγιο της οδού Αθηνών Το σπιτάκι, με δύο δωμάτια, μια κουζίνα κι ένα μικρό μπάνιο, του φύλακα του πασάγιου παράλληλα στην οδό Αθηνών στέκει ακόμα ορθό. Εκεί
Περισσότερα -
Αργοστόλι, 1903
Μια γαλήνια εικόνα από το Αργοστόλι το 1903 —————————————————- (Φωτό: F.Boissonnas)
Περισσότερα -
Παραμύθι για μικρούς και μεγάλους
Γράφει η Κυριακή Μ. Παπαγεωργίου // * Γιώτα Βάσση, “Ένα σπιτάκι για τη Σάλλυ”, Εκδόσεις Παρισιάνου 2018 Μια οικογένεια σαλιγκαριών, χαίρεται την ευτυχισμένη ανέμελη ζωή της, μέσα σ’ ένα παραδεισένιο φυσικό τοπίο. Τίποτα δεν προμηνύει την καταστροφή που
Περισσότερα