Fractal

Elisa Biagini: “Διάλογος  με τον Τσέλαν”

Μετάφραση- επιμέλεια: Βιβή Λάζου //

 

 

Πριν από μερικά χρόνια είχαμε γνωρίσει στο ελληνικό κοινό την ποίηση της Elisa Biagini (Φλωρεντία, 1970) επισημαίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο του σώματος σ’ αυτή. Το σώμα ως μέσο και έδρα της σχέσης με τον άλλο, ακόμη κι αν αυτός είναι «από μελάνι», πρωταγωνιστεί και στη συλλογή της «Από μια ρωγμή» (Einaudi, 2014), που συνιστά μια σπαρακτική συνομιλία με δύο αγαπημένους της ποιητές, τον Π. Τσέλαν και την Έ. Ντίκινσον. Ακολουθεί ένα μικρό μέρος της πρώτης ενότητας, του διαλόγου με τον Τσέλαν, που συγκροτείται κατά τον τρόπο που περιγράφει η ίδια στην εισαγωγή της[1].

 

Elisa Biagini

 

Να δίνεις νερό στο φυτό του ονείρου

(διάλογος με τον Πάουλ Τσέλαν)

 

Πείραμα ενεργητικού διαλόγου μ’ έναν αγαπημένο ποιητή: κείμενα δομημένα γύρω από μεμονωμένους στίχους του γερμανόφωνου ποιητή, που αποσπάστηκαν  από τα αυθεντικά συμφραζόμενα και χρησιμοποιήθηκαν ως θρυαλλίδες αποδέσμευσης μιας νέας ποιητικής έκρηξης.

 

I

Κλείνονται

οι νύχτες μου μέσα

στην παλάμη,

σ’ αγγίζω

κι είσαι από μελάνι.

 

II

Πάρα πολλά τα πράγματα που είπαμε ήδη

πάρα πολλές οι ανάσες που πήραμε ήδη,

 

στην παλάμη

μόνο μια πέτρα ξαναφτυσμένη,

μικρή σαν

ένα αμύγδαλο

 

(το γλυκό παραείναι

κρυμμένο και το τσόφλι

παραείναι σκληρό).

 

Μαζί με τ’ αμύγδαλα μέτρα κι εμένα[2].

 

III

Η γλώσσα πετάει παντού, κυλάει,

πέτα τη μακριά, πέτα τη μακριά,

κι έτσι θα την ξαναπιάσεις[3]:

θα ’ναι μια εμβοή,

ένα φτερό που ανοίγει για να μετρήσει τον ουρανό.

 

IV

Όταν το στόμα

φτύνει τη λέξη,

υπάρχει ένας χρόνος, ένα

ανάμεσα «σ’ εμένα κι εσένα»,

που είναι σβώλος

κομμένος απ’ τη λεπίδα,

σκουλήκι που έπειτα

ξαναβρίσκει ζωή.

 

V

Αυτό το στραβοπάτημα,

σαν το περπάτημα

σ’ όνειρο, σαν

την εξιστόρηση σ’

ένα αφτί

που ’γινε κιόλας γυάλινο.

 

 

Dare acqua alla pianta del sognare

(dialogo con Paul Celan)

 

Esperimento di dialogo attivo con un poeta amato: testi costruiti intorno a singoli versi del poeta tedesco, allontanati dal contesto originale e usati come micce per scatenare una nuova deflagrazione poetica.

I

Mi si chiudono

le notti dentro

il palmo,

ti tocco

e sei d’ inchiostro.

 

II

Troppe cose già dette,

troppo già respirato,

 

nel palmo

solo una pietra risputata,

piccola come

una mandorla

 

(il dolce è troppo

nascosto e troppo

duro il guscio).

 

Contami tra le mandorle.

 

III

La lingua vola ovunque, rotola,

gettala via, gettala via,

e così la riavrai:

sarà un frullare d’orecchio,

un’ ala che s’ apre a misurare il cielo.

 

IV

Quando la bocca

sputa la parola,

c’ è un tempo, un

tra «me e te»,

che è una zolla

affettata dalla lama,

verme che poi

ritrova vita.

 

V

Questo torcersi di

piedi, come il cammino

in sogno, come

il racconto in

un orecchio

già di vetro.

 

 

 

[1] Οι στίχοι του Τσέλαν ράβονται με τους δικούς της μεταφρασμένοι από την ίδια στα ιταλικά. Παρατίθεται το γερμανικό πρωτότυπο σε υποσημείωση κάθε φορά, χωρίς όμως αναφορά στο έργο από το οποίο αντλήθηκαν, καθώς κάτι τέτοιο θα μας αποσπούσε από την ουσία του πειράματός της. Στις δικές μας υποσημειώσεις προτιμήσαμε να παραθέσουμε τη διαθέσιμη ελληνική μετάφρασή τους και να παραπέμψουμε στα έργα του Τσέλαν.

[2] «Μέτρα στ’ αμύγδαλα κι εμένα» (από το [Μέτρα τα αμύγδαλα], Μήκων και μνήμη, μτφρ Ιωάννας Αβραμίδου, εκδ. Νεφέλη, 2007, σ. 135).

[3] «Πέτα την πέρα, πέτα την πέρα, / και τότε θα την έχεις ξανά» (από το «Όλα είναι αλλιώς», Του κανενός το ρόδο, μτφρ Χρήστου Λάζου, εκδ. Άγρα, 1995, σ. 219).

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top