Διήγημα: “Ρέπροβος και Καρχηδόνα”

Του Χριστόφορου Τριάντη // *

Ο Κάτωνας τελειώνοντας την ομιλία του , με το περίφημο «et preterea censeo Carthago delenda est», έφυγε κάπως εκνευρισμένος από τη σύγκλητο . Πίστευε ότι αυτήν τη φορά έβαλε τους ρωμαίους άρχοντες να σκεφτούν – σοβαρά – την καταστροφή της Καρχηδόνας .

Βέβαια , οι συγκλητικοί ήξεραν καλά ότι η τωρινή Καρχηδόνα δεν αποτελούσε απειλή για τη Ρώμη , όπως παλαιοτέρα . Ήταν μία πόλη που εξαρτιόταν από τη ρωμαϊκή δύναμη . Οι Καρχηδόνιοι πλήρωναν βαρείς φόρους στο παντοδύναμο Λάτιο και οι ναυτικές δυνάμεις τους ήταν αμελητέες. Όμως, οι Ρωμαίοι ηγέτες σκέφτονταν και το γεγονός ότι αν κατέστρεφαν ολοκληρωτικά την πόλη , θα ήταν περισσότερο κερδισμένοι. Μπορεί να έχαναν φόρους , αλλά οι ίδιοι θα αποκτούσαν εδάφη, κτήματα , δούλους και το ρωμαϊκό κράτος θα είχε μια πύλη ορθάνοικτη στην Αφρική και τη δυτική Μεσόγειο.

Μετά την αποχώρηση τού Κάτωνα οι προεδρεύοντες της συγκλήτου, Μάρκος Ιούλιος και Σέξτος Παυλίνος, ανακοίνωσαν το σχέδιό τους στους υπόλοιπους συγκλητικούς .

«Πρέπει να στείλουμε έναν κατάσκοπο για να μας παρουσιάσει ακριβώς την κατάσταση που επικρατεί στην Καρχηδόνα. Eίναι απαραίτητο να μάθουμε τι κρύβουν αυτοί οι αιμοσταγείς Φοίνικες στους ναούς, στις επαύλεις τους, στα υπόγεια των σπιτιών τους και στους ναυστάθμους τους . Χρειάζεται να ξέρουμε ποια δύναμη διαθέτουν και στις άλλες περιοχές, γύρω από την πόλη. Και να διαπιστώσει «ιδίοις όμμασιν» πώς πολιτεύονται οι άρχοντες και πώς συμπεριφέρεται πολιτικά ο λαός».

Έτσι μίλησαν οι δυο τους και τον λόγο πήρε ο ύπατος Κόιντος Αιμίλιος «Συγκλητικοί της Ρώμης, ξέρω τον κατάλληλο άνθρωπο γι’ αυτήν την αποστολή. Αναφέρομαι στον Ρέπροβο, τον πρώην μονομάχο. Είναι απελεύθερος πολίτης και γενναίος όσο κανένας. Αυτός μόνο μπορεί να μπει στην Καρχηδόνα και να εξετάσει ενδελεχώς, όλα όσα ζητήσατε να μάθετε».

«Ένας πρώην μονομάχος , μπορεί να φέρει σε πέρας μια τέτοια αποστολή;» , αναρωτήθηκαν πολλοί .

Ο Κόιντος Αιμίλιος απάντησε αμέσως «Ναι! γιατί και τη γλώσσα των Φοινίκων ξέρει, και μοιάζει με βορειοαφρικανός. Μην ξεχνάτε τη φυσική του δύναμη, την εξυπνάδα και την απόλυτη αφοσίωσή του στη Ρώμη… Έχει ακόμα την ευκολία να μεταμφιέζεται και να γίνεται «άλλος άνθρωπος», ανάλογα με την περιοχή που επισκέπτεται ».

Συμφώνησαν να δουν τον Ρέπροβο. Ύστερα από λίγο εμφανίστηκε μπροστά τους . Όταν μπήκε στην αίθουσα , αμέσως κατάλαβαν από το παρουσιαστικό του ότι ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος. Ήταν ένας άνδρας περίπου τριάντα χρονών, κανονικός στο ύψος, με σκούρο δέρμα. Τα μάτια του ήταν έτοιμα να πετάξουν φλόγες. Φανέρωναν εξυπνάδα. Είχε μακριά τα μαλλιά του, κατά τη μόδα των Καρχηδονίων.

Όταν ήταν μονομάχος στις αρένες της Ρώμης, δεν έχασε κανέναν αγώνα. Επειδή ήταν πολύ αγαπητός στους Ρωμαίους, μόλις έφτασε στις τριακόσιες νίκες, τον απάλλαξαν από τις μονομαχίες. Του χορηγήθηκε ένα ετήσιο εισόδημα για να ζει αξιοπρεπώς. Ο ίδιος έγινε εκπαιδευτής μονομάχων. Στον ελεύθερο χρόνο του παρακολουθούσε μαθήματα φιλοσοφίας κοντά στον Δημήτριο, έναν Έλληνα της Κάτω Ιταλίας .

Όλα αυτά στα φανερά, γιατί στην πραγματικότητα ήταν ένας κατάσκοπος που βοηθούσε τη ρωμαϊκή δημοκρατία. Ο Ρέπροβος αναλάμβανε μυστικές αποστολές.Ταξίδευε μεταμφιεσμένος στα μετόπισθεν του εχθρού. Επισκέπτονταν πόλεις, χωριά, οχυρά. Είχε την ικανότητα να μαθαίνει εύκολα τη γλώσσα των ξένων. Ήταν πολύτιμος.

«Ρέπροβε αυτή η αποστολή είναι σπουδαία για τη δημοκρατία. Η Καρχηδόνα είναι η πιο μισητή αντίπαλος μας… Κανένας μας δεν ξεχνά τι περάσαμε από τον Αννίβα και τους βαρβάρους

του. Γι’ αυτό οι πληροφορίες που θα συλλέξεις πρέπει να είναι απολύτως έγκυρες. Θα τις παρουσιάσεις εσύ ο ίδιος …», έτσι μίλησε ο γηραιότερος των συγκλητικών, ο Σεπτίμιος Σιλουανός .

Ο Ρέπροβος κοίταξε του συγκλητικούς «Σ’ ένα μήνα εδώ μπροστά σας σεβαστοί άρχοντες, θα σας αναφέρω τα πάντα για την Καρχηδόνα» . Μετά από αυτά τα λόγια αποχώρησε, ο Κόιντος Αιμίλιος τον συντρόφευε . Ήταν Αύγουστος του έτους 147 π. Χ.

Στα μέσα του Σεπτεμβρίου, η Ρώμη είχε τη γιορτή της «ιερής φωτιάς ». Η «ιερή φωτιά» συμβόλιζε την καρδιά της Ρύμης και οι ιέρειες την κρατούσαν πάντα άσβεστη. Οι Εστιάδες έβγαζαν από τον ναό την «φωτιά» μόνο στους ειδούς Σεπτεμβρίου και έκαναν πορεία στην πόλη. Εκείνη τη ημέρα όμως, οι συγκλητικοί είχαν μαζευτεί εκτάκτως στο Καπιτώλιο. Περίμεναν από στιγμή σε στιγμή τον Ρέπροβο. Αυτός μπήκε βιαστικά στην αίθουσα κρατώντας κάποιους παπύρους στα χέρια του. Τον συνόδευε ο προστάτης του, ο Κόιντος Αιμίλιος .

«Τα κατάφερες Ρέπροβε! Σε ακούμε λοιπόν, τι έχεις να μας πεις για την Καρχηδόνα», είπε ο Σεπτίμιος Σιλουανός.

Ξεκίνησε την ομιλία του «Αγαπητοί ρωμαίοι άρχοντες θέλω να με ακούσετε προσεκτικά και να μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα. Είχα στην Καρχηδόνα πάνω από ένα μήνα. Να εδώ (δείχνει

τους παπύρους) έχω γράψει όλα όσα είδα με τα μάτια μου. Αλλά θα σας πω και προφορικά τι συμβαίνει στην επικράτεια του Μολώχ, αν φυσικά το επιθυμείτε και εσείς».

«Ναι… ναι..ναι…», φώναξαν πολλοί.

«Μπήκα στη δούλεψη του εμπόρου Ζήνωνα, ως δούλος. Ξέρετε κάποιοι από σας πως ο Ζήνων είναι δικός μας άνθρωπος , αλλά οι Καρχηδόνιοι έχουν αρχίσει να τον υποπτεύονται. Χάρη στις μεταμφιέσεις μου κυκλοφορούσα ελεύθερος , νύχτα και μέρα. Καταρχάς, είναι πασίγνωστο το οχυρό λιμάνι της Καρχηδόνας. Έχουν κατασκευάσει έναν ναύσταθμο περιτριγυρισμένο με ψηλό τείχος. Στο εσωτερικό τού ναυστάθμου υπάρχουν κατασκευασμένες θέσεις για κάθε γαλέρα, ξεχωριστά. Ούτε χειμώνες, ούτε καταιγίδες, ούτε εχθροί είναι εύκολο να πλήξουν το οχυρωμένο λιμάνι. Τα τείχη της πόλης δεν είναι τόσο ισχυρά όσο στο παρελθόν. Όμως, μπορείς να διαπιστώσεις ότι προετοιμάζονται για μακρά πολιορκία. Κάθε τόσο δούλοι και πολίτες υψώνουν νέους πύργους και πολεμίστρες. Στις επάλξεις στερεώνουν καταπέλτες και σιδερένια εμπόδια…»

Ο Λογγίνος Άλμπα, ένας συγκλητικός από την Πομπηία κραύγασε «Να…. παραβαίνουν τις συνθήκες.. οι αχρείοι ….τι άλλες αποδείξεις θέλουμε…»

«Αφήστε τον να τελειώσει…», επενέβη ο Κόιντος Αιμίλιος .

Ο Ρέπροβος συνέχισε: «Πολλά βράδια μεταμφιεσμένος σε νυχτοφύλακα γλιστρούσα στο εσωτερικό των μεγάλων ναών. Στον ναό της θεάς Τανίτ πέρασα από επτά πύλες ολοστόλιστες με μαργαριτάρια, για να φτάσω στον κεντρικό θάλαμο. Εκεί βρισκόταν το μπρούτζινο άγαλμα της θεάς. Στα πόδια της φορούσε ολόχρυσα σανδάλια και στα χέρια της κρατούσε χρυσό στεφάνι στολισμένο με φοίνικες. Ασημένιο πέπλο ήταν στερεωμένο στους ώμους της. Στους τοίχους του ναού ήταν κρεμασμένοι ασημωμένοι πυρσοί, και στην οροφή κρέμονταν χρυσά στολίδια και κοράλλια. Στα διπλανά δωμάτια φυλάσσονταν πολύτιμα αναθήματα, χρυσά, ασημένια και χάλκινα», πήρε μια μικρή ανάσα και συνέχισε.

«Δυσκολεύτηκα αρκετά, αλλά τελικά κατάφερα να μπω και στον ναό του Μολώχ. Ένας σκληρός θεός στον οποίο οι Καρχηδόνιοι θυσιάζουν παιδιά για να τον εξευμενίσουν. Το άγαλμά του είναι ολόχρυσο και οι πύλες του ναού είναι επενδυμένες με ρουμπίνια και διαμάντια. Πάνω τους είναι ζωγραφισμένες παραστάσεις με αστέρια, δελφίνια και μισοφέγγαρα. Στο κέντρο του ναού υπάρχει ένας μεγάλος μαρμάρινος βωμός στολισμένος με πλάκες χρυσού. Στην έξοδό του βρίσκονται δύο πελώρια ασημένια γυναικεία αγάλματα, συμβολίζουν τη μέρα και τη νύχτα. Χρυσά στεφάνια έχουν στα κεφάλια τους. Στην πόλη τα εργαστήρια πορφύρας δε σταματούν να δουλεύουν, ενώ από τις πεδιάδες της Καρχηδόνας έρχονται

κάθε λογής αγαθά: λάδι, χουρμάδες λαχανικά, φρούτα και πολλά τυριά. Οι έμποροι φέρνουν ζώα και πτηνά κάθε είδους: πρόβατα, καμήλες, ελέφαντες, αντιλόπες και λιοντάρια, παγόνια, πελεκάνους και περιστέρια. Τόνοι ψαριών αποξηραίνονται στις παραλίες. Οι σιταποθήκες τους είναι γεμάτες, αλλά σκάβουν και υπόγειες στοές, για να φυλάξουν τη νέα παραγωγή. Τα σπίτια των πλουσίων είναι όμορφα και στους κήπους τους υπάρχουν ενυδρεία και μεγάλοι στάβλοι. Δούλοι περιφέρονται και κάνουν όλες τις δουλειές. Λένε ότι έχουν δημοκρατία, όμως στην ουσία οι πλούσιοι κυβερνούν και σπάνια ρωτούν τον λαό. Οι γραμματείς καταγράφουν όλες τις εργασίες, ό,τι έρχεται την πόλη και ό,τι εξάγεται, έσοδα και έξοδα. Οι γύρω περιοχές ενισχύουν μυστικά την Καρχηδόνα για να δυναμώσει και να γίνει πάλι ισχυρή….»

«Φτάνει…φτάνει Ρέπροβε …Τώρα ισχύει απόλυτα αυτό που λέει συνέχεια ο Κάτωνας «et preterea censeo Carthago delenda est », είπαν όλοι μαζί !

* Ο Χριστόφορος Τριάντης υπηρετεί στη δημόσια εκπαίδευση από το 1998 . Αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο των Τρικάλων , στην ιστοσελίδα του τοπικού συνδέσμου φιλολόγων (filologoi.gr), στο blog ΞΗΡΟΜΕΡΟ NEWS και στις 120 λέξεις.