Fractal

Ο βιβλιοκριτικός Γιώργος Σχορετσανίτης

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Γιώργος Σχορετσανίτης, «Ξεδιπλώνοντας πτυχές της λογοτεχνικής καθημερινότητας», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2020

 

Στην Ελλάδα εκδίδονται περίπου 6000 νέα βιβλία το χρόνο και στα περισσότερα από αυτά γίνονται βιβλιοκριτικές, άλλοτε εκτενείς κι άλλοτε περιληπτικές. Πώς γράφεται, όμως, μια βιβλιοκριτική; Υπάρχουν κανόνες στη συγγραφή της; Ο πλέον αρμόδιος να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα είναι ο γνωστός ιατρός, συγγραφέας και βιβλιοκριτικός Γιώργος Σχορετσανίτης, ο οποίος δημοσιεύει κατά μέσο όρο 10 βιβλιοκριτικές το μήνα τα τελευταία 10 χρόνια σε αναγνωρισμένα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το νέο του πόνημα  Ξεδιπλώνοντας πτυχές της λογοτεχνικής καθημερινότητας, το οποίο περιλαμβάνει επιλεγμένες βιβλιοκριτικές που δημοσιεύθηκαν το 2017 κυρίως στο Fractal, αλλά και σε άλλα περιοδικά και εφημερίδες.

Ο αναγνώστης από την πρώτη ανάγνωση διαπιστώνει μια συγκεκριμένη μέθοδο προσέγγισης έκαστου λογοτεχνικού έργου από τον  βιβλιοκριτικό Γιώργο Σχορετσανίτη. Συγκεκριμένα, υπάρχει μια βιογραφία του συγγραφέα του πονήματος, η οποία περιλαμβάνει την καταγωγή του, τις σπουδές του, τα βιβλία που έχει εκδώσει, καθώς και τις επαγγελματικές και οικογενειακές του σχέσεις. Η καταγωγή του οδηγεί στην σύντομη παρουσίαση της γενέθλιας χώρας του και φυσικά του τόπου που μεγάλωσε. Με τον τρόπο αυτό περιγράφονται τα ήθη και τα έθιμα, η πολιτική, η οικονομική και η κοινωνική κατάσταση τόσο του προσωπικού μικρόκοσμου του συγγραφέα όσο και του έθνους του. Όλα αυτά, βέβαια, τοποθετούνται χρονικά στην εποχή που έζησε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι νουβέλες του Ιταλού συγγραφέας Τζοβάννι Βέργκα, στις οποίες ο βιβλιοκριτικός κάνει εκτενή αναφορά στον γενέθλιο τόπο του συγγραφέα, τη Σικελία, σε συνάρτηση με το τρίπτυχο κοινωνία-οικονομία-πολιτική της Ιταλίας του 19ου αιώνα.

Ακολουθεί η μελέτη του έργου, ξεκινώντας είτε από την πηγή έμπνευσης είτε από το περιεχόμενο. Ο ιατρός-συγγραφέας γνωρίζοντας ο ίδιος τον «τρόμο της λευκής σελίδας», δηλαδή την αρχική αίσθηση όταν αρχίζει η γραπτή αποτύπωση των σκέψεων σε μια λευκή κόλλα χαρτί, πιάνει το νήμα από την αρχή, δηλαδή την έμπνευση, για να οδηγήσει επιδέξια τον αναγνώστη στο λαβύρινθο, όχι μόνο της σκέψης, αλλά και της ψυχής του δημιουργού. Ακολουθεί η βιβλιοπαρουσίαση με επίκεντρο τον μύθο (σενάριο) του βιβλίου, την πλοκή και φυσικά τους χαρακτήρες. Όπου κρίνει ότι υπάρχει κάποιο ψεγάδι ή κάποια παράληψη την επισημαίνει, όπως π.χ. στη βιβλιοκριτική του βιβλίου Έλληνες και Πέρσες, Βίοι παράλληλοι του αείμνηστου καρδιοχειρουργού Χρήστου Λόλα, όπου ο συγγραφέας σε σύνολο 400 σελίδων αναφέρει μόνο 80 σελίδες για το σύγχρονο Ιράν, δηλαδή μακρηγορεί εστιάζοντας σε πολλές ιστορικές λεπτομέρειες, ενώ οι πολλές φωτογραφίες αποπροσανατολίζουν τον αναγνώστη.

 

Γιώργος Σχορετσανίτης

 

Επίσης, δεν παραλείπει την παρουσίαση του λογοτεχνικού ρεύματος, στο οποίο ανήκει ο συγγραφέας και το έργο του, λόγου χάρη ο Τζιοβάννι Βέργκα, ο οποίος ανήκει στον ιταλικό βερισμό που είχε άμεση σχέση με τον γαλλικό νατουραλισμό. Από εδώ οδηγείται και στην έρευνα των λογοτεχνικών επιρροών του δημιουργού τόσο από άλλα λογοτεχνικά ρεύματα όσο και από ομοτέχνους του.

Αναμφίβολα ο Γιώργος Σχορετσανίτης με τις βιβλιοκριτικές του τέρπει και ωφελεί τον αναγνώστη, καθώς οι κριτικές του αποτελούν προϊόν ενδελεχούς μελέτης, πολύχρονης ιστορικής έρευνας και επισταμένης αναζήτησης τεκμηριωμένων επιστημονικών πηγών. Οι στόχοι του είναι η ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη παρουσίαση του έργου, του συγγραφέα, της κοινωνίας στην οποία έζησε, καθώς και της εποχής που έδρασε. Επίσης, δεν είναι τυχαίο ότι συχνά χρησιμοποιεί μικρές προσωπικές βιωματικές ιστορίες του δημιουργού για να κεντρίσει ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.  Όλα αυτά σε συνδυασμό με τις ανεξάντλητες γνώσεις του Γιώργου Σχορετσανίτη για τον πολιτισμό σε όλες του τις εκφάνσεις τον κάνουν να ξεχωρίζει για τις βιβλιοκριτικές του, καθώς ξεπερνά τα όρια της απλής βιβλιοπαρουσίασης.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top