Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ρώμη, η αιώνια πόλη.
29/11/2022, 10:13 μμ

Ρώμη, η αιώνια πόλη.

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Gianfranco Calligarich, «Το τελευταίο καλοκαίρι στη Ρώμη», μετάφραση Δήμητρα Δότση, εκδόσεις Ίκαρος. Αθήνα 2022

 

«Η πόλις θα σε ακολουθεί, Για τα αλλού -μη ελπίζεις- δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλη την γη την χάλασες».  Κ. Καβάφης

Ο άγνωστος στην Ελλάδα Ιταλός συγγραφέας Gianfranco Calligarich αναφέρει αυτό το δίστιχο του Καβάφη στη σελίδα 110 του πρώτου του μυθιστορήματος Το τελευταίο καλοκαίρι στη Ρώμη, το οποίο πρωτοεκδόθηκε το 1973 και στη συνέχεια εξαφανίστηκε για να ξαναεμφανιστεί το 2016. Το βιβλίο τότε και τώρα είχε απροσδόκητη επιτυχία, ενώ το δίστιχο του Καβάφη είναι η ποιητική λιτή απόδοση του έργου.  Ο Λέο Γκατζάρα, ο πρωταγωνιστής, περιπλανιέται στους δρόμους και τις πλατείες της Ρώμης, περπατά στις όχθες του Τίβερη, πίνει τον καφέ του και γευματίζει σε γνωστά στέκια της πόλης, ενώ ταυτόχρονα η κοινωνική του ζωή είναι πλούσια σε σχέσεις, καθώς συναναστρέφεται πληθώρα ανθρώπων με διαφορετικές κουλτούρες και κοσμοθεωρίες. Ο κεραυνοβόλος έρωτας με την Αριάννα εκτροχιάζει τη ζωή του και τα συναισθήματα του, οδηγώντας τον σε πολλά προσωπικά αδιέξοδα.

Πιο επίκαιρο παρά ποτέ Το τελευταίο καλοκαίρι στη Ρώμη περιγράφει τη ζωή στη σύγχρονη μεγαλούπολη, κινούμενο σε τρεις άξονες, το αστικό τοπίο, τις ανθρώπινες σχέσεις και τη σχέση των κατοίκων με την πόλη. Με τον τρόπο αυτό ο αναγνώστης ταξιδεύει νοερά από την πιάτσα Ναβόνα, στην πιάτσα ντελ Πόπολο και στην πιάτσα Εσπάνια, στο Τραστέβερε, πίνοντας καπουτσίνο και μασώντας μια μπριος ή απολαμβάνοντας τα γευστικά κοκτέιλ του σινιόρ Σάντρο, ενώ δεν παραλείπει να κάνει μια στάση σε γνωστές τρατορίες  για να γευματίσει με τους πρωταγωνιστές. Η υποκρισία θριαμβεύει στις ερωτικές και φιλικές σχέσεις των πρωταγωνιστών και των κομπάρσων του έργου, οι οποίες λειτουργούν μέσα στο πλαίσιο της αγχωτικής καθημερινότητας και της βιοπάλης των απλών κατοίκων, καθώς το ζευγάρι των πρωταγωνιστών εργάζεται περιστασιακά (ο Λέο είναι δημοσιογράφος) ή καθόλου (η Αριάννα είναι αιώνια φοιτήτρια της αρχιτεκτονικής), όπως και ο φιλικός τους κύκλος, κάποιοι ξεπεσμένοι αριστοκράτες και ανεπάγγελτοι καλλιτέχνες, οι οποίοι σκέφτονται μόνο τα πάρτι, τις εκδρομές και τα κοινωνικά σχόλια.  Όλα αυτά φανερώνουν μια θλίψη, ανθρώπους ακρωτηριασμένους συναισθηματικά που δεν μπορούν να διαχειριστούν τη ζωή τους, είναι δυσαρεστημένοι με τον εαυτό τους και τους άλλους, καταφεύγοντας στο αλκοόλ και στις εφήμερες σχέσεις και γενικά στην απομόνωση και τη μοναξιά. Αυτή η μοναξιά πλανάται στη Ρώμη, η οποία σαγηνεύει τις αισθήσεις και γεμίζει με την παρουσία της τις ζωές τους. Σε κάθε βήμα του πρωταγωνιστή υπάρχει μια αντιπαράθεση του εγώ με το πλήθος, δηλαδή με την ίδια την πόλη, ύμνος και κατάρα, συνάμα. Ύμνος για την πόλη, κατάρα για τη μοναξιά που νοιώθει κανείς ζώντας στην πόλη.

Αναμφισβήτητα ο μεγάλος πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος είναι η Ρώμη, η οποία επιβεβαιώνει την αιωνιότητά της μέσα από τις πολλαπλές ταυτότητες  που ανακαλύπτει ο αναγνώστης, παρακολουθώντας το σεργιάνι της φυσικής παρουσίας και των σκέψεων, των συναισθημάτων, καθώς και των επιθυμιών τόσο των πρωταγωνιστικών χαρακτήρων όσο και των κομπάρσων στους δρόμους της, στα μαγαζιά της, στα μνημεία της και στις πλατείες της. Όλο αυτό το ταξίδι αποδίδεται με γλαφυρό τρόπο και ποιητική διάθεση χάρη στην εξαιρετική μετάφραση της Δήμητρας Δότση.

 

Gianfranco Calligarich

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top