Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σαν μονοκοντυλιές στο απέραντο γαλάζιο μιας καθαρής νόησης.
01/06/2021, 11:55 μμ

Σαν μονοκοντυλιές στο απέραντο γαλάζιο μιας καθαρής νόησης.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Δημήτρης Παπαστεργίου, «Της μιας ανάσας ποιήματα», έργο εξωφύλλου – εικονογράφηση: Χριστίνα Καραντώνη, Εκδόσεις Κουκκίδα, Σειρά ΠΟΙΗΣΗ 46, Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2021, σελ. 84

 

Συμφωνία σε έξι μέρη (8+6+12+6+12+8=52). Παρατηρείστε στην αρμονία στη μακροδομή αυτού του ξεχωριστού βιβλίου.

Πενήντα δύο ποιήματα, όσες και οι εβδομάδες του χρόνου, ο αιώνας των Mayas. Και το άθροισμα 7.

Ημερολογιακό στιγμολόγιο. Στίχοι-χαρακιές στον σκονισμένο καθρέφτη του Χρόνου.

Δυναμικός εξωστρεφής λυρισμός.

Ο απόλυτος μινιμαλισμός και η αυστηρή, μαθηματική μορφή τού χαϊκού ξαναφέρνουν στην ποίηση την λόγια δεξιοσύνη που της στέρησε ο ελεύθερος στίχος.

Το χαϊκού είναι ένα ιδιαίτερο είδος, γιατί σε παρασέρνει η συλλαβομέτρηση, ο παρηχητικός παροξυσμός και ο ελεύθερος συνειρμός.

Όσα όμως τα εμπόδια τόσες και ο επιτεύξεις.

Υπάρχουν αριστουργήματα σε αυτό το πόνημα, το τέλεια επιμελημένο, εικονογραφημένο και διορθωμένο.

Υπάρχουν όμως και αμήχανες διεκπεραιώσεις, που οφείλονται αφ’ ενός μεν στην παραδοσιακή, «παλαιά» πλέον ποίηση, αφ’ ετέρου στη μετανεωτερική ανάγκη να καινοτομήσουμε, κάτι εντελώς έξω από την ιστορική μορφολογία και «ιδεολογία» του γιαπωνέζικου χαϊκού.

Οι πραγματολογικές αναφορές είναι απολύτως απαραίτητες και οι ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ του τέλους κάτι παραπάνω κι από απαραίτητες. Ωραία ιδέα. Επιτέλους, ας μετατρέψουμε τις ποιητικές μας συλλογές σε αυτοπραγματείες, αυτομονογραφίες, αυτοπραγματώσεις (με ή χωρίς αυτοψυχαναλυτικές επιδιώξεις).

Ελάχιστα από τα πενήντα δύο ποιήματα είναι αμιγώς ερωτικά, με την απεύθυνση στο δεύτερο ενικό πρόσωπο.

Κυριαρχεί η Φύση, με τις εναλλαγές της, η Ιστορία, το στοιχείο της βροχής που παραπέμπει σε υπερχειλίζον συναίσθημα και μια αδήριτη ανάγκη τεχνικής αυτοβελτίωσης μέσα από πολλαπλές παρηχήσεις (τέχνη που ασκεί επαξίως και ο Κώστας Θ. Ριζάκης, που επιμελείται αυτό το διαμάντι).

Όχι πάντα πετυχημένες οι συνηχήσεις-αντηχήσεις-παρηχήσεις (όπως το κακία-ακακία).

Ελάχιστες μυθοπλαστικές ακροβασίες (όπως «πέφτουν βασιλείς» στο ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ).

Ολίγιστοι οι ψυχορραγικοί ακκισμοί της ομιλούσας ποιητικής φωνής περί γήρατος, ωραιότητος, επικειμένου θανάτου και άλλων σκιάχτρων.

Ιδιοφυές το μπόλιασμα του λόγιου αυτού κειμένου με λαϊκές λέξεις (όπως τα «φουρφούρια», αμιγώς ηχοποιητικόν).

Πολλά ποιήματα απαιτούν ή συμπυκνώνουν ανομοιογενείς εγκυκλοπαιδικές γνώσεις (όπως η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑΣ – οι τίτλοι ετούτων των ελληνοπρεπών χαϊκού τυπώθηκαν με κεφαλαία).

Θυμοσοφίας το ανάγνωσμα στο πόνημα ΤΑΦΟΣ (ΚΑΙ ΆΝΘΡΩΠΟΣ).

 

Δημήτρης Παπαστεργίου

 

Γενικά, ο διδακτισμός είναι διακριτικός και υποδόριος, εμφανής όμως είναι ένας κάποιος μετεφηβικός ναρκισσισμός και προφανής μια θλίψη παλαιορομαντικού τύπου.

Η μελαγχολία είναι βεβαίως βασικό δομικό ποιητικό υλικό, όμως πρέπει να χρησιμοποιείται με ιδιαίτερη προσοχή στον αιώνα της Κυβερνητικής και της Ρομποτικής Τεχνολογίας.

Περιμένω μια πλέον εκτενή ανάπτυξη των ποιητικών οραμάτων αυτού του φερέλπιδος ποιητή με τον μακρινό διασκελισμό που εγγράφει υποθήκες για κάτι καλό στον χώρο της ταλαίπωρης, παραπαίουσας, μεταπραττικής εν πολλοίς νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Στο παγκοσμιοποιημένο χωριό της Γαίας δεν μιλάμε πλέον για «αποικίες» και εισαγόμενα, όμως το διεθνές εμπόριο απαιτεί να εντρυφήσουμε πρωτίστως στις πηγές μας πριν καταφύγουμε σε ξένους κώδικες, λεπταίσθητους μεν, αλλά επεξεργασμένους μέσα στους αιώνες. Αυτό το βάθος Χρόνου λείπει από τους όποιους λογοτεχνικούς πειραματισμούς μας. Τους καθιστά μεν ενδιαφέροντες, υστερούν όμως από τα τεχνουργημένα πρότυπά τους. Είναι σα να ζωγραφίζει ένας πληθωρικός ζωγράφος της Δυτικής Αναγέννησης ως μοναχός του Θιβέτ, ως οπαδός του Ταό, ως εμπειροπράκτης του ζεν. Ενδιαφέρον το μετανεωτερικό αμάλγαμα, όμως εδώ υπάρχει ζέον ύδωρ, ζωοποιόν, η αρχέγονη ελληνική λαλιά σε παλαιά και νέα καλούπια. Το καλό κρασί πάντως, το περιζήτητο, το ακριβό, είναι εκείνο που ωριμάζει αργά στα παλαιά δρύινα βαρέλια. Οι χημικές διαδικασίες «ωρίμανσης» ταιριάζουν περισσότερο στον παρακμιακό παυσίπονο και παυσίλυπο αυτοκαταστροφικό πολιτισμό μας. Οι Ανατολίτες διατήρησαν την πολιτισμική τους συνέχεια μέσα στους αιώνες χάρη στην πειθαρχία.

Πέρα από τις γενικές αυτές επισημάνσεις, η φωνή του Δημήτρη Γ. Παπαστεργίου είναι ιδιαίτερα καθαρή, διαυγής και ξάστερη. Λίγη ακόμη «ενυδάτωση» με τη λαγαρή νεοελληνική λαλιά και το θαύμα θα επιτευχθεί οσονούπω. Του προτείνω να ασχοληθώ και με την «μικρή φόρμα», στην πεζή καταφυγή της όποιας ποιητικότητας δεν χωράει σε στεγανά καλούπια. Διηγηματογράφους έχουμε λίγους και αρίστους σε αυτή την χώρα. Ποιητές άφθονους. Η εμμονή στη μορφή είναι μια καλή άσκηση, προθέρμανση για την εκτίναξη του αφηγηματικού βέλους σε μακρόπνοους στόχους.

«Έργο εν εξελίξει» είναι το έργο του σημαντικού λογοτέχνη Δημήτρη Γ. Παπαστεργίου. Απομένει να δούμε και τη συνέχεια…

 

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας , ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top