Τα παλιά σπίτια της Σινασού
Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης //
Το ‘Παλιό Ελληνικό Σπίτι’ της Σινασού.
Εδώ και δεκαετίες πάντως, οι σημερινοί κάτοικοι της Σινασού, άρχισαν να εξετάζουν το ενδεχόμενο να εκμεταλλευτούν τουριστικά την αξία των πολύτιμων μνημείων του οικισμού τους. Και υπάρχουν αρκετά. Ένα από αυτά είναι και το ‘Παλιό Ελληνικό Σπίτι’, όπως αποκαλείται. Έτσι, λοιπόν, πολλά από τα απομεινάρια της οθωμανικής ελληνορθόδοξης ζωής έχουν προσεκτικά αποκατασταθεί και επαναλειτουργούν ως ιδιόκτητα ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες και τα οποία φυσικά έλκουν την προσοχή και συγκινούν, ειδικά, τους Έλληνες επισκέπτες, δίνοντάς τους την ευκαιρία να νιώσουν έστω κατά τι το παρελθόν, κι’ αυτό γιατί οι Χριστιανοί της Σινασού ήταν πλούσιοι, ευκατάστατοι και κοσμοπολίτες. Μπορεί η Σινασός να ήταν γεωγραφικά μικρή και απομακρυσμένη από το κέντρο, αλλά πολλοί κάτοικοί της πέρασαν πολλά χρόνια δουλεύοντας στην Κωνσταντινούπολη ως παντοπώλες ή στη βιομηχανία χαβιαριού, αποστέλλοντας τα κέρδη τους πίσω στις συζύγους και στα παιδιά τους στη Σινασό, χρηματοδοτώντας έτσι αρχοντικά που χτίστηκαν σύμφωνα με τη μόδα της πόλης όπου εργάστηκαν. Τα πέτρινα αρχοντικά διέθεταν μεγάλες, τοξωτές πύλες εισόδου με σκαλιστά διακοσμητικά, τεράστιες αυλές με κήπους και περιβόλια, χαρακτηριστικά παράθυρα σε προεξοχή, γενναιόδωρα δωμάτια αφιερωμένα στην ψυχαγωγία και την ανάπαυση, διακοσμημένους εσωτερικούς τοίχους και υπόγεια κελάρια που χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση τροφίμων και την παραγωγή κρασιού.
Παλιά αρχοντικά σπίτια της πόλης.
Τα σπίτια της Σινασού ήταν δύσκολο να ζεσταθούν κατά τους ψυχρούς Καππαδοκικούς χειμώνες, αφού το ηφαιστειακό τοπίο της Καππαδοκίας δεν υποστήριζε την ανάπτυξη μεγάλων δέντρων, κι’ έτσι διέθεταν πλούσια διακοσμημένο εσωτερικό που διατηρούσε σταθερή και υποφερτή τη θερμοκρασία, ειδικά τους κρύους χειμωνιάτικους μήνες. Η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας σήμερα, πάντως, κατέστησε οικονομικά εφικτή τη διατήρηση και την αποκατάσταση των περισσότερων εξ’ αυτών, με τη βοήθεια ευνοϊκών δανείων από τις τράπεζες στους ντόπιους οι οποίοι μετέτρεψαν αρκετά ακίνητα σε μικρά πανδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες. Ανηφορίζοντας τον κεντρικό δρόμο γινόμαστε μάρτυρες της ενδιαφέρουσας ιστορίας της πόλης. Κάπου το μάτι μας εστιάζεται στην πινακίδα ενός καφέ με το όνομα ‘Ρούμελη’, κλειστού για την ώρα, αφού δεν υπάρχουν πελάτες λόγω του ραμαζανίου.
Κεντρικός δρόμος της Σινασού.
Λίγο παραπάνω, όμως, αποζημιωνόμαστε αφού το ‘Παλιό Ελληνικό Σπίτι’, όπως αποκαλείται, είναι ανέλπιστα ανοιχτό. Ήταν από τους πρώτους ερευνητικούς μου προορισμούς στην παλιά Σινασό, μετά από την επίμονη προτροπή του υπέροχου Τούρκου ξεναγού της Καππαδοκίας και καλού γνώστη της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού, γενικότερα, Saim Örnek, μιας εμβληματικής δομής που αποτελεί όπως είπαμε, χαρακτηριστικό παράδειγμα των όσων συζητάμε. Οι καινούργιοι ιδιοκτήτες του, διατήρησαν την κληρονομιά του κτιρίου, το οποίο λειτουργεί κυρίως ως εστιατόριο, καφετέρια και μικρό ξενοδοχείο όπου καταβλήθηκαν προσπάθειες να διατηρηθεί η ατμόσφαιρα του παλιού ελληνικού αρχοντικού με έπιπλα οθωμανικού στυλ.
Η φήμη του φυσικά εκτοξεύτηκε από το γεγονός ότι εκεί γυρίστηκαν τα πρώτα επεισόδια μιας εξαιρετικά δημοφιλούς, σύγχρονης κατ’ ουσίαν σαπουνόπερας. Στο υπερυψωμένο ισόγειο λειτουργεί παραδοσιακή καφετέρια. Απ’ εκεί δύο πολυκαιρισμένες πέτρινες σκάλες οδηγούν στον επάνω όροφο, αφού ενωθούν σε λίγο σε μια φαρδύτερη. Στα δωμάτια αυτού του ορόφου, πολυάριθμα αυθεντικά έπιπλα που είχαν απομείνει από τους χριστιανούς ιδιοκτήτες του σπιτιού. Κρεβάτια, ντουλάπες, σαλόνια, ένα δωμάτιο με ένα ντουλάπι γεμάτο κρυστάλλινα γυάλινα σκεύη και ασημένια μικροαντικείμενα και άλλα παρεμφερή κομψοτεχνήματα. Από τις χρωματισμένες ξύλινες οροφές των δωματίων κρέμονται πλούσιοι πολυέλαιοι, στα παράθυρα έγχρωμες πλεκτές και κεντημένες κουρτίνες, στα δάπεδα παχιά πολύχρωμα ανατολίτικα χαλιά.
Μια γωνιά του εσωτερικού του σπιτιού.
Σε πολλούς τοίχους καθρέφτες, πίνακες με απεικονίσεις μιας άλλης εποχής. Εδώ, όμως, λόγω της ενοικίασης κάποιων χώρων για διαμονή, και σύγχρονες τουαλέτες. Άλλωστε, τα περίφημα αρχοντικά της Σινασού είναι γνωστό ότι διέθεταν πλούσιο εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμο, τοιχογραφίες κλπ. Η θέα, επιπλέον, της όλης γύρω περιοχής από την ταράτσα του κτιρίου αποζημιώνει όσους ανέβουν μέχρις εκεί.
Καθιστικό με έκδηλες τις ανατολίτικες πινελιές.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως είπαμε, απαιτήθηκαν μικρά έργα ανακαίνισης σε συγκεκριμένες γωνιές, όχι μόνον εδώ αλλά και σε πολλά άλλα σπίτια του χωριού και βεβαίως στις εκκλησίες, όπως στην κεντρική εκκλησία Κωνσταντίνου και Ελένης. Μέρα που συμπίπτει με το ραμαζάνι σε τούτα τα μέρη, σήμερα, και γι’ αυτό οι περισσότεροι δρόμοι της κωμόπολης, αδειανοί. Όπως και τα περισσότερα καταστήματα και τα λιγοστά ούτως ή άλλως καφέ που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ένα τμήμα των σπιτιών ήταν σκαλισμένο στον μαλακό βράχο και το υπόλοιπο ήταν κτιστό, κάτι που φαίνεται πως ενστερνίζονται και οι σύγχρονες κατασκευές κατοικιών αλλά και των ανεγειρόμενων ξενοδοχειακών μονάδων. Τα σχετικά βιβλία που αναφέρονται στη Σινασό πάμπολλα στην ελληνική γλώσσα, ενδεικτικά όχι μόνο της αγάπης των κατοίκων εκείνης της εποχής για τον τόπο τους, αλλά και του πολιτισμού που ανέπτυξαν εκεί πριν ένα και πλέον αιώνα.
Θέα μιας περιοχής της όμορφης Σινασού.
Η ‘Συνασός- Ιστορία ενός τόπου χωρίς ιστορία’ (2005) του Χρήστου Χατζηιωσήφ, από τις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Η ‘Σινασός, τόμοι Α και Β’ (2007) του Σεραφείμ Ν. Ρίζου από τις εκδόσεις Κυριακίδη, το κατατοπιστικό ένθετο Επτά Ημέρες της Καθημερινής με τίτλο ‘Η Σινασός της Καππαδοκίας’ (2001), και τόσα άλλα πληροφοριακά ταξιδιωτικά κείμενα, με μαρτυρίες και μνήμες, καθώς και πάμπολλα λευκώματα, πλημμυρισμένα όλα από τον πληθωρικό κόσμο της τοποθεσίας εκείνης της Καππαδοκίας όπου άνθισε ένας ζηλευτός πολιτισμός που χάθηκε οριστικά στο διάβα του παντοδύναμου και άτεγκτου χρόνου.
Όλη η ιστορία είναι μια πρόβα για τη δική της εξαφάνιση, γράφει ο Κόρμακ ΜακΚάρθυ, από το Τεννεσί, στον ‘Επιβάτη’ του! Μια ρήση, η οποία φυσικά, υπαινίσσεται και το ανεπούλωτο τραύμα των απανταχού και πολυποίκιλα ξεριζωμένων θυμάτων της πολιτικής, κοινωνικής, σεξουαλικής, εθνοτικής και όλων των τύπων της προηγηθείσας αλλά και της σύγχρονης προσφυγιάς!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Παραδόσεις και προβληματισμοί για το Πάσχα
30/04/2024, 8:04 μμ -
Ανάσα Ζωής το Βιβλίο
30/04/2024, 7:44 μμ -
Ένα νόμισμα και η Δημοκρατία
23/04/2024, 8:19 μμ -
«Μαύρες Τρύπες», στην παραμεθόριο των γνώσεών μας
23/04/2024, 8:18 μμ -
Γιατί (δεν) γράφω
23/04/2024, 8:17 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ο Οδυσσέας Ιωάννου και το «9:05» του.
Από την Αντιγόνη Καράλη // Φωνή-σήμα κατατεθέν στα ερτζιανά για πάνω από δύο δεκαετίες, στιχουργός που συνομιλεί με τον ακροατή και την εποχή του, γραφιάς με καίριες και εμπεριστατωμένες απόψεις, ο Οδυσσέας Ιωάννου υπογράφει τα κείμενα στην παράσταση «9:05»
Περισσότερα -
Διήγημα: “Το βότσαλο”
Γράφει η Κατερίνα Παπαθεοφίλου // * Το βότσαλο Ένα βότσαλο είχε μπει ανάμεσα στα δάχτυλα του ποδιού της. Πως λέγονταν αλήθεια τα δάχτυλα του ποδιού σε αντιστοιχία με του χεριού; Αναρωτιόταν. Το μεγάλο θα
Περισσότερα -
Πολεμώντας για δυο πατρίδες. Αφιέρωμα στα εκατό χρόνια από τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // * Εκατό χρόνια από τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πόλεμου η Ευρώπη θυμάται και τιμά τους νεκρούς της. Οι εμπλεκόμενες πλευρές ήταν η ΑΝΤΑΝΤ (Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ρωσία, Ιταλία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία,
Περισσότερα -
Ποίηση: “Φεγγαρόλουστο Όνειρο”
Γράφει ο Θοδωρής Μάγιστρος // * Απόψε κοιτάω το φεγγάρι και χωρίς να γνωρίζω πάλι το γιατί εσένα σκέφτομαι, εσένα βλέπω απάνω του ανέμελα να περπατάς, να κοιτάς τ’ άστρα, και να χαμογελάς. Και το χαμόγελο σου
Περισσότερα -
Ποίημα: “Κατερίνα, σαν κι εμάς είναι οι φίλοι μας”
Γράφει η Γιώτα Αναγνώστου // Κατερίνα, σαν κι εμάς είναι οι φίλοι μας Πώς σε ζηλεύω, Κατερίνα, που ήταν οι φίλοι σου μαύρα πουλιά, που ήταν οι φίλοι σου σύρματα τεντωμένα. Εμάς οι φίλοι μας, Κατερίνα,
Περισσότερα -
Η Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου στο Εργαστήρι του συγγραφέα
γράφει για το βιβλίο της: “Samuel Beckett – Η εμπειρία της υπαρξιακής οδύνης” Όταν κοιτάζω πίσω τη ζωή μου, βρίσκω τα σημάδια μου. Και προσπαθώ να πατήσω πάνω στις ίδιες πατημασιές, αυτές που κάποτε ήταν δικές μου.
Περισσότερα -
Ποίηση: “Της Κυριακής ο σπαραγμός”
Του Αναστάσιου Βακφάρη // Της Κυριακής ο σπαραγμός Τι λυπηρό της Κυριακής το απόβραδο να χει μια θάλασσα πλατιά ο κόσμος και οι σειρήνες να ταράζουν τον γιαλό• κει που στο δάσος φυσάει
Περισσότερα
