Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ταξιδεύοντας στο Ιράν με τον Γιώργο Σχορετσανίτη
02/04/2024, 10:08 μμ

Ταξιδεύοντας στο Ιράν με τον Γιώργο Σχορετσανίτη

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

 

 

 

Γιώργος Σχορετσανίτης: «Στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2024.

 

«Αν ένα δέντρο μπορούσε να πετάξει, δεν θα υπέφερε στο πριόνι.

Ο ήλιος βιάζεται όλη νύχτα για να ‘αι πίσω το πρωί.

Αλμυρό νερό εξατμίζεται για να μουσκέψει

Ο κήπος με δροσερή βροχή».

Αυτοί οι στίχοι του διάσημου Ιρανού ποιητή Τζελαλεττίν Ρουμί (1207-1273) ίσως είναι η καλύτερη εισαγωγή για τον αναγνώστη του νέου ταξιδιωτικού πονήματος του Γιώργου Σχορετσανίτη Στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν. Ο πολύπειρος ταξιδιώτης ιατρός ξαφνιάζει ευχάριστα το αναγνωστικό κοινό του, προσφέροντας μια γοητευτική περιπλάνηση στην ιστορία, στον πολιτισμό, στην κοινωνία, στη θρησκεία και την καθημερινή ζωή του Ιράν. Με μεγάλη ευχέρεια κινείται χρονικά από το μακρινό ιστορικό παρελθόν στη σημερινή ιρανική πραγματικότητα, δίνοντας γλαφυρές εικόνες και πλούσιες γνώσεις για αυτή τη χώρα. Οι σύγχρονοι Έλληνες γνωρίζουν από το σχολείο τους περσικούς πολέμους και τις εκστρατείες του μεγάλου Αλεξάνδρου χωρίς όμως να ξέρουν τον λαμπρό πολιτισμό του παρελθόντος που γεννήθηκε και άκμασε στο Ιράν. Επίσης, η σημερινή παγκόσμια πολιτική σκηνή δαιμονοποίησε αυτό το έθνος μην επιτρέποντας τόσο στους Έλληνες όσο και στους άλλους λαούς τη γνωριμία με τον ιρανικό πολιτισμό, την ιστορία του και τους ανθρώπους του. Αυτό σημαίνει ότι το παρόν βιβλίο έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία, όχι μόνο διότι δεν υπάρχει παρόμοιο στην ελληνική βιβλιογραφία, αλλά και γιατί καταργεί πολλούς μύθους, αρνητικές εικόνες και αβάσιμες κατηγορίες από τη Δύση.

Το Ιράν είναι μια χώρα της Μέσης Ανατολής με έκταση 1.648.195 τ. χλμ και πληθυσμό 84.055.00 σύμφωνα με την απογραφή του 2022. Η πρωτεύουσα Τεχεράνη, ονομασία που προέρχεται από τις λέξεις  teh (θερμός) και ran (τόπος), βρίσκεται σε υψόμετρο 1200 μέτρων και είναι ο πρώτος σταθμός του συγγραφέα.  Η πρώτη εντύπωση αφορά στη γυναικεία ενδυμασία, το γνωστό χιτζάμπ, με το κάλυμμα του σώματος, της κεφαλής και του προσώπου. Ο συγγραφέας στέκεται στους αγώνες των γυναικών για μεγαλύτερη ελευθερία και στις μεθόδους καταστολής αυτών των κινημάτων. Αυτό δίνει την ευκαιρία για μια αναφορά στην επίσημη θρησκεία της χώρας, τον μουσουλμανισμό και συγκεκριμένα τον σιϊτισμό, και την αυστηρότητα που τον διακρίνει ως προς την τήρηση της σαρίας (θρησκευτικού νόμου). Η καθιέρωση αυτής της συγκεκριμένης αίρεσης του μουσουλμανισμού οφείλεται στον θρησκευτικό και πολιτικό ηγέτη Αγιατολάχ Χομεϊνί (1909-1989) που το 1979 ανέτρεψε το δυτικοτραφές καθεστώς του σάχη Ρεζά Παχλαβί και ίδρυσε την ισλαμική δημοκρατία του Ιράν. Με τον τρόπο αυτό σταμάτησε η αποικιοκρατική εκμετάλλευση των πλούσιων ιρανικών πηγών ενέργειας και ιδιαίτερα του πετρελαίου από τις αμερικανικές, αλλά και τις εταιρείας δυτικών συμφερόντων, καθώς όλες οι πετρελαϊκές εταιρείες κρατικοποιήθηκαν.

Συνεχίζοντας την περιήγηση στην Τεχεράνη ο επισκέπτης μπορεί να δει το Εθνικό Μουσείο Κοσμημάτων, το Μουσείο Χαλιών, το εθνικό μουσείο ιστορίας των ιατρικών επιστημών, καθώς στο Ιράν υπήρξαν μεγάλοι ιατροί, όπως ο Ραζή, ο Ιμπν Σίνα, κ.ά., τα βασιλικά παλάτια του Γκολεστάν της δυναστείας των Σαφαβιδών, ενώ ο Πύργος της Ελευθερίας είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στα προάστια της Τεχεράνης και οποιοδήποτε σημείο, όπως στάσεις λεωφορείων, κυβερνητικά κτήρια, εισόδους τζαμιών,  υπάρχει και μια άλλη χαρακτηριστική διακόσμηση, οι φωτογραφίες χιλιάδων νέων ανδρών, οι λεγόμενοι μάρτυρες του πολέμου, θύματα του οκταετούς πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-1988).

Η ιρανικά ενδοχώρα κρύβει πολλές πολιτιστικές εκπλήξεις, όπως τα αρχαία παγοποιεία, τα οποία άρχισαν να κατασκευάζονται το 1700 π.Χ., ενώ η ιρανική αρχιτεκτονική από την προϊστορική εποχή, την περίοδο των Μήδων, την περίοδο της δυναστείας των Σασσανιδών και αργότερα των Σαφαβιδών μέχρι τη σύγχρονη ισλαμική αρχιτεκτονική εντυπωσιάζει τον περιηγητή. Επόμενος σταθμός η χώρα των Ζωροαστρών και συγκεκριμένα η πόλη Γιάζντ με τους πύργους της σιωπής, τόπους όπου κάποτε οι Ζωροάστρες τοποθετούσαν τα σώματα των νεκρών για να γίνουν βορά των άγριων ορνέων. Μαζί με αυτούς τα τελετουργικά ταφικά τους έθιμα περιελάμβαναν τα νεκροτομεία, χώρους προετοιμασίας των νεκρικών σορών. Ενδιαφέρον είναι και το μυστικιστικό άθλημα του Ζουρκαχανέ (ειδικές ασκήσεις με τη συνοδεία μουσικής υπόκρουσης) με τον ιδιαίτερο χώρο του και τους αθλητές του.

 

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

 

Η επίσκεψη στον τάφο του βασιλιά Κύρου, ιδρυτή της δυναστείας των Αχαιμενιδών στην αρχαία πρωτεύουσα του βασιλείου του στις Πασαργάδες και τα ιστορικά καραβανσεράγια (παλιοί σταθμοί των καραβανιών) αποτελούν επίσης αξιόλογα αξιοθέατα. Ο συγγραφέας επισκέπτεται και δυο ακόμα όμορφες και ιστορικές πόλεις, το Ισφαχάν και τη Σιράζ. Ειδικά η Σιράζ είναι η πόλη των Ιρανών ποιητών, όπως ο Χαφέζ (14ος αιώνας), ο Σααντί (13ος αιώνας) και ο Τζαλαλεττίν Ρουμί (13ος αιώνας). Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί η συνεισφορά του Γερμανού αρχαιολόγου Έρνστ Χέρτζφελντ (1879-1948) στην ανακάλυψη πολλών αρχαιοτήτων, ενώ χρήσιμες ήταν και οι πληροφορίες που έδωσαν οι ξένοι περιηγητές Μάρκο Πόλο (13ος αιώνας) και Pietro Della Vale (17ος αιώνα) για τη ζωή στο Ιράν εκείνες τις εποχές.

Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι το συναρπαστικό οδοιπορικό του Γιώργου Σχορετσανίτη Στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν γεμίζει με όμορφες εικόνες και καινούργιες γνώσεις τον αναγνώστη, ανοίγοντας νέους ταξιδιωτικούς ορίζοντες χωρίς πολιτικές και θρησκευτικές προκαταλήψεις.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top