Μυθιστόρημα εποχής
Γράφει η Λεύκη Σαραντινού //
Ulrich Alexander Boschwitz, “Άνθρωποι στο περιθώριο”, Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Κλειδάριθμος, σελ. 326
Ένας τυφλός ηλικιωμένος, μία ιδιωτική μετρέσσα, ένας ξεπεσμένος μεσόκοπος με βίαιες τάσεις, ένας φτωχός γέρος και ένας χοντρός γελαστός ηλίθιος. Ο Ζόνενμπεργκ, η Μίνχεν, ο Γκρίσμαν, ο Φούντχολτς και ο Βαρελής.
Όλοι αυτοί, και πολλοί άλλοι σιμά τους, είναι οι Άνθρωποι στο περιθώριο, τους οποίους ο Γερμανοεβραίος συγγραφέας Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς τοποθετεί στο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’30.
Το συγκεκριμένο βιβλίο του άτυχου συγγραφέα, ο οποίος πέθανε στη γόνιμη ηλικία των είκοσι επτά ετών, μιλάει για όλους εκείνους τους ανθρώπους που έπεσαν θύματα του κραχ του ’29 και που ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας του Βερολίνου, μεροδούλι, μεροφάι, διατηρώντας όμως, τη θέλησή τους για να συνεχίσουν να αγωνίζονται και να γιορτάζουν το δώρο της ζωής. Για τους άνεργους, τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες, τους ξεπεσμένους, τους απόκληρους, τους ζητιάνους, τους ανάπηρους παλαίμαχους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και τους άστεγους.
Δεν πρόκειται τόσο για ιστορικό μυθιστόρημα, όσο για μυθιστόρημα εποχής. Δύσκολα θα βρει αναγνώστης έργο που να απεικονίζει τόσο γλαφυρά την βερολινέζικη κοινωνία του λούμπεν προλεταριάτου λίγο πριν από το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με μία τόσο συναρπαστική υπόθεση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συμπονέσει τους πρωταγωνιστές και θα κατανοήσει απόλυτα την ανάγκη τους να ξεφύγουν από τη φτώχεια μέσα από το ποτό, τον τζόγο, τις γυναίκες ή ό,τι άλλο φέρει η τύχη στον διάβα τους.
Οι περιγραφές του Μπόσβιτς, τόσο των προσώπων, όσο και του Βερολίνου, είναι τόσο γλαφυρές που ο αναγνώστης θα νιώσει ότι μεταφέρεται αυτομάτως στο Βερολίνο του ’30. Θα βιώσει την ανασφάλεια που συνεπαγόταν τότε η ζωή για όλους αυτούς τους απόκληρους και θα νιώσει κι αυτός την πείνα τους, αλλά και τη δίψα τους όχι μονάχα για το αλκοόλ, αλλά και για την επιβίωση.
Η αφήγηση ξεκινά έξω από ένα μανάβικο, στου οποίου την αποθήκη ο Βαρελής και ο Φούντχολτς ψάχνουν ένα φθηνό κατάλυμα για τη νύχτα, θα συνεχιστεί στους δρόμους του Βερολίνου ακολουθώντας τις περιπλανήσεις τους και θα ολοκληρωθεί με τη συνάντηση στο κέντρο Χαρούμενος Κυνηγός, εκεί όπου θα παιχτεί το εντυπωσιακό φινάλε του έργου.
Η γραφή του Μπόσβιτς και όλη η δομή του έργου θυμίζουν θεατρικό έργο. Πραγματικά, το βιβλίο θα μπορούσε κάλλιστα να μεταφερθεί στο θέατρο ή τον κινηματογράφο, αφού εστιάζει και απεικονίζει παραστατικότατα τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, οι οποίοι θυμίζουν ενίοτε χαρακτήρες παραμυθιού, όπως στον Μάγο του Οζ. Θα μας θυμίσει επιπλέον τα κλασικά πλέον έργα των Φαλάντα, Κόιν, Κέρστνερ, Τέργκιτ, Μπάουμ, ακόμη και το Μπερλίν Αλεξάντερπλατς του Ντέμπλιν ή ένα άλλο μεγάλο έργο της γερμανόφωνης σχολής, την Όπερα της Πεντάρας.
Ulrich Alexander Boschwitz
Ο Μπόσβιτς, πάντως, δεν θα αφήσει τους χαρακτήρες του στο περιθώριο, όπως η κοινωνία της εποχής. Αντίθετα, θα εστιάσει στην πλήρη σκιαγράφηση της προσωπικότητάς τους και στην αφήγηση της προσωπικής τους ιστορίας, ποιοι ήταν δηλαδή πριν καταντήσουν άνθρωποι του περιθωρίου και πως ξέπεσαν. Εν ολίγοις, οι Άνθρωποι στο περιθώριο εκπροσωπούν επάξια τη γερμανική λογοτεχνία σε μία από τις καλύτερες στιγμές της.
“Η πείνα είναι ο καλύτερος μάγειρας, λένε. Δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και το καλύτερο κατευναστικό. Άνθρωποι που έχουν να φάνε βδομάδες είναι συνήθως έτοιμοι να αμφισβητήσουν τις απόψεις τους, το ίδιο τους το δίκιο. Οι απόψεις και οι ιδέες χλωμιάζουν και ξεθωριάζουν και σβήνουν, όταν τις αφήνεις νηστικές. Ο υποσιτισμός δεν γεννάει έργα τέχνης“.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Τέσσερα ποιήματα
της Χρύσας Τσακίρη // * ΕΙΔΗΣΕΙΣ Φίλε, ο κόσμος μας τρελάθηκε. Άκουσες; Το κονσερβοκούτι του περίσσιου πόνου ανήγγειλε: Κάτι σιδερένια πουλιά θα περάσουν πάνω απ’ το κεφάλι μας και θα ρίξουν σπέρματα – βόμβες εκεί στην Αρα
Περισσότερα -
Για τη θεατρική παράσταση «Ο Μέγας Ιεροεξεταστής»
Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος // Μια παράσταση βασισμένη στο μύθο του μεγάλου Ιεροεξεταστή, ένα απόσπασμα από τους αδελφούς Καραμάζοφ του Ντοστογιέφσκι. Στο έργο εκφράζονται αγωνιώδη ερωτήματα για τα όρια της ανθρώπινης ελευθερίας, της ανθρώπινης διαφθοράς, της βούλησης, της
Περισσότερα -
Τα παραμύθια του Σαββάτου…!
Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη // * Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για την βία, την αδικία, την γενναιότητα, την τιμή, τη ζωή και τον θάνατο; Πώς να μιλήσεις για τα εγκλήματα ενάντια σε αυτά τα παιδιά που γεννήθηκαν κορίτσια
Περισσότερα -
✩ «Γράμμα στον πατέρα» του Franz Kafka στο «GOETHE-INSTITUT»
Γράφει ο Παύλος Λεμοντζής // Πρόλογος Η ομάδα «Θέατρο Πρόταση» επαναφέρει στο κοινό της Θεσσαλονίκης, για τρίτη χρονιά, την επιτυχημένη παράσταση «Γράμμα στον πατέρα» του Franz Kafka σε σκηνοθεσία Στέλιου Βραχνή. Στο «Goethe-Institut Thessaloniki» σε μια νέα εκδοχή με
Περισσότερα -
Πρώτη Ανάγνωση: Ροντέλα 4 εποχών
Γράφει ο Θάνος Γιαννούδης // Στέλλα Πετρίδου, «Ροντέλα 4 εποχών», εκδ. Άλφα Πι, Χίος, 2021 (Πολλές φορές βιαστική, άλλοτε παρελκυστική κι άδικη για την πραγματική της αξία και για το αποτύπωμα που θα αφήσει στο χρόνο, η πρώτη
Περισσότερα -
7 Ιουλίου – Άρθουρ Κόναν Ντόυλ
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ που πέθανε σαν σήμερα το 1930 ήταν Σκωτσέζος ιατρός και συγγραφέας, ιδιαίτερα γνωστός ως ο δημιουργός των ιστοριών του ντετέκτιβ-σύμβουλου Σέρλοκ_Χολμς, που θεωρήθηκαν σημαντική καινοτομία για το πεδίο συγγραφής
Περισσότερα -
Διήγημα: “Φαντασίωση”
Γράφει η Τζίνα Ψάρρη // Της χαμογέλασε πλατιά και το χαμόγελο αφαίρεσε τουλάχιστον πέντε χρόνια από πάνω του. Κανείς από τους δυο τους δεν ήταν πια στην πρώτη νιότη, το ήξεραν, και κάπως σαν να
Περισσότερα
