Με επίκεντρο το προσφυγικό
Γράφει η Λεύκη Σαραντινού //
Μιλτιάδης Σαλβαρλής, «Πατρίδα χώρα ξένη», εκδ. Μετρονόμος
Μία όμορφη οικογενειακή ιστορία που μας ταξιδεύει σε ολόκληρη την ελληνική ιστορία του εικοστού αιώνα υπογράφει ο φιλόλογος, δημοσιογράφος και λογοτέχνης, Μιλτιάδης Σαλβαρλής με τίτλο «Πατρίδα χώρα ξένη».
Όντας και ο ίδιος παιδί Μικρασιατών προσφύγων ο Σαλβαρλής αποφασίζει να μας αφηγηθεί μία ιστορία στην οποία αναμιγνύεται προφανώς η προσωπική αληθινή μαρτυρία και η φαντασία δύο παιδιών που γλίτωσαν τη σφαγή στα ιερά χώματα της Μικράς Ασίας, αναγκάζονται όμως να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους και να ζήσουν τη ζωή του πρόσφυγα, υφιστάμενοι όλες τις δυσκολίες αλλά και τις ταπεινώσεις τις οποίες βίωσαν όλοι οι Μικρασιάτες πρόσφυγες που κατέφυγαν στην «ξένη πατρίδα», την Ελλάδα μετά από την Καταστροφή.
Η Κωνσταντία, καταγόμενη από ένα χωριό της Τρωάδας θα αναγκαστεί να εκπατριστεί πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ήδη από το 1914 και να καταφύγει με την οικογένειά της στη Θεσσαλονίκη. Ο δε «Τσίτος» – του οποίου το αληθινό όνομα αποκαλύπτεται μονάχα στο τέλος του βιβλίου- θα εγκαταλείψει τη Σμύρνη το 1922, το έτος-ορόσημο για τον ελληνισμό και θα βρεθεί κι αυτός στην Ελλάδα για να γνωρίσει, όπως και η οικογένεια της Κωνσταντίας αντιστοίχως, τις ίδιες δυσκολίες προσαρμογής και επιβίωσης και τους ίδιους χλευασμούς όπως και η Κωνσταντία. Η άσχημη αντιμετώπιση που επεφύλαξαν οι γηγενείς στους πρόσφυγες είναι ένα θέμα στο οποίο ο συγγραφέας επιμένει ιδιαίτερα.
Πέραν της θεματικής αφετηρίας του βιβλίου από το προσφυγικό ζήτημα, ο Σαλβαρλής επεκτείνεται θεματικά, χρονολογικά, αλλά και ιστορικά και δεν μένει μόνο σε αυτό. Αντίθετα, επιλέγει να τερματίσει την αφήγηση της ιστορίας του εν έτει 1985 σε μία αθηναϊκή συνοικία, με ενδιάμεσους χρονολογικούς σταθμούς όλα τα σημαίνοντα ιστορικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας: την Κατοχή και τον Εμφύλιο, την Ελλάδα της δεκαετίας του ΄50 με τους ταξικούς, πολιτικούς και ιδεολογικούς διαχωρισμούς, τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, το Πολυτεχνείο, το Κυπριακό, την εποχή της ακμής του ΠΑΣΟΚ και άλλα πολλά. Η έρευνα που πραγματοποίησε προκειμένου να αντλήσει πληροφορίες για τα παραπάνω ζητήματα είναι αυτονόητη, όσο και ολοφάνερη.
Μιλτιάδης Σαλβαρλής
Αυτό όμως που αξίζει στο συγκεκριμένο πόνημα δεν είναι τόσο η ίδια η μυθιστορία, όσο η μαγευτική απλότητα και η ομορφιά της γλώσσας την οποία χρησιμοποιεί ο συγγραφέας προκειμένου να την αφηγηθεί. Η ρέουσα γλώσσα του θα μας θυμίσει την παλιά καλή γλώσσα των μεγάλων λογοτεχνών της γενιάς του ’30 στην οποία κυριαρχεί η λεπτομέρεια της περιγραφής, η απλότητα, αλλά και μία λανθάνουσα ποιητικότητα. Οι ήρωες που πλάθει ο Σαλβαρλής αποκαλύπτονται τόσο ζωντανοί μπροστά στα μάτια μας καθώς γυρίζουμε τις σελίδες, που είναι σαν να βλέπουμε ταινία.
Η παράθεση των γεγονότων γίνεται κατά χρονολογική σειρά-χρονολογίες αποτελούν τους τίτλους των επιμέρους κεφαλαίων του και τους δύο προλόγους υπογράφουν η Στέλλα Βλαχογιάννη και ο Σάββας Σερέτης.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Σε ένα προκλητικό, λευκό τοπίο
30/04/2024, 9:04 μμ -
Παρακείμενα: «Μια ζωή σε αναμονή, μια ψυχή που περιμένει έναν Αύγουστο»
30/04/2024, 9:02 μμ -
Δύο μοναχικοί λύκοι σε αναζήτηση της ανατολίτικης σοφίας
30/04/2024, 9:00 μμ -
-
259 αλληγορίες, από το λογοτεχνικό σύμπαν του Καζαντζάκη
30/04/2024, 8:57 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Δοκίμιο: Οι λογοτεχνικές και εικαστικές προεκτάσεις του λιντσαρίσματος της Μαίρης Τέρνερ
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Η Μαίρη Τέρνερ (Mary Turner, Δεκέμβριος 1884-19 Μαΐου 1918) ήταν μια αφροαμερικανή γυναίκα τριάντα τριών ετών η οποία κατακρεουργήθηκε στο Lowndes County, της Γεωργίας. Οκτώ μηνών έγκυος, η Τέρνερ και το παιδί της δολοφονήθηκαν
Περισσότερα -
✔ Νίκος Μεντζίνης: «Από μικρός είμαι με τους Ινδιάνους»
Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη // Όταν πριν χρόνια πρωτογνωριστήκαμε, στο βλέμμα του διέκρινα αμέσως ένα μίγμα δυναμισμού και ευαισθησίας. Σπάνιος ως συνδυασμός, μα στην πάροδο των χρόνων επιβεβαιώθηκα: Ο Νίκος Μεντζίνης έχει έρμα βαρύ μέσα του κι
Περισσότερα -
Γιαννούλης Χαλεπάς
Το 1877 ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς, άρχισε να δουλεύει το πιο διάσημο γλυπτό του, την Κοιμωμένη -για την ακρίβεια «Μεγάλη Αναπαυομένη (1931)- για τον τάφο της νεαρής Σοφίας Αφεντάκη -κόρης γνωστής οικογένειας της Κιμώλου, που έφυγε πρόωρα από τη ζωή χτυπημένη
Περισσότερα -
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Μια επετειακή έκδοση ουσίας
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // “Ακόμη”: Μεταφράστριες και μεταφραστές του Σαιξπηρικόν επιλέγουν ξένους ποιητές, εκδόσεις Σαιξπηρικόν Η αγάπη για το καλό βιβλίο φαίνεται με πολλούς τρόπους, και όσο συναντάμε ανθρώπους που υπηρετούν την υπόθεση της λογοτεχνίας, ο καθένας
Περισσότερα -
Διήγημα: “Mια κάποια λύση”
Της Τζίνας Ψάρρη // Ξημέρωσε ένα μουντό Σάββατο. Ο καύσωνας των τελευταίων ημερών είχε υποχωρήσει αρκετά. Ο ουρανός αντιφέγγιζε ένα θαμπό, ξεπλυμένο χρώμα, ταλαιπωρημένο από τη λάβρα, η ατμόσφαιρα πνιγηρή. Τεντώθηκα νυσταγμένα επάνω στα χιλιοτσαλακωμένα, υγρά σεντόνια.
Περισσότερα -
Σκοτεινή μητέρα
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Clare Mackintosh «Ξέχασέ με», Μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 472 Η έμπνευση για το πρώτο της μυθιστόρημά, «Σ’ άφησα», προήλθε από ένα πραγματικό περιστατικό στην Οξφόρδη της Αγγλίας. Είχε μόλις ενταχθεί στην
Περισσότερα -
Ποίηση: “Μνήμη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη”
Του Ανδρέα Γ. Λίτου // * Ο κυρ-Αλέξανδρος σκυφτός και ταπεινός, ως ένα από τα κλήματα της Αμπέλου, βημάτιζε αθόρυβα ακολουθώντας τα «Κύριε Ελέησον» με την γλυκιά ευωδιά του θυμιατού. Με το κοντύλι στο χέρι ζωγράφιζε απλούς
Περισσότερα
