Fractal

Η εποποιία μιας γενιάς

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Jean-Michel Guenassia «Οι Χώρες της Επαγγελίας», Μετάφραση: Χαρά Σκιαδέλλη, εκδόσεις Πόλις

 

Το μυθιστόρημα Οι Χώρες της Επαγγελίας του Jean-Michel Guenassia, (εκδόσεις Πόλις, μετάφραση: Χαρά Σκιαδέλλη) δεν είναι απλώς η συνέχεια της ιστορίας που διαδραματίζεται στη Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων. Είναι κάτι πολύ παραπάνω.

Ο συγγραφέας, με την άψογη αφηγηματική του τεχνική, μας παίρνει από το χέρι και μας οδηγεί, μας δείχνει τον δρόμο της ενηλικίωσης του κεντρικού του ήρωα Μισέλ Μαρινί, ο οποίος, με όπλα τη νεανική του τρέλα, τον άσβεστο πόθο για την Καμίγ και το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του στη φωτογραφία επιθυμεί διακαώς −σχεδόν καίγεται− να γνωρίσει τον κόσμο.

Λέγεται −και ως ένα σημείο είναι κοινώς αποδεκτό− πως το δεύτερο ή ενδεχομένως και το τρίτο μέρος μιας συνέχειας δεν είναι ισάξιο με την αρχική ιστορία. Η γραφή του Jean-Michel Guenassia και ο τρόπος που στήνει την πλοκή διαψεύδουν αυτήν την άποψη.

Απλώνει το αφηγηματικό του σκηνικό εντός ενός τετραγώνου −επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω αυθαίρετα, αλλά δικαιολογημένα, όρους γεωμετρίας− με κορυφές τη Γαλλία και κυρίως το Παρίσι, τη χώρα της ανεξάρτητης Αλγερίας, του Ισραήλ και της Ρωσίας. Στο κέντρο αυτού του σχήματος η Ιταλία που παίζει σημαντικό ρόλο −αν και υποδόρια, έστω υποσυνείδητα− στις ζωές του Μισέλ και του αδελφού του Φρανκ. Για τον πρώτο είναι η άνοδος και για τον δεύτερο η συνειδητοποίηση της οριστικής πτώσης.

Ταυτόχρονα, η δράση κι οι πράξεις των ηρώων, εξελίσσονται παράλληλα.  Η ιστορία του κεντρικού ήρωα Μισέλ, η πορεία του στο μυθιστορηματικό παρόν, η αναζήτηση της Καμίγ, η απρόσμενη επιτυχία του στον χώρο της φωτογραφίας. Οι δευτερεύοντες ήρωες, ο Λεοντίτ, ο Ιγκόρ, ο Φρανκ, εναλλάσσουν το παρόν και το παρελθόν, έτσι ώστε να απλωθεί −κατά μια έννοια− ο μύθος σε πολλαπλά επίπεδα.

Ο συγγραφέας εντυπωσιάζει με τη βαθιά του γνώση στα θέματα της Αλγερίας, κρατώντας ίσες αποστάσεις ανάμεσα στη γαλλική και την αλγερινή πλευρά, καταφέρνοντας να αγγίξει σκληρά θέματα −αποικιοκρατία, διαφθορά, οικονομική εκμετάλλευση− χωρίς να απομαγέψει την αναγνωστική απόλαυση. Το ίδιο καλά τα καταφέρνει όταν έχει ως τοπίο στον συγγραφικό του καμβά τη χώρα του Ισραήλ. Μοιάζει −κι αυτή είναι η επιτυχία του− σαν να είχε ζήσει χρόνια ως μόνιμος κάτοικος, γνωρίζοντας τη χώρα σπιθαμή προς σπιθαμή, παρασύροντας και βυθίζοντας τον μη μυημένο αναγνώστη στη μυστηριακή και ίσως μυστηριώδη ατμόσφαιρα αυτής της χώρας.

 

Jean Michel Guenassia

 

Όταν δε ο μύθος μάς οδηγεί στην πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. και κυρίως στη Ρωσία, υπήρξαν στιγμές που θυμήθηκε τη γραφή των γιγάντων της ρωσικής λογοτεχνίας, του Τολστόι και του Ντοστογιέφσκι∙ ειδικότερα στο σημείο όπου εδραιώνεται η αγιοποίηση του αδελφού Παύλου.

Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου, το οποίο με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο: «Από την αποαποικιοποίηση ώς την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, από τις οφθαλμαπάτες της καταναλωτικής κοινωνίας ως τους μυστικιστικούς πειρασμούς, ο Ζαν-Μισέλ Γκενασιά χαράσσει την εποποιία μιας ολόκληρης γενιάς, τη συγκινητική και γενναιόδωρη τοιχογραφία μιας εποχής, το αριστοτεχνικό αφήγημα των ψευδαισθήσεών μας».

Η μετάφραση της Χαράς Σκιαδέλλη στα θετικά της έκδοσης∙ φαίνεται ξεκάθαρα πως έχει δουλέψει το κείμενο μέχρι τελείας.

Εν κατακλείδι: Οι Χώρες της Επαγγελίας είναι −κατά την ταπεινή μου γνώμη− το απόλυτο ανάγνωσμα του φετινού καλοκαιριού.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top