H σύγχρονη Αθήνα σε μια…. Παλάμη
Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //
Στρατούλα Θεοδωράτου «Ο ουρανός της παλάμης», εκδ. Αλεξάνδρεια
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα νέα λογοτεχνική φωνή εμφανίζεται στο βιβλίο της Στρατούλας Θεοδωράτου ‘’Ο ουρανός της παλάμης’’ (εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Το βιβλίο πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων που σε ορισμένα σημεία τέμνονται χωρίς όμως αυτό να το τοποθετεί στην κατηγορία του σπονδυλωτού αφηγήματος. Προφανώς και αυτό αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία αφού πρόσωπα ενός διηγήματος εμφανίζονται με κάποιον τρόπο και σε κάποιο επόμενο –ενίοτε και σε ρόλο πρωταγωνιστή- χωρίς όμως αυτό να παίζει ρόλο καταλύτη για την εξέλιξη του βιβλίου και την ανεξάρτητη δομή κάθε κομματιού του.
Το βιβλίο μπαίνει εύκολα στη νεοσύστατη κατηγορία της ‘’λογοτεχνίας της κρίσης’’, αφού τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας ήταν λογικό και επόμενο να τροφοδοτήσουν γόνιμα τη συγγραφική φαντασία. Η Θεοδωράτου που προέρχεται από τον χώρο του κινηματογράφου, όπως μαθαίνουμε από το συνοδευτικό βιογραφικό της έχει γράψει σενάρια και έχει σκηνοθετήσει ταινίες μικρού μήκους αλλά η προγενέστερη εμπειρία της δεν επηρεάζει τον τρόπο γραφής της που θα μπορούσα in extremis να χαρακτηρίσω χαμαιλεοντικό. Αλλάζει ύφος και λογική ανάλογα με τις ιδιότητες, την προσωπικότητα και το κοινωνικό στάτους καθενός από τους οκτώ αφηγητές που είναι εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους. Αυτή η γλωσσική προσαρμογή στην ουσία μετατρέπει το βιβλίο σε οκτώ διαφορετικά μικρά αυτόνομα βιβλία. Θα τολμούσα να προσθέσω στον σχολιασμό της γραφής ότι μοιάζει περισσότερο θεατρική λόγω του ύφους των μονολόγων.
Κοινό στοιχείο είναι το αστικό περιβάλλον και οι άνθρωποι της πόλης. Μόνο στο τελευταίο διήγημα της συλλογής με τίτλο ‘’Η Λουίζα’’ τα γεγονότα διαδραματίζονται στην Κεφαλονιά. Η σύγχρονη Αθήνα με αντιπροσώπους από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, πολιτικά πιστεύω και τρόπο ζωής. Θα συναντήσουμε τον νεοναζί υπερ-εθνικιστή που μισεί τους μετανάστες και δεν διστάζει στο όνομα της τραγικής ιδεολογίας του ακόμη και να παρανομήσει, την πικραμένη ηλικιωμένη αριστερή ιδεολόγο που ζει πια ξεχασμένη από το κόμμα της για το οποίο θρήνησε τον αγαπημένο της και δεν έκανε οικογένεια, τη ναρκομανή κόρη που φροντίζει τον ανήμπορο πατέρα της, την χρεωκοπία λόγω δανείων μιας οικογένειας η οποία οδηγεί στην ουσιαστική διάλυση ενός γάμου, την ανεργία και τους άστεγους, τη σχολική βία. Όλοι αυτοί, μέσα στο βιβλίο της Θεοδωράτου δίνουν μια διπλή μάχη: Κόντρα στην κοινωνία αφού οι περισσότεροι θεωρούν εαυτόν αδικημένο και απέναντι στις εσωτερικές φοβίες, τον δαίμονα εντός τους. Αυτό ακριβώς είναι που δίνει και την αντιφατικότητα των προσώπων-αφηγητών του βιβλίου. Η επιλογή των χαρακτήρων και των ιστοριών τους δεν συνιστούν κάποιας μορφής πρωτοτυπία αλλά στην ουσία είναι ο διπλανός μας, πρόσωπα που ενδέχεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να γνωρίζουμε από την καθημερινότητά μας.
Η πρωτοτυπία έγκειται στον τρόπο που προσεγγίζει τους ετερόκλητους χαρακτήρες η συγγραφέας και στην αφηγηματική πολυφωνία ανθρώπων εγκαταλειμμένων, προδομένων ή ανήμπορων. Είναι λογικό ότι σε μια συλλογή διηγημάτων κάθε μέρος της να μην ‘’ζυγίζει’’ αναγνωστικά το ίδιο και το ίδιο ισχύει για το συγκεκριμένο βιβλίο. Προσωπικά, ξεχώρισα το διήγημα ‘’Φέτος δεν θα πάω στη θάλασσα’’, που θεωρώ ότι είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα του βιβλίου.
Στρατούλα Θεοδωράτου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Σε ένα προκλητικό, λευκό τοπίο
30/04/2024, 9:04 μμ -
Παρακείμενα: «Μια ζωή σε αναμονή, μια ψυχή που περιμένει έναν Αύγουστο»
30/04/2024, 9:02 μμ -
Δύο μοναχικοί λύκοι σε αναζήτηση της ανατολίτικης σοφίας
30/04/2024, 9:00 μμ -
-
259 αλληγορίες, από το λογοτεχνικό σύμπαν του Καζαντζάκη
30/04/2024, 8:57 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Στα όρια της ασθένειας και του θανάτου, του έρωτα και της ελπίδας. Μια διαρκής ακροβασία.
Γράφει ο Νίκος Προσκεφαλάς // * Κριτική ματιά στο βιβλίο «Έξοδα νοσηλείας», του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη εκδόσεις «Ενύπνιον» 2020 “Έξοδα νοσηλείας” ο τίτλος και μοιάζει δύσκολο να μη φανταστεί κανείς ξεκινώντας την ανάγνωση του μυθιστορήματος του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη πως
Περισσότερα -
Διήγημα: “Snapshot”
Της Χριστίνας Πλατή // Στο δρόμο η ζωή των ανθρώπων γλιστράει όπως το σύννεφο στον ουρανό. Αλλάζει σχήματα, στέκεται, ακόμα και λιμνάζει˙ κινείται γρήγορα, ελίσσεται, κρύβεται ή μένει έκθετη, παγωμένη, γυμνή. Στο πεζοδρόμιο τα πράγματα είναι αλλιώς:
Περισσότερα -
Το αμερικανικό “όνειρο” του Κάφκα
Γράφει ο Βαγγέλης Γραμματικόπουλος // * Φράντς Κάφκα «Αμερική», Μετάφραση: Βασίλης Τομανάς, εκδ. Νησίδες, σελ. 344 Το 1912 ο Φραντς Κάφκα αρχίζει να συγγράφει το πρώτο εκτενές μυθιστόρημά του, το οποίο, όπως και τα δύο που θα ακολουθήσουν,
Περισσότερα -
Διήγημα: «Η ευτυχία»
Της Πέρσας Ζηκάκη //* Το πλήθος, η πολιτεία, η κίνηση του χρόνου, απροσπέλαστες έννοιες ήταν για εκείνη. Τίποτα συγκεκριμένο. Όλα αφηρημένα κι αόριστα. Η μοναξιά ήταν για τη Βασιλική η μοναδική έννοια που γνώριζε καλά. Από μέσα
Περισσότερα -
Διήγημα: “Η τελευταία ανάμνηση”
Γράφει η Χριστίνα Μιχαηλίδου // Η τελευταία ανάμνηση Σαν κοριτσάκι έμοιαζε έτσι καθώς βάδιζε κρατώντας το χέρι του γιού της. Μισόγερνε πάνω του όταν κουράζονταν και μετά ξαναπερπατούσε αργά αργά. Δεν ήξερε που πήγαινε,
Περισσότερα -
Ένα ποίημα
Της Ζωής Χαλκιοπούλου // Παράπονα σε σφραγισμένα χείλη Ερμητικά κλεισμένα μυστικά Άνοιξε το στόμα Ουράνια μελωδία να ξεχυθεί Θα κάψει τον καημό, τον πόνο Λαχτάρησε τη ζωή κι ας σκοτεινιάζει Να υμνείς το σύμπαν κοιτώντας τ αστέρια
Περισσότερα -
Ποίηση: “Φτύνοντας ξανά και ξανά ατελεύτητες προσπάθειες”
Του Γιάννη Τρανίδι // “Φτύνοντας ξανά και ξανά ατελεύτητες προσπάθειες” Και καθώς τα λόγια μασάω Φτύνω ομοιώματα κέρινα Κάποιες είναι οι Ερινύες Άλλες πάλι ερεθισμένες φλόγες Που τυλίγουν κορμιά αδέσποτων Χίμαιρων σε σοκάκια πελιδνά
Περισσότερα
