Fractal

Ιατρική, ασθένειες και γηρατειά

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Φίλιπ Ροθ, «Καθένας», μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, Αθήνα 2006.

 

Ο καταξιωμένος αμερικανός συγγραφέας Φίλιπ Ροθ (1933-2018) έχει πολλές τιμητικές διακρίσεις, όπως το βραβείο Πούλιτζερ το 1997 καθώς και διεθνή αναγνώριση. Η γραφή του σε πολλά έργα είναι αυτοβιογραφική, όπως και στο παρόν μυθιστόρημα Καθένας, στο οποίο ο συγγραφέας με εξομολογητική διάθεση ταξιδεύει τον αναγνώστη στο χώρο της ασθένειας και των γηρατειών. Με διαρκείς αναφορές στις σωστές και στις λανθασμένες επιλογές ζωής του πρωταγωνιστή, τη σχέση του με τους συνανθρώπους του και την οικογένειά του, καθώς και την ερωτική του ζωή, ο αναγνώστης παρακολουθεί έναν εβδομηντάχρονο συνταξιούχο να κάνει απολογισμό της υγείας του μέσω των ιατρικών επεμβάσεων, των νοσηλειών και των ασθενειών του. Οι τρεις γάμοι του, τα τρία παιδιά και τα τρία διαζύγια φανερώνουν μια περιπετειώδη ερωτική ζωή χωρίς ηθικούς φραγμούς, χωρίς σεβασμό στο μυστήριο του γάμου και χωρίς ενδιαφέρον για το θεσμό της οικογένειας. Αποτέλεσμα η αποξένωση και η αδιαφορία από τους δυο γιούς, καθώς και τη μοναξιά χωρίς γυναικεία συντροφιά, με μοναδική παρηγοριά την κόρη, η οποία κατανοεί τον χαρακτήρα και τις αδυναμίες του πατέρα. Η αγάπη της είναι άνευ όρων και κρίσεων, καθώς αποδέχεται την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του και τις πατρικές επιλογές, διατηρώντας άσβεστη τη σχέση κόρης- πατέρα. Ο ίδιος ο πατέρας, όμως, δυσκολεύεται να αποδεχθεί το γήρας και τις ασθένειες, ζηλεύοντας τον αδελφό του που είναι υγιής, ενώ ταυτόχρονα παλεύει με τη μοναξιά των επιλογών του και την κατάθλιψη.

Ο Φίλιπ Ροθ σε αυτό το μυθιστόρημα πραγματεύεται την παρακμή του ανθρωπίνου σώματος, παρουσιάζοντας τις υλικές απολαύσεις, τις ανούσιες και ουσιαστικές ερωτικές και συζυγικές σχέσεις, με κατάληξη τη φυσική φθορά του γήρατος και τις ασθένειες. Ο απολογισμός της ζωής του πρωταγωνιστή  γίνεται με τη βοήθεια  της ιατρικής επιστήμης που χαρίζει και παρατείνει τη ζωή χάρη στις σωτήριες επεμβάσεις της (ο συγγραφέας παραθέτει πληθώρα εξειδικευμένων ιατρικών επεμβάσεων). Η θρησκεία, η οποία αναφέρεται μετά το θάνατο ως μια τελετουργία όταν παύει η ύπαρξη, φανερώνει τον αγνωστικισμό του συγγραφέα και την πίστη του στην παρούσα ζωή. Η ύπαρξη συνδέεται με το εφήμερο, το «εδώ και τώρα», ενώ η απουσία πνευματικών αναζητήσεων αναδεικνύει τη ρηχότητα του σημερινού ανθρώπου, την επιπολαιότητα στις σχέσεις και στις επιλογές της ζωής γενικότερα. Αυτή η «φωτογραφία» του τρόπου ζωής μεγάλου μέρους του ανθρώπινου πληθυσμού του δυτικού κόσμου στον 21ο αιώνα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια ηθογραφία της σύγχρονης κοινωνίας, όπου η επαγγελματική επιτυχία, η κοινωνική άνοδος και η προσωπική καριέρα αποτελούν προτεραιότητες , ενώ οι ανθρώπινες σχέσεις μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, αποκαλύπτοντας τον υπέρμετρο ανθρώπινο εγωισμό.  Αυτό το ψυχογράφημα αναλύει την αλλοτριωμένη προσωπικότητα του ανθρώπου των δυτικών κοινωνιών, ο οποίος στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης έχει γίνει αποκλειστικά καταναλωτής υλικών αγαθών, αποφεύγοντας την βελτίωση της προσωπικότητάς του και των πνευματικών του αρετών. Η αυτοκριτική του, η οποία αναγνωρίζει τα λάθη του, γίνεται αργά για να αλλάξει κάτι, γι’ αυτό το τίμημα είναι η μοναξιά του τέλους…

 

Philip Roth

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top