Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Καπετάνιος στη ζωή και τη συγγραφή
07/12/2022, 9:42 πμ

Καπετάνιος στη ζωή και τη συγγραφή

Γράφει η Χρύσα Νικολάκη // *

 

Ιωσήφ Σαρειδάκης «Κάποτε στα Καράβια», εκδόσεις Δρόμων

 

Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης μετά από την πρώτη του ποιητική συλλογή «Ωκεανών –Κροσαρισμα» -εκδόσεις Δρόμων- μας παρουσιάζει τη δεύτερη με τίτλο συλλογή του «Κάποτε στα καράβια», πάλι από τις ίδιες ξεχωριστές εκδόσεις. 30 θαυμάσιες φωτογραφίες από τις σεβαχικές του διαδρομές στολίζουν τούτο το βιβλίο που έχει ο ίδιος ζωγραφίσει. Ιδιαίτερα συγκινητικό είναι ότι τη συλλογή την έχει αφιερώσει στους γονείς του, τη Σεβαστή και τον Μιχάλη Σαρειδάκη. Από το πρώτο ποίημα της συλλογής με τίτλο «Αφρόεσσα», ο καπετάνιος και ποιητής Ιωσήφ Σαρειδάκης μας βρέχει στο πρόσωπο και στην ψυχή με την αλμύρα του νόστου,  μας δίνει τις συντεταγμένες της κατασταλαγμένης σοφίας του Οδυσσέα.

 

“Μέγα το της θάλασσας κράτος, ζωοδότρα πηγή,

αεικίνητο κύμα, προαιώνιο ανθρώπων συνταίριασμα,

άχραντου έρωτα, πρώτο εράσμιο σαγήνευμα,

η πρώτη πάνω σου ήλιου ακτίνα, αγνή προσευχή”

 

Εδώ ο ποιητής μέσα στη δίνη του κόσμου ζήτα από τη θεότητα της Ανάγκης να δημιουργήσει χώρο στο μπλε σύμπαν του για τη θεότητα της γαλανής αγαπημένες του Θεάς, της θάλασσας. Φυλλομέτρα εν συνεχεία τις σελίδες της μνήμης, τα όνειρα του που σαρκώθηκαν στα πέρατα των θαλασσών και στων λιμανιών την άκρη. Στους στίχους του ποιήματος «Γερασμένα Σκαριά»  παρομοιάζει τα γέρικα στη στεριά πια σκαριά, με αγέραστους ανθρώπους γεμάτους αρχοντιά και περηφάνια. Το ποίημα αυτό, δείχνει ότι ο Ιωσήφ Σαρειδάκης ζει πολύ μες στην εποχή του, τον απασχολούν τα κοινωνικά και πνευματικά ζητήματα του τόπου του. Ο ποιητής με αμεσότητα κατορθώνει να μας μεταβιβάσει τις συγκινήσεις του. Κινούμενος από το πνεύμα της εποχής φιλοσοφεί χωρίς να χάσει ούτε μία στιγμή το ρομαντισμό και το λυρισμό του. Γράφει με μουσικότητα, δίχως να ξεχάσει το ρυθμό της μετρικής μα μήτε και του ταξιδιού την πορεία, που με τη ναυτοσύνη του ατέρμονα χάραξε.

 

“Τίνος λιμανιού να πρωτοθυμηθώ την ιστορία,

ποιας πατρίδας τ’ όνομα, ποιου ανθρώπου χρώμα,

ποιων θαλασσών τα κύματα, ποιου ταξιδιού πορεία,

βράδιασε, ας κοιμηθώ ,ποτίζει η βροχή το χώμα”. (Κάποτε στα Καράβια)

 

Ο ποιητής με ρίμες που συμπλέκονται με ποικίλους τρόπους, μας ρυμουλκεί στο παιχνίδι των αντιθέσεων, και με τόνους λιγότερο συμβατικούς, πρωτοτυπεί υφολογικά χρησιμοποιώντας ενίοτε αρχαιόθεμες αναφορές.

(δαφνοστεφανωμένη Ευτέρπη/ Καλυψώ/ Τάρταρα /Απόλλωνας /Αφροδίτη).

Δεν σταματά να ονειροδρομεί στο απέραντο ταξίδι των παραισθήσεων και των ονείρων, κάνοντας απολογισμό της ζωής του στη θάλασσα. Στέκεται λίγο στη μπίντα του λιμανιού και αναπολεί τα ταξίδια του. Η αγάπη αυτή για τη θάλασσα και την ποίηση μαστιγώνει σαν άγριο κύμα την καρδιά του και γίνεται στίχος ,γίνεται μύθος, μουσική και ζωγραφιά. Ο στίχος του Ιωσήφ Σαρειδάκη είτε μαλακώνει με τη συνίζηση, είτε με τη σοφή χασμωδία παίρνει ηχηρότητα και ρητορικότητα.

Ο ποιητής με ουρία έμπνευση επιτυγχάνει να συνθέσει τα στοιχεία της παράδοσης στη δική του τέχνη με μεγάλα οράματα και επικές εικόνες που περνούν μέσα στις ωδές χωρίς να μας ξενίζουν. Η έξαρση του ποιητή εντυπώνεται στα καράβια, στους εραστές, στους ουρανούς, στα όνειρα. Ιδιαίτερα στις εποχές που αλλάζουν, δίχως ενοχές. Αναφορικά με τη ρίμα γίνεται πιο θερμός, πιο υποκειμενικός. Είναι ο πλούτος του ρομαντισμού που τον παρασύρει, το παρατηρούμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.

 

“Στη La Boca χορευτές, της αλεγρίας θηρευτές,

όπως και να έχει,  για αυτό είμαστε πλασμένοι,

κι έτσι κυλούν οι εποχές, χωρίς να έχουμ’ ενοχές,

σε ένα όνειρο πυρόξανθο, σ’ ένα πέλαγο χαμένοι.”

 

Ιωσήφ Σαρειδάκης

 

Η ποίηση του Ιωσήφ Σαρειδάκη έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Απόλυτη κατοχή τους στίχου, σοφή χρήση των μουσικών στοιχείων του λόγου και της εναλλαγής των συμφώνων και των φωνηέντων, άρτια γλωσσική καλλιέργεια, πλούτο της φαντασίας και εικονική ενάργεια.

Όμως, προσωπικά, αυτό που θα μου μείνει αλησμόνητο στη γραφή του ποιητή Ιωσήφ Σαρειδάκη είναι το υμνολόγιο του στη γυναικεία φύση στο ποίημα του «Στην εγγονή του ναυτικού». Εδώ, τη γυναίκα την παρομοιάζει με μία δεύτερη πλανεύτρα θάλασσα και με αυτούς τους στίχους θα ήθελα να κλείσω την ανάλυση μου.

 

“Αιθέριος άλμπατρος, του πελάγου μου ταίρι,

αγκίνιαστος και άδολος της άνοιξης άνθος,

ροδοδάχτυλο, αγλάισμα, πανέμορφο αστέρι,

του φάρου μου τ’ ανέγγιχτο το άπλετο το φως”.

 

Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης δεν κρέμασε ποτέ τα θαλασσινά υποδήματα του. Μπορεί να σταμάτησε το όργωμα των θαλασσών μα με περισσή μαεστρία μετατρέπει τις σελίδες αυτού του βιβλίου σε πελάγη ταξιδέματος.

Καπετάνιος στη ζωή και τη συγγραφή, δαμάζει τους ωκεανούς της σκέψης και των συναισθημάτων, με αποτέλεσμα οι αναγνώστες του, ανεξαρτήτου ηλικίας, να γίνονται Οδυσσειακά ναυτόπαιδά στο τσούρμο του, αναζητώντας ως πιστοί του σύντροφοι, της Ιθάκης το στίγμα.

 

 

* H Χρύσα Νικολάκη είναι Συγγραφέας, Κριτικός, Θεολόγος, Μεταφράστρια

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top