Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Πάντα κάτι χανόταν στο δρόμο
23/08/2022, 7:07 μμ

Πάντα κάτι χανόταν στο δρόμο

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Ράγκναρ Γιόνασον «Η ομίχλη», Μετάφραση: Βίκυ Αλυσσανδράκη, εκδ. Καστανιώτη

 

Με φόντο τη σκληρή παγωμένη περιφέρεια και την παράφορη μοναξιά της εποχής ο Γιόνασον ακόμα μια φορά σκιαγραφεί αυτό που ήδη ξέρει καλά, πως στον αιώνα μας Καλό και Καλό, Φως και Σκοτάδι, ψυχική υγεία και παράνοια έχουν χάσει τα λεπτά σύνορά τους:

«Βρισκόμαστε στη μέση μιας έρημης, παγωμένης κοιλάδας, παραδομένης στο κρύο και στη μοναξιά». Δίνει το στίγμα του τόπου. Ενός τόπου όπου το Καλοκαίρι δίνει την ψευδαίσθηση ακόμα και ότι εδώ μπορεί και να είναι η γη της επαγγελίας.

Βρισκόμαστε στο 1987. Λίγες μέρες πριν απ’ τα Χριστούγεννα μια σφοδρή χιονοθύελλα ξεσπά σε ολόκληρη την Ισλανδία. Στα ανατολικά της χώρας, σε ένα μέρος ερημικό, ζει ένα ζευγάρι μεσήλικων ανθρώπων. Στο απομονωμένο τους αγροτόσπιτο, η Έρλα και ο Έιναρ προετοιμάζονται για τη δύσκολη νύχτα που έχουν μπροστά τους. Ώσπου κάποιος χτυπά την πόρτα τους. Είναι ένας απρόσκλητος επισκέπτης, ένας άγνωστος άντρας που ισχυρίζεται ότι έχασε το δρόμο του και ζητά καταφύγιο μες στην κακοκαιρία. Παρά τις επιφυλάξεις της γυναίκας, του επιτρέπουν τελικά να περάσει μέσα. Όμως, θα το μετανιώσουν πικρά, επειδή ο συγκεκριμένος άντρας λέει ψέματα και κρύβει καλά την αληθινή του ταυτότητα. Όταν πλέον κόβεται το ρεύμα και τα πάντα βυθίζονται στο σκοτάδι, αρχίζει μια πραγματική ιστορία τρόμου.

Αυτή εν ολίγοις είναι αρχικά η υπόθεση. Όπου αφελώς μπορεί να υποθέσει κάποιος ότι οι καλοί μεσήλικες Έρλα και Έιναρ κινδυνεύουν από τον κακό απρόσκλητο ξένο. Η κόρη τους Άννα ακόμα ζει στο κοντινό παράσπιτο κι εκείνοι ματαίως την περιμένουν.

Στον αντίποδα, η Χούλντα Χερμανσντότιρ, η επιθεωρήτρια της Αστυνομίας του Ρέικιαβικ, η οποία προσπαθεί να ξεπεράσει μια προσωπική της οικογενειακή τραγωδία (ποιος είπε ότι οι άνθρωποι του νόμου δεν έχουν τα δικά τους μεγάλα μάλιστα βάσανα), αναλαμβάνει την εξιχνίαση της υπόθεσης και μεταβαίνει εκεί, όπου μαζί με τα πτώματα την περιμένει ένα φριχτό, άλυτο μυστήριο.

Στην Ομίχλη ο Ράγκναρ Γιόνασον, αυτός ο θαυμάσιος αφηγητής, ο νέος μεγάλος αστέρας του σκανδιναβικού νουάρ, απογειώνει την τέχνη του. Ωστόσο οι διαπιστώσεις πικρές για όσους προσδοκούν από ένα νουάρ μια δίκαιη έκβαση. Ας παρακολουθήσουμε επ’ αυτού τις πικρές σκέψεις της Χούλντα:

«Τέσσερις άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους και οι τρεις απ’ αυτούς είχαν σίγουρα δολοφονηθεί. Κι όμως, κανένας δεν θα τιμωρούνταν γι’ αυτά τα εγκλήματα.

»Αλλά έτσι ήταν η δουλειά που είχε διαλέξει. Μερικές φορές, έμοιαζε με ένα ατέλειωτο παιχνίδι ισορροπίας μες στις γκρίζες ζώνες που χώριζαν το φως απ’ το σκοτάδι.

»Σχεδόν ποτέ δεν κατάφερνε να νοιώσει στο ακέραιο εκείνη τη γλύκα που αφήνει στα χείλη το αίσθημα της νίκης. Ποτέ δεν ένιωθε πως είχε ολοκληρώσει την αποστολή της. Πάντα κάτι χανόταν στο δρόμο. Ποτέ δεν περίμενε, ούτε άκουγε ιδιαίτερους επαίνους ή εύσημα. Ο γρίφος λυνόταν, κι ύστερα σιωπή. Όλα επέστρεφαν και πάλι στην επίπεδη, βαρετή τους καθημερινότητα».

Με αριστοτεχνικό τρόπο και με την απίθανη ανατροπή του τέλους ο Γιόνασον σε ένα μυθιστόρημα που είναι το παλίμψηστο του Βορρά και διαθέτει την ομιχλώδη σκοτεινιά ενός ακατανόητου αιώνα, με χαρακτήρες σχεδόν αρχετυπικούς όπου όλοι έχουν δίκιο, ωστόσο αποτελούν και έρμαια της πικρής τους μοίρας, αποδεικνύει ακόμα μια φορά το σύγχρονο κοινωνικό μας θεώρημα:

«Η ζωή δεν είναι πάντα τόσο εύκολη. Κι εκείνη η γραμμή που χωρίζει το Καλό από το Κακό γίνεται πολλές φορές τόσο λεπτή σχεδόν αόρατη».

«Κι όμως, σ’ αυτό ακριβώς το φιλήσυχο σπιτικό είχε συμβεί κάτι φρικτό στην κόρη του. Έτσι πίστευε. Κι όμως πώς μπορούσε να είναι σίγουρος; Όλες αυτές οι ψεύτικες ιστορίες που είχε βρει για ν’ αραδιάσει στους οικοδεσπότες ήταν τόσο πρόχειρες, ώστε εκείνοι θα μπορούσαν εύκολα να τον τσακώσουν αν ήθελαν».

 

Ράγκναρ Γιόνασον

 

Ένα σκοτεινό, καλογραμμένο μυθιστόρημα της αυστηρής γεωμετρίας του τυχαίου που θα μας μείνει αλησμόνητο. Πώς να ξεφύγει κανείς από την μετωπική σύγκρουση της ζωής του;

Και όσον αφορά τον συγγραφέα: Ο Ράγκναρ Γιόνασον που γεννήθηκε το 1976 στο Ρέικιαβικ, όπου ζει και εργάζεται, είναι δικηγόρος και διδάσκει Δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας στο Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας. Ως συγγραφέας είναι διεθνώς δημοφιλής. Βιβλία του κυκλοφορούν σε δεκάδες χώρες του κόσμου και έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα τρία εκατομμύρια αντίτυπα. Σε ηλικία 17 ετών, άρχισε να μεταφράζει στη μητρική του γλώσσα τα έργα της Άγκαθα Κρίστι. Εμφανίστηκε στην αστυνομική λογοτεχνία το 2009 με τη Φάλτσα νότα (Fölsk Nóta). Το μυθιστόρημα Snjóblinda (2010) αποτελεί το πρώτο μέρος της σειράς «Dark Iceland», βασικός ήρωας της οποίας είναι ο Άρι Θορ Άρασον. Με το μυθιστόρημά του To σκοτάδι (Dimma, 2015) ο συγγραφέας εγκαινίασε τη νέα επιτυχημένη σειρά «Hidden Iceland» με πρωταγωνίστρια την επιθεωρήτρια Χούλντα Χερμανσντότιρ. Το συγκεκριμένο βιβλίο συμπεριλήφθηκε από τους βρετανικούς Times στα εκατό καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα της μεταπολεμικής περιόδου. Ακολούθησαν το Νησί (Drungi, 2016) και η Ομίχλη (Mistur, 2017), το τρίτο βιβλίο αυτής της σειράς.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top