Fractal

«Ένοχος; Μη ένοχος; Ιδού η απορία»

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

bomarsai3

 

«Οι ένοχοι» του Μπωμαρσαί μεταφράζονται για πρώτη φορά στη Ελλάδα από τον Γιάννη Θηβαίο, γίνονται βιβλίο και παράσταση

 

bomarsai4Πιέρ Ωγκιστέν Καρόν Μπωμαρσαί: “Οι ένοχοι”, Μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος, Εκδ. Δρόμων

 

Το έργο:

Το έργο “Οι Ένοχοι” (“La mere coupable”) του Μπωμαρσαί παρουσιάζει την οικογένεια Αλμαβίβα στο έλεος ενός οπορτουνιστή και μηχανορράφου της εποχής αμέσως μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Ο Μπεζάρς, σαν άλλος “Ταρτούφος”, γνωρίζει τα μυστικά των μελών της οικογένειας και θυματοποιεί όλους τους “ενόχους” την ίδια στιγμή που τους χτυπάει αλύπητα στην ηθική τους πλευρά με σκοπό να καρπωθεί τα υπάρχοντά τους. Η εξέλιξη του έργου στηρίζεται σε χαρακτηριστικά στιγμιότυπα που προκαλούν άφθονο και αβίαστο γέλιο δια του οποίου ασκείται καυστική κριτική τόσο στην πολιτική όσο και στην οντολογική εκφορά των προσώπων της πλοκής. Με λίγα λόγια, το γέλιο αποδομεί το βαρύ κλίμα ενοχής “κλείνοντας το μάτι” στο σημερινό θεατή που βλέπει την παρούσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση και την κρίνει. Τελικά όλοι είναι ένοχοι και όχι μόνο η μητέρα… Σε τελευταία ανάλυση, η “επανάσταση” τινάζεται στον αέρα από τους απανταχού και παντός είδους και καιρού τυχοδιώκτες και οπορτουνιστές. Άλλωστε έτσι δεν συμβαίνει πάντα; Και αν ο κόσμος νομίζει ότι αυτό είναι μυστικό, είναι επειδή εθελοτυφλεί και αυτό του αρέσει… Ένοχος; Μη ένοχος; Ιδού η απορία!

 

Το ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ

 

bomarsaiThivaiosmetafrastis

 

Γράφει ο Γιάννης Θηβαίος

 

Ήταν μεγάλη χαρά η ανάθεση της μετάφρασης του έργου «Οι ένοχοι» (πρωτότυπος τίτλος La mère coupable), του Πιερ-Ωγκύστ Καρόν ντε Μπωμαρσαί, από την κυρία Μαίρη Βιδάλη. Το έργο αποτελεί το τρίτο μέρος της τριλογίας του Φίγκαρο ή της ιστορίας της οικογένειας του Κόμη Αλμαβίβα. Είναι λιγότερο γνωστό και παραγνωρισμένο σε σχέση με τα δύο πρώτα (ο Κουρέας της Σεβίλλης και ο Γάμος του Φίγκαρο),  που είναι πασίγνωστα τόσο ως θεατρικά έργα, όσο και ως όπερες. Είναι η πρώτη φορά που το έργο αυτό μεταφράζεται στα ελληνικά και ανεβαίνει στο ελληνικό θέατρο, κι αυτό χάρη στην τόλμη και την αποφασιστικότητα της κυρίας Βιδάλη να παρουσιάσει στο θέατρό της ένα έργο της εποχής της Γαλλικής επανάστασης.

Οι ένοχοι είναι η συνέχεια του Γάμου του Φίγκαρο και μάλιστα μια φυσική συνέχεια, εφόσον οι ήρωες παραμένουν οι ίδιοι, συγχρόνως όμως είναι και ένα έργο που προβληματίζει, εδώ η πρόθεση του συγγραφέα είναι διαφορετική. Ο Κουρέας της Σεβίλλης μας έκανε να γελάμε, ο Γάμος του Φίγκαρο ήταν ένα μείγμα αστείου και σοβαρού, το τρίτο έργο έχει πρόθεση να συγκινήσει αλλά και να δώσει στον θεατή ένα μήνυμα. Το έργο εκτυλίσσεται λίγο μετά την γαλλική επανάσταση, όπου το κακώς κείμενο κατεστημένο δίνει τη θέση του στο γνήσιο και αληθινό. Ένας άλλος Ταρτούφος εδώ, προετοιμάζει μια καταστροφή, η οποία αποτυχαίνει χάρη στην παρέμβαση του Φίγκαρο και το καλό θριαμβεύει μέσα σε μια ατμόσφαιρα αισιοδοξίας που έχει εμπνεύσει η Γαλλική Επανάσταση.

Ο Μπωμαρσαί έδωσε την τελική μορφή στο έργο το 1791 και όπως συνήθιζε, το διάβασε πρώτα σε κάποιους φίλους και κατόπιν το υπέβαλε στην Κομεντί Φρανσαίζ, η οποία το αποδέχτηκε, αλλά επειδή η σχέση του συγγραφέα με τον περίφημο θίασο δεν ήταν καλή, το απέσυρε. Το έργο παίχτηκε λίγους μήνες αργότερα στο θέατρο του Μαραί. Η Κομεντί Φρανσαίζ το συμπεριέλαβε στο ρεπερτόριό της στα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα και έκανε εκατόν έξι παραστάσεις. Από τότε παίζεται σπάνια σε σχέση με τα άλλα δύο έργα της τριλογίας, ενώ τη δεκαετία του εξήντα έγινε όπερα με τίτλο Η ένοχη μητέρα  από τον γαλλοεβραίο συνθέτη Darius Milhaud και η πρεμιέρα του δόθηκε το 1966 στην όπερα της Γενεύης.

 

bomarsai5Ο συγγραφέας:

Ο Πιέρ Ωγκιστέν Καρόν Μπωμαρσαί, γάλλος δραματουργός (1732-1799), που γεννήθηκε και έζησε όλα τα χρόνια του στο Παρίσι. Υπήρξε καθηγητής μουσικής των θυγατέρων του Λουδοβίκου 15ου και ιδρυτής της Societe des auteurs et compositeurs dramatiques (1777), μέσω της οποίας πέτυχε, με την επικράτηση της Γαλλικής Επανάστασης, την κατοχύρωση για πρώτη φορά των συγγραφικών δικαιωμάτων. Τα κυριότερα έργα του παρουσιάστηκαν στην Comedie-Francaise: “Eugenie”, δράμα σε πέντε πράξεις, 1767, “Les Deux Amis, ou le Negociant de Lyon”, δράμα σε πέντε πράξεις, 1770, “Tarare”, μελόδραμα σε πέντε πράξεις, 1787, “Trilogie de Figaro, ou Le roman de la famille Almaviva”: “Le Barbier de Seville ou la Precaution inutile” (“Ο κουρέας της Σεβίλλης”), κωμωδία σε πέντε πράξεις, 1775, πάνω στην οποία βασίστηκε η όπερα του Rossini του 1815, “La Folle journee, ou le Mariage de Figaro” (“Οι γάμοι του Φίγκαρο”), κωμωδία σε πέντε πράξεις, 1785, πάνω στην οποία βασίστηκε η όπερα του Mozart “Le Nozze di Figaro”, σε ιταλικό λιμπρέτο του Lorenzo da Ponte, του 1786, “L’Autre Tartuffe, ou la Mere coupable”, ηθικό δράμα σε πέντε πράξεις, 1792, “Memoires”, απομνημονεύματα σε φύλλα, 1799.

 

Η παράσταση:

“Οι Ένοχοι”, του Μπωμαρσαί στο Θέατρο Διάχρονο

 bomarsai2

 

Το θέατρο «Διάχρονο» της Μαίρης Βιδάλη συνεχίζει τον προγραμματισμό του για τη θεατρική σεζόν 2015-16 με την τρίτη παραγωγή του, το έργο «Οι Ένοχοι» («La mère coupable») του Μπωμαρσαί.

Πρόκειται για το τρίτο μέρος της «φιγκαρικής» τριλογίας του Γάλλου συγγραφέα («Ο κουρέας της Σεβίλλης», «Οι γάμοι του Φίγκαρο») που μεταφράζεται και ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Το έργο παρουσιάζει την οικογένεια Αλμαβίβα στο έλεος ενός οπορτουνιστή και μηχανορράφου της εποχής αμέσως μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Ο Μπεζάρς, σαν άλλος «Ταρτούφος», γνωρίζει τα μυστικά των μελών της οικογένειας και θυματοποιεί όλους τους «ενόχους» την ίδια στιγμή που τους χτυπάει αλύπητα στην ηθική τους πλευρά με σκοπό να καρπωθεί τα υπάρχοντά τους.

Η εξέλιξη του έργου στηρίζεται σε χαρακτηριστικά στιγμιότυπα που προκαλούν άφθονο και αβίαστο γέλιο. Ήταν το αγαπημένο έργο του Ναπολέοντα.

 

Συντελεστές

Συγγραφέας: Μπωμαρσαί
Μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος
Σκηνοθεσία: Μαρίκα Θωμαδάκη – Μαίρη Βιδάλη
Δραματουργική  ανάλυση: Μαρίκα Θωμαδάκη
Σκηνικά-Κοστούμια: Χάρης Σεπεντζής
Χορογραφίες: Δημήτρης Παπάζογλου
Φωτισμοί: Γιώργος Δανεσής
Τραγούδι – μουσική  επιμέλεια: Κωνσταντίνος Τζέμος
Βοηθοί  σκηνοθεσίας: Τζόυ Μιχαηλίδου, Στέηση Μπάρτζη
Δημόσιες σχέσεις: Κωνσταντίνος Πλατής

Παίζουν: Δημήτρης Παπάζογλου, Ελευθερία Ρήγου, Βαγγέλης Ζερβόπουλος, Κωνσταντίνος Τζέμος, Τζόυς Μιχαηλίδου, Βαγγέλης Πετρόπουλος, Αλεξία Ξυγαλά και ο Ιάκωβος Μυλωνάς.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top