Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η γραμμή του αίματος
31/05/2023, 9:48 πμ

Η γραμμή του αίματος

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Ζαν- Κριστόφ Γκρανζέ «Η μαύρη γραμμή», Μετάφραση: Τίνα Πλυτά, εκδ. Καλέντη

 

«Σύρθηκε μέχρι το μπάνιο και χώθηκε κάτω απ’ το ντους. Το νερό ήταν χλιαρό μέσα στους καυτούς σωλήνες. Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη του νιπτήρα. Μαυρισμένος, αδυνατισμένος, άθλιος: ένα ταξιδιώτης που είχε μείνει πολύ στον ήλιο και είχε κάψει κάθε σημείο αναφοράς. Ποιος ήταν σήμερα; Κατέφυγε στη φράση που τον συνόδευε απ’ την αρχή αυτής της ιστορίας: πενήντα τοις εκατό Ελιζαμπέτ, πενήντα τοις εκατό Ρεβερτί. Εκατό τοις εκατό απατεώνας».

Μαλαισία, 2003. Ένας Γάλλος συλλαμβάνεται για ένα αποτρόπαιο έγκλημα.

Ο Ζακ Ρεβερντί, πρώην πρωταθλητής της ελεύθερης κατάδυσης, συλλαμβάνεται στον τόπο του εγκλήματος και οδηγείται στην πιο άθλια φυλακή της Μαλαισίας. Η δικαστική έρευνα συνδέει το έγκλημα με άλλες παρόμοιες υποθέσεις στη Νοτιοανατολική Ασία. Ο σίριαλ κίλερ χαράσσει τα σώματα τουριστριών και απολαμβάνει το αίμα. Η τελετουργία των φόνων σχεδόν άγνωστη εν πολλοίς, αμφιβολίες ωστόσο υπάρχουν και όσον αφορά τον δολοφόνο.

Στο Παρίσι ο δημοσιογράφος Μαρκ Ντιπεϊρά παθιάζεται από την ιστορία του δολοφόνου και επιδιώκει να τον προσεγγίσει. Με εμμονή στους σίριαλ κίλερς και βεβαρυμμένο παρελθόν (έχει χάσει από βίαιο θάνατο την κοπέλα του και τον παιδικό του φίλο), του γράφει προσποιούμενος μια νεαρή θαυμάστριά του. Δανείζεται πρόσωπο από ένα νεαρό μανεκέν που σπουδάζει και ψυχολογία, όνομα από μια τυχαία τουρίστρια και ,εταξύ τους ξεκινά μια απίστευτη αλληλογραφία.

Υπακούοντας τον Ρεβερντί, είναι εξάλλου και ο μοναδικός τρόπος- όρος, ο Ντιπεϊρά ακολουθεί τα χνάρια του Ρεβερντί από την Μπανγκόκ στην Καμπότζη, από την Κουάλα Λουμπούρ στα σύνορα της Βιρμανίας, αναζητώντας τα κίνητρά του, διψώντας να μάθει τη ρίζα, τελικά, του Κακού. Να συλλάβει το όριο εκείνο, την εσωτερική ίσαλο γραμμή όπου ένας συνήθως τραυματισμένος ψυχικά άνθρωπος, γίνεται δολοφόνος.

Ανάμεσά τους η Κάντιζα, το μοιραίο πρόσωπο, φοιτήτρια ψυχολογίας και μοντέλο, που ένα αγνοία της γίνεται ένα είδος sui generis δολώματος.

«Ήταν η περιπέτεια ενός μοναχικού δημοσιογράφου, που ακολουθεί τα ίχνη ενός κατά συρροή δολοφόνου διασχίζοντας την Ασία. Είχε ξεφύγει αρκετά απ’ την επίσημη ιστορία του Ζακ Ρεβερντί, είχε όμως διατηρήσει δυο βασικά στοιχεία, που είχαν μια απευθείας σύνδεση με τον πραγματικό φονιά: η ιστορία διαδραματιζόταν στη Νοτιανατολική Ασία κι ο δολοφόνος του ήταν δάσκαλος καταδύσεων, πρώην δύτης.

»Είχε σεβαστεί τα στάδια της έρευνάς του. Ο Δρόμος της Ζωής. Τα Σημάδια της Αιωνιότητας. Το Δωμάτιο της Κάθαρσης. Το Μαύρο Αίμα. Για το περιβάλλον, τις αισθήσεις και τις εντυπώσεις το μόνο που είχε να κάνει ήταν να αντιγράψει το “ημερολόγιο καταστρώματος”- τις σημειώσεις που του είχαν υπαγορεύσει οι ίδιες τις χώρες στις οποίες είχε κινηθεί. Είχε αλλάξει μόνο τους τόπους και τα ονόματα».

Το αποτέλεσμα ένας παράξενος έρωτας και για τους δυο άντρες, και μια διπλή διαδρομή: του ενός στα ίχνη του άλλου. «Το μαύρο αίμα» ένα βιβλίο που γίνεται μπεστ σέλλερ και η αναμφίβολη απόδειξη της προδοσίας. Ο διπλός καθρέφτης των δύο αντρών. Η κοινή γραμμή του Κακού και του αίματος που συνήθως βασανίζει τον συγγραφέα. Είτε αφορά το φασιστικό παρελθόν, τη συγγένεια είτε έναν κοινό αξιακό κώδικα που σχηματίστηκε συν τω χρόνω και από τραύμα σε τραύμα.

Κλασικός Γκρανζέ στα καλύτερα του, αν και το βιβλίο είχε ήδη κυκλοφορήσει το 2009 σε μετάφραση Σάσας Κρίση από τις εκδόσεις Libro.

Σασπένς, διαρκείς ανατροπές, μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα, θύτες και θύματα που εναλλάσσονται και χαρακτήρες πολύπλευροι. Ευφάνταστα εγκλήματα, εξαίσιες περιγραφές χωρών, έξοχη μεταφραστική γλώσσα από την Τίνα Πλυτά, διλλήματα που αφορούν την ανθρώπινη φύση, ευφυή συγγραφικά τεχνάσματα. Η ρίζα του Κακού στο τέλος γίνεται σχεδόν απτή.

Και όπως σε όλα τα βιβλία του γάλλου συγγραφέα Ζαν Κριστόφ Γκρανζέ «Τα λάθη του χθες είναι οι εφιάλτες του σήμερα». Οι ήρωές του σε μια αιώνια επιστροφή, επανεφεύροντας διαρκώς εαυτόν, χωρομέτρες και χρονομέτρες του αίματος.

Ο Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ είναι ιδιαίτερα ευρηματικός όσον αφορά τους… δολοφόνους του. Οι φόνοι τους εντελώς θεατρικοί, ένα κομμάτι μιας ενιαίας ή επαναλαμβανόμενης τελετουργίας. Κάθε βιβλίο του δε διαθέτει μια ολόκληρη δημοσιογραφική έρευνα στην καρδιά του καθ’ ολοκληρία.

Στο «Ελέησόν με» ήταν το τι απέγιναν οι ναζί όταν εξέπνευσε ο ναζισμός, ναοί αποτελούσαν – όσον αφορά τα φονικά- τον ναό της θυσίας και δολοφόνοι υπήρξαν οι αθωότεροι όλων με ένα φονικό όπλο που είναι μεγάλο κρίμα να σας το πω.

Στο «Καϊκέν» εισέβαλε ένας ολόκληρος πολιτισμός. Ο αλλόκοτος και παθιασμένος πολιτισμός της Ιαπωνίας στην καρδιά της Ευρώπης αλλά με όλα του τα φονικά κομφόρ: ειδικά μαχαίρια, ερωτικά πάθη, χαρακίρι στο αντικείμενο του πόθου και με σημερινό θύτη το χθεσινό θύμα.

 

Ζαν Κριστόφ Γκρανζέ

 

Στον «Ταξιδιώτη δίχως αποσκευές» τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην τελετουργία των φόνων έχει η ελληνική μυθολογία. Ο δολοφόνος φαίνεται να σκοτώνει και να πεθαίνει την ίδια στιγμή, να μεταμορφώνεται ως οι δικοί μας αρχαίοι θεοί, πότε σε χρυσή βροχή και πότε στο εντελώς αντίθετό τους, το αλωνάκι της δράσης είναι η ανθρώπινη ψυχή.

Στα «Πορφυρά ποτάμια», καίτοι πρωθύστερο έργο, έχει πρωτοκυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Libro το 1999, εμπεριέχεται αριστοτεχνικά όλη η- κατά-Γκανζέ συλλογιστική: ο θύτης-θύμα και τα αινιγματικά φονικά είναι και πάλι μια ολόκληρη τελετουργία: «Ο δολοφόνος σκηνοθετούσε τα εγκλήματά του, ώστε να εντοπίζει κανείς το είδωλο του σώματος πριν από το πραγματικό σώμα».

Στο αστυνομικό μυθιστόρημα «Η γη των νεκρών» που επίσης κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Καλέντης, σε μετάφραση Τίνας Πλυτά, οι τελετουργικοί φόνοι αφορούν στριπτιζέζ, η μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα έχει γίνει για τον σαδομαζοχισμό, τα εγκλήματα αποτελούν αφ’ εαυτού τους ένα έργο τέχνης και πρόκειται, επίσης, για υπόθεση αίματος.

Το ζήτημα της ταυτότητας και της Τέχνης ως μέσο εγκλήματος είναι πρωταρχικής σημασία στο έργο του Γκρανζέ.

Υπόθεση αίματος και ζήτημα ταυτότητας είναι «Το τελευταίο κυνήγι». Κάθε μεγάλη οικογένεια είναι η χώρα ολόκληρη: με απαράβατους όρους, καλοκρυμμένα μυστικά, επαναλαμβανόμενα μοτίβα θανάτων, τα γενεολογικά δέντρα δε ενίοτε περιλαμβάνουν γνήσια και νόθα κλαδιά, ωστόσο έχουν μάθει οι μεγάλες αυτές οικογένειες και αυτοκαθάρονται. Αλλά ως συνήθως ο ανθρώπινος παράγων κάποτε ανατρέπει τα πάντα.

Υπόθεση αίματος και ζήτημα ταυτότητας είναι και «Η αυτοκρατορία των λύκων». Με τα επίλεκτα τέκνα ειδικά εκπαιδευμένα για το χειρότερο με τις ρίζες τους βαθιά στα αρχαιολογικά απομεινάρια του χρόνου στην Ανατολία. Οι Γκρίζοι Λύκοι στο βιβλίο αυτό είναι το επίκεντρο.
Στα μυθιστορήματά του, ωστόσο, ο Γκρανζέ εξαντλεί κι όλες τις δυνατότητες του σύγχρονου ανθρώπου να μεταμορφώνεται, να γίνεται άλλος (αλλαγή προσώπου) σε σημείο που να μπερδεύεται στο τέλος κι ο ίδιος (ο ήρωας ή η ηρωίδα ερωτεύεται τον εχθρό της), αποδεικνύοντας ότι πια στις μέρες μας η ολική μεταμόρφωση να είναι πια εφικτή (το Κακό σε ρόλο του Καλού).

Απολαυστικός και άκρως ενδιαφέρων εφυέστατος Γκρανζέ όπως πάντα. Τον καταχάρηκα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top