Hilda Doolittle – απάνθισμα (μέρος Γ΄)
Επιλογή-μετάφραση-επίμετρο: Βασίλης Πανδής // *
Μπορεί το μέλι να κρατήσει τέτοιαν ευωδιά
σαν και των λαμπερών μαλλιών σου;
Το πρόσωπό σου είν’ όμορφο σαν τη βροχή
***
Ο νάρκισσος που αγαπά τη βροχή
Ο νάρκισσος, μεθυσμένος,
μεθυσμένος απ’ τη βροχή
Το στόμα ενός κοριτσιού
πιασμένο στο φιλί
είν’ ένας κρίνος που γελά
Τα βλέφαρά της είναι μάλλον σα μυρτιά
***
Κανείς δεν ξέρει
ενός παιδιού η καρδιά
πώς μεγαλώνει,
ώσπου να είναι πια πολύ αργά
Κανείς δεν ξέρει το χρώμα ενός λουλουδιού,
ώσπου να σπάσει,
κανείς δεν ξέρει τ’ από μέσα πέταλα του ρόδου,
ώσπου η πορφύρα
να σκιστεί
***
Μήτε λόγο μήτε άγγισμα μήτε ματιά
εραστή, συ
δε θε να ποθείς τη νύχτα πάρεξ
φουσκονεριάς το σκέπασμα να σε καλύψει
δίχως και απορία,
δίχως φιλί
***
Άσπρο, ω ολάσπρο πρόσωπο—
απ’ τους καιρούς της απογοήτευσης
μαραζώνεις ίδιο ρόδο σκοτεινό·
μήτε προσφορά στα χέρια μας
μήτε και δύναμη για να παινέσουμε,
μόνο σιγή και συντριβή
***
Ρόδο, ρόδο δριμύ
και μισερό με τα αραιά,
θλιφτά σου πέταλα,
άνθος φτωχό κι αδύνατο
***
Αν ήμουν αγόρι,
θα λάτρευα τη χάρη σου,
θα είχ’ αποθέσει τη λατρεία μου
στα πόδια σου μπρος,
όλο ευτυχία, σαν μου δόθηκεν η έκσταση
του να σε βλέπω να γυρνάς
τη θεία κεφαλή
Θα ‘χα σταθεί
και θα ‘βλεπα και θα ‘βλεπα
και θα καιόμουν
Ώστε, καθώς θ’ ανασταινόσουν
απ’ όλην του έρωτα την έξαψη, το λήθαργο,
θε να καλούσες εμένα,
εμέ μονάχα,
και θα ‘βρισκες τα χέρια μου,
πέρ’ απ’ τα χέρια όλου του κόσμου,
παγωμένα, παγωμένα, παγωμένα,
αφόρητα παγωμένα και γλυκά
***
Είμαι τυφλή, μα και κουφή —αλιά μου—
σαν χαθήκαν όλ’ αυτά από τ’ αυτιά μου;
Όχι, ερωμένη μου, Ατθίς·
δίχως φτηνή ντροπή, πυρέσσουσα,
σου λέγω το εξής
Δεν κοιμόμουν
Δεν αποκοιμήθηκα σ’ ετούτα τα πυρωμένα λιθάρια,
όσον εσύ περίμενες
Ανέγνωρη δεν ήμουνα, σαν κοίταξα
τη θάλασσα
κι είδα τα πορφυρά καράβια
Κυρά της πάσας ομορφιάς,
λάβε από μένα τούτο·
μην πεις πως εγκατέλειψα τους βωμούς σου,
πως η φωτιά στην ολάσπρη εστία σου
ήτανε τόσο μεγαλόπρεπη,
που πισωπάτησα στο πρώτο αντίκρισμα
Σου δίνω κάτι
το υπεράνω,
ζωή και πνεύμα μ’ αυτό
Φωτοπερίχυτ’ η ζωή,
φτιαγμένη για τον ωραίον έρωτα
και την παράδοξη έκσταση
Πάρτε την ομορφιά, γυρίστε την
στις σκιές των δέντρων,
πηγαίντε μακριά, μακριά ‘πο ‘δω,
στην ευτυχία σας
***
Επίμετρο
Κάτωχρος, καθώς σκουλήκι στο χορτάρι,
αλλ’ ακόμα είμαι σπινθήρ
H.D.
Η Η.D.
Η Hilda Doolittle (1886-1961) ήταν Αμερικανίδα πολυγραφότατη λογοτέχνιδα, γνωστή κυρίως για το ποιητικό της έργο, το οποίο και υπέγραφε υπό τα αρχικά της, H.D.
Κατα τις δυο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, συνδέθηκε έντονα με τον Ezra Pound, αποτελώντας ιδιαίτερα σημαντική μορφή του κινήματος του Εικονισμού (Imagism), μιας από τις μήτρες του Μοντερνισμού. Μέσω του Pound ήρθε, το 1913, η πρώτη δημοσίευση ποιημάτων της, στο περιοδικό Poetry. Τρία χρόνια αργότερα, εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή.
Κατόπιν, συνδέθηκε επίσης με τον D.H. Lawrence, ενώ υπήρξε ασθενής του πατέρα της ψυχανάλυσης Sigmund Freud. Τις συνεδρίες της ποιήτριας με τον Freud απασχόλησε εκτενώς το ζήτημα ενός οράματός της, σε ταξίδι της στην Κέρκυρα, το 1920.
Η ποίησή της χαρακτηρίζεται από την κρυστάλλινη εικονοποιία και την εκφραστική της λιτότητα, επηρεασμένη εξαιρετικά από την αρχαία ελληνική μυθολογία και ποίηση. Μετέφρασε και διασκεύασε στα αγγλικά αρχαίους Έλληνες λυρικούς -μεγάλη αδυναμία διατηρούσε στη Σαπφώ-, καθώς και Ευριπίδη.
Φεμινίστρια και αμφιφυλόφιλη, η H.D. συκοφαντήθηκε και παραγνωρίστηκε, ωστόσο, η ίδια η ποιότητα και η αξία του έργου της της διασφαλίζει μια ξεχωριστή θέση στα γράμματα του περασμένου αιώνα.
Το “απάνθισμα”
Παρά τις τω όντι φιλότιμες προσπάθειες των λίγων Ελλήνων οι οποίοι καταπιάστηκαν στο παρελθόν με το μεταφραστικό μόχθο του έργου της, ο ως τώρα βαθμός εξοικείωσης του ελληνικού κοινού με την ποίηση της H.D. είναι αντιστρόφως ανάλογος του καλλιτεχνικού της ύψους. Έτσι, για τις ανάγκες του παρόντος αφιερώματος προκρίθηκε η επιλογή μιας παρουσίασης θραυσματικής· λύση που ίσως ξενίσει, μα θεωρήθηκε δέουσα για το σχηματισμό μιας σχετικά σύντομης, αλλά και σχετικά επαρκούς εικόνας του ογκώδους έργου της ποιήτριας. Συναρμόστηκαν λοιπόν αποσπάσματα εκτενών ποιημάτων και ορισμένα αυτούσια ολιγόστιχα ποιήματα.
Ο τίτλος αντανακλά και τον ίδιο το σκοπό του αφιερώματος, τη δημιουργία ενός στιχαρίου, όπου τα πρώιμα φτάνουν να συναντούν τα ύστερα άνθη της δημιουργίας της Hilda Doolittle.
Κέρκυρα, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2016
* Ο Βασίλης Πανδής ζει στην Κέρκυρα και είναι φοιτητής στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Μεταφράζει αρχαία ελληνική, αγγλόφωνη και γαλλική ποίηση. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί στο διαδίκτυο (Ποιείν, Fractal, τοβιβλίο.net).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Ο Άκης Παρώδης στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:11 μμ -
Ο Χρήστος Τζανάκος στο εργαστήρι του συγγραφέα
30/04/2024, 9:10 μμ -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
30/04/2024, 9:07 μμ -
Το βιβλίο κι ο συγγραφέας του: «Η ψίχα της μεταλαβιάς»
30/04/2024, 9:06 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα: “Ζόρι είναι και για εμένα”
Της Μαρίας Σκαμπαρδώνη // Ζόρι είναι και για εμένα Μηνύματα στις τρεις τα ξημερώματα, συναντήσεις για απαγορευμένες αγκαλιές και φιλιά. Αιτιολογίες και προφάσεις για μία ευτυχία δανεική, η οποία δε μοιράζεται σε σπίτι και κρεβάτι νόμιμο. Ξεγελώ
Περισσότερα -
Ποίημα: “Όνειρο”
Του Κωνσταντίνου Βασιλείου // Όνειρο Σκύβω ταπεινά το δοκιμασμένο μου κορμί, σηκώνω το πρόσωπο, αναζητώ τη ματαιότητα, τους πεπερασμένους, ασκούμαι σε πεδία αγνώμονα, γεμάτα μίσος, με το χρυσοποίκιλτο τόξο ρίχνω σαϊτιές στο χάος. Ο λαός περιμένει
Περισσότερα -
Γλωσσική και ιστορική πραγματικότητα στο έργο «Ευγενία»
Γράφει η Μίνα Π. Πετροπούλου // * «Ευγενία» – Αντώνη Σκιαθά, εκδ. Πικραμένος, Πάτρα, 2016 «Ευγενία»: ένα βιβλίο που συνυπάρχουν ως μούσες τρία πολύ ξεχωριστά πρόσωπα: η μάνα Ράμπελα, η αγαπημένη Χρυσούλα και η λατρεμένη Ευγενία. Τη Ράμπελα
Περισσότερα -
Δοκίμιο: “Η σκοτεινή λογοτεχνία του Guy de Maupassant”
του Κυριάκου Χαλκόπουλου // * “Monsieur de Maupassant va s’animaliser” Η τελευταία γραμμή στα έγγραφα της κλινικής αναφοράς στην κατάσταση του Guy de Maupassant είχε ακριβώς το νόημα ότι «αποκτηνώνεται». Καθαυτή μια εξαιρετικά τραγική κορύφωση που θα ταίριαζε
Περισσότερα -
Χρονογράφημα: “Ο μπαρμπα – Γιάννης ο βαρκάρης με τα καλάθια του”
Του Χρήστου Κεραμίδη // * Συνοικία της Παναγίας στην πόλη της Καβάλας Η φωτογραφία είναι του Αχιλλέα Σαβόπουλου Έκρυψα τη ζωή μου μέσα σε βαθιές αναπνοές αντίκρυ στον άνεμο που φύσαγε απ’
Περισσότερα -
Ποίηση: “NEODADA”
Του Αργύρη Ευαγγελούλη // * Έρχεται το Φ ως ήλιος τ ώρα που χτυπούν τα αίματα με δόντια στο χαμένο λιβάδι της ανυπαρξίας κι ακούς το ψιθύρισμα στον ουρανό πομπή θανάτου που τρυπώνει στα μάτια και φωλιές το
Περισσότερα -
Διήγημα: “Λέμε την αλήθεια”
Της Τζένης Θεοφανοπούλου // * Φυσικά και γνωρίζω τους όρους του παιχνιδιού. Είμαι πρόθυμη ν’ απαντήσω σε όλες τις ερωτήσεις σας. Γι’ αυτό άλλωστε βρίσκομαι εδώ. Αλλά, μην βιάζεστε. Αφήστε με να νιώσω άνετα σ’ αυτήν
Περισσότερα