Fractal

Sapere aude: Fulvio Ambatte /Φούλβιο Αμπάτε, «Όταν υπήρχε ο Pasolini». Δυο λόγια για το τελευταίο βιβλίο του Αμπάτε για τον σπουδαίο Ιταλό δημιουργό.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μούσσας //

 

 

 

Fulvio Ambatte /Φούλβιο Αμπάτε (1), «Όταν υπήρχε ο Pasolini»

 

Όλα ξεκινούν από τον δαιμόνιο δημοσιογράφο Pippo Baudo όταν εκείνος ως ικανός να κάνει πετύχει οποιοδήποτε στόχο του, φτάνει στο σπίτι του Pier Paolo Pasolini και του ζητά μια συνέντευξη. Ο πιο διάσημος διανοούμενος της Ιταλίας εκείνη την εποχή μιλά στον άνθρωπο τον οποίο αποκαλούσαν «Δάσκαλο» και «εθνικό παρουσιαστή». Ο Pier Paolo του λέει, καθισμένος στο σαλόνι του τελευταίο σπιτιού του στη Ρώμη, στην περίφημη Via Eufrate, ότι αν δεν ήταν ποιητής θα ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής!

 

 

 

 

Ήταν το 1971 όπου ο Αμπάττε θυμάται ένα τηλεπαιχνίδι -κουίζ, το θρυλικό La freccia d’oro, στο οποίο ακούστηκε το επίσης πασίγνωστο θεματικό τραγούδι των Renato Zero και Loredana Bertè εκεί ο συγγραφέας, ακόμα παιδί, ήταν όπου είχε δει τον Pippo, στο τότε μοναδικό κανάλι Primo. Σε ένα βιβλίο-ντοκιμαντέρ ο Αμπάτε συγκέντρωσε την απόλυτη ομορφιά του Pasolini, «ευρεία και άλυτη ιστορία, σκόπιμα προκαθορισμένη ακόμη και ποιητικά χαοτική, γεννημένη από τις στάχτες κάποιων προηγούμενων εκδόσεων, ή τόμους που έχουν ήδη υπογραφεί τα τελευταία χρόνια από τον ίδιο όπως για παράδειγμα τα βιβλία: «Υπήρχε μια ψήφος Pier Paolo Pasolini», «Ο Pier Paolo Pasolini είπε στα αγόρια», «Ο Pasolini είπε σε όλους», όπως αναφέρεται αστο οπισθόφυλλο. Αλλά αυτό που ο Αμπάτε ορίζει σε αρκετές περιπτώσεις ως «ντοκιμαντέρ», είναι μια εξαιρετική ριζική επανεγγραφή, η οποία συγκεντρώνει χωρίς καμία πειστική αξίωση, μαρτυρίες που συλλέχθηκαν με τα χρόνια, αναμνήσεις, αναγνώσεις, περιγραφές συναρπαστικές για τους τόπους όπου ζούσε ο Pasolini, την καθημερινότητα και τη ρουτίνα του, προσωπικές απόψεις και ίχνη από το πέρασμα το μεγάλου δημιουργού. Σάρκα, διάνοια και αίμα όπως μόνο ο Pasolini ήξερε τι σημαίνουν και που ο Αμπάτε περιγράφει αριστοτεχνικά. Ο ίδιος ο συγγραφέας σε συνέντευξη για το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων αναφέρει για το βιβλίο του: «Μια μνημειώδης παρέκκλιση όχι μόνο για τον Pasolini, αλλά και την Ιταλία που αγαπούσε και πολέμησε και που πάλι αγαπούσε, μισούσε και πολεμούσε με τις απόψεις πάντα εκρηκτικές και ποτέ μετρημένες. Μέχρι τον τραγικό του θάνατο στον οποίο δεν θέλουμε να δώσουμε εξηγήσεις, ενώ συγκεντρώνουμε τις πολλές υποθέσεις που με τα χρόνια έχουν γίνει από πολλούς και από τον ίδιο τον Pino Pelosi». Εδώ ο Pasolini παρουσιάζεται μέσα από τα λόγια εκείνων που τον γνώριζαν καλά όπως η Laura Betti, η Adele Cambria, ο Marco Pannella, ο Furio Colombo, ο Dario Bellezza, ο Bernardo Bertolucci, ο Mario Schifano, για να αναφέρουμε μόνο μερικές «φωνές» της ιταλικής πολιτιστικής ζωής και διανόησης που ο συγγραφέας έχει συλλέξει προσεχτικά.

Όμως ας μη θεωρηθεί το «Όταν υπήρχε ο Pasolini» ένα βιβλίο μαρτυριών. Είναι πρώτα απ’ όλα μια συλλογή συναρπαστικών στιγμιότυπων, που διαδραματίζονται στους δρόμους όπου ζούσε ο ποιητής και από όπου ο συγγραφέας έχει φυσικά περάσει χωρίς να γλυτώσει κι ο ίδιος από την οδυνηρή πραγματικότητα.

Η Cinecittà και η Tuscolana, το Mandrione, η Ρεβίμπια, η Ντόνα Ολίμπια, το Κουαρτίτσιο, το Μοντεβέρντε, το Ιντροσάλο.

Τόποι ποιητικοί, ικανοί να συναρπάσουν ακόμη και εκείνους που δεν τους είδαν ποτέ. Υπάρχουν τα συναισθήματα της αγάπης και τους μίσους, τα ρούχα του Betti, εκείνες οι χαρακτηριστικές σκοτεινές φιγούρες του Salò. Και από την άλλη, η ιστορία του Carlo Alberto, της μητέρας του, φίλων όπως ο Alberto Moravia και η Elsa Morante με τους οποίους περνούσε συχνά μέρες ολόκληρες, του Franco Citti και του Ninetto Davoli. Συναντάμε τις ταινίες και τη ματιά του στο πλατό, τα άρθρα, το ημιτελές βιβλίο, αλλά και τις αλήθειες που ίσως τον οδήγησαν στον τάφο. Και έπειτα τα σύμβολα μιας χαμένης εποχής που διατρέχουν το βιβλίο σαν σε ένα μονοπάτι ερωτήσεων και όχι νοσταλγίας: από τη βόρεια θάλασσα μέχρι το νοτιότερο άκρο της Σικελίας, σε δρόμους που είναι ακόμα έρημοι, όπως αυτοί που δημιούργησε στις ταινίες του. Γιατί η ιστορία του Pasolini είναι η δική μας ιστορία.

 

 

(1) Ιταλός συγγραφέας και φιλόσοφος.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top