Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Περιπλανώμενος Παρατηρητής»
26/06/2019, 9:29 πμ

«Περιπλανώμενος Παρατηρητής»

Γράφει η Κυριακή Μ. Παπαγεωργίου // *

 

Charles Dickens, “Νυχτερινοί Περίπατοι”, Μετάφραση: Ιάσων Καραχάλιος, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2017, σελ. 144

 

Λονδίνο μετά τα μεσάνυχτα, εκεί γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα. Μία ανδρική φιγούρα με ανήσυχο πνεύμα, μετατρέπεται σε ένα «αντισυμβατικό ταξιδιώτη», με σκοπό να ξεγελάσει τις αϋπνίες που τον ταλαιπωρούν τις τελευταίες νύχτες. Με αφετηρία το σπίτι του, στο Κόβεντ Γκάρντεν, ακολουθεί διαφορετική πορεία κάθε βράδυ, με μοναδική πυξίδα την περιέργεια του νου και τη λαχτάρα για εξερεύνηση του άγνωστου. Περπατώντας  σε μεγάλους δρόμους και περνώντας μέσα από πλατείες και έξω από μεγάλα κτίρια,  διαβαίνοντας στενά σκοτεινά σοκάκια, καταλήγει τελικά σ’εκείνες τις πλευρές της πόλης, που κρύβουν τον άγνωστο, μυστικό στους πολλούς, «εαυτό» της. Έναν μυστικό, αλλά συνάμα τόσο γνωστό εαυτό, που όλοι τελικά γνωρίζουν αλλά προτιμούν να αποσιωπούν. Είναι η φτωχή εξαθλιωμένη πλευρά, της κατά τα άλλα πολιτισμένης και φαντασμαγορικής αστικής ζωής του Λονδίνου. Είναι οι συνέπειες της εκβιομηχάνισης και της οικονομικής ανάπτυξης, στο βωμό των οποίων φαίνεται να θυσιάστηκε ο κοινωνικός και ανθρωπιστικός παράγοντας.

Στο δρόμο του, αυτός ο ταξιδιώτης, μετατρέπεται σε μία περιπλανώμενη συνείδηση, που κραυγάζει καθώς αντικρίζει τον ανθρώπινο πόνο, τη φτώχεια, την εξαθλίωση, το κουρέλιασμα της αξιοπρέπειας. Συναντά αλλότριες, απόκοσμες, ακόμη και τρομακτικές πολλές φορές φιγούρες, που λες και μοιάζουν με τρομαγμένα άγρια σκυλιά, άλλες φορές να τρεκλύζουν μεθυσμένες, άλλες πάλι να ταξιδεύουν στο δικό τους φανταστικό κόσμο. Γίνεται μάρτυρας καυγάδων μεταξύ ρακένδυτων παιδιών, που διαπληκτίζονται για  λίγα πεσμένα στο δρόμο κέρματα. Μπαίνει σε πτωχοκομεία, γηροκομεία και νοσοκομεία και έρχεται αντιμέτωπος με τις συνθήκες που έχει διαμορφώσει το «κοινωνικό κράτος», στην «ανεπτυγμένη» φαινομενικά  Αγγλία της εποχής. Τα ξημερώματα γυρίζει πίσω στην ασφάλεια του σπιτιού του, κατάκοπος πια, σωματικά και ψυχικά. Ο σκοπός επετεύχθη. Κουράστηκε το σώμα. Πέφτει να κοιμηθεί. Μα εξεγέρθηκε η συνείδηση… Το επόμενο πρωί, η «κραυγάζουσα» ανυπότακτη συνείδηση του νυχτερινού ταξιδιώτη, θα μετατραπεί σε ορμητική γραφή και η πένα στα χέρια του θα πάρει φωτιά και θα καυτηριάσει τα κατεστημένα.

Αυτός ο ονειροπόλος «αντισυμβατικός ταξιδιώτης», όπως ο ίδιος αυτοαποκαλείται και υπογράφει σε πολλά κείμενά του, δεν είναι άλλος από τον Τσάρλς Ντίκενς, ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 19ου αιώνα, γνωστός στο ευρύτερο κοινό από τα βιβλία του, «Όλιβερ Τουίστ» και «Μεγάλες Προσδοκίες». Κάποια από τα κείμενά του, που προέκυψαν μέσα από τα «ιδιόρρυθμα» εξερευνητικά ταξίδια του, είναι συγκεντρωμένα στο βιβλίο « Νυχτερινοί περίπατοι», των εκδόσεων Παπαδόπουλος, το οποίο γίνεται αφορμή να αποκαλυφθεί στο σύγχρονο αναγνωστικό κοινό, μία άγνωστη πτυχή της συγγραφικής του δεινότητας, αυτή της δημοσιογραφικής του κλίσης.  Το εν λόγω βιβλίο, περιλαμβάνει μία συλλογή από άρθρα, που είχε δημοσιεύσει ο Ντίκενς στα περιοδικά που διηύθυνε ο ίδιος, όπως το Household Words ( 1850 – 1859) και το All the Year Round (1859 -1895). Πρόκειται για άρθρα με έντονο το λογοτεχνικό στοιχείο στην αφήγηση, που προσομοιάζουν κατά πολύ στο μυθιστορηματικό ύφος του συγγραφέα, αποτυπώνοντας ταυτόχρονα, το κοινωνικό γίγνεσθαι που στιγματίζει το Λονδίνο της εποχής στην οποία αναφέρονται.

 

Charles Dickens

 

Μέσα από αυτά ο Ντίκενς, μας συστήνεται ως ένας μαχόμενος κοινωνικός μεταρρυθμιστής, στην Αγγλία της εποχής του 19ου αιώνα. Ρομαντικός και ονειροπόλος, πρέπει να είναι κάποιος για να αλάξει τον κόσμο. Για το λόγο αυτό, αφήνει την ασφάλεια της συγγραφικής – δημοσιογραφικής του καρέκλας και βγαίνει έξω στους δρόμους για να έρθει αντιμέτωπος με την πραγματικότητα και να γίνει κομμάτι της. Με τον τρόπο αυτό, έχοντας βιώσει και αφομοιώσει αυτή τη σκληρή αλήθεια, μπορεί αργότερα να τη φωνάξει, άλλοτε με βαρύγδουπο και άλλοτε με εκλεπτυσμένο, αλλά συνάμα κυνικό λόγο.

Η μικρή αλλά περιεκτικότατη αυτή συλλογή των εκκεντρικά ιδιάιτερων αυτών κειμένων, συνιστά σημαντική ιστορική  παρακαταθήκη , στα χέρια κάθε επίδοξου αναγνώστη του, που είναι φυσικά επενδεδυμένη με την μυθιστορηματική δεξιοτεχνία του Τσάρλς Ντίκενς. Αποτελεί όμως ταυτόχρονα και την τρανή απόδειξη, πως το καθήκον κάθε πνευματικού ανθρώπου, είναι να λαμβάνει ενεργά μέρος στα τεκταινόμενα της εποχής του,  ασκώντας επιρροή ή και διαμορφώνοντας συνειδήσεις.

 

 

* Η Κυριακή Μ. Παπαγεωργίου είναι Ιατρός

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top