Fractal

Ρίχνοντας φως στα σκοτεινά κάθε διαδρομής

Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος //

 

Εύα Στάμου «Η επίσκεψη», εκδ. Αρμός

 

Με στρωτή και εύληπτη αφηγηματική απόδοση η συγγραφέας καταθέτει 17 διηγήματα κοινωνικού χαρακτήρα για τις διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους που ταλανίζονται να βρουν μια θέση στη ζωή που θα τους ολοκληρώνει, τουλάχιστον, συναισθηματικά.

Η συγγραφέας ως καλός τεχνίτης του λόγου σκιαγραφεί με ευφάνταστο τρόπο τους χαρακτήρες του βιβλίου. Σαν νυστέρι η γραφίδα της χάνεται βαθιά στους μύχιους κόσμους τους. Ρίχνει φως στα σκοτεινά σημεία της διαδρομής τους.

Όσα μας ιστορεί η συγγραφέας δεν έχουν την αξίωση μόνο να εκφραστούν με ύφος λογοτεχνικό, ότι είναι βαθυστόχαστα ή πρωτότυπα, αλλά να καταδείξει με την δική της ματιά την ανθρώπινη πλευρά τους καθώς και από τα 17 διηγήματα ο αναγνώστης τα δέχεται ως κοινό τόπο στην επιφάνεια της συνείδησης του.

Η συγγραφέας φέρνει στην επιφάνεια τα βασανιστικά διλήμματα της ψυχικής συσσώρευσης των μεταβαλλόμενων συνθηκών στις ανθρώπινες σχέσεις. Φαινομενικά δείχνουν απλές ιστορίες, όμως η Στάμου, με την άλλη της ιδιότητα ως ψυχολόγου σκιαγραφεί τους χαρακτήρες με λεπτότητα. Εγγίζει με εσωτερικό ρυθμό το πρόβλημα της μοναξιάς, που επιφέρουν η ουσιαστική έλλειψη αγάπης και ο καταπιεσμένος σεξουαλισμός. Με υπεύθυνη και δυναμική εμβάθυνση ψυχογραφεί κάθε τους πρόθεση διεισδύοντας με ακόμη περισσότερη οξυδέρκεια στα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης τους.

Όσο διαβάζεις ανακαλύπτεις πως σε κάθε ιστορία δεν υπάρχει το στοιχείο μιας απλής αφήγησης, αλλά συμπορεύεσαι με τους εκάστοτε ήρωες καθώς είναι δημιουργημένοι με τόση αλήθεια που σε κάνουν κοινωνώ των πράξεων και των παθών τους.

17 ολοκληρωμένα αφηγηματικά διηγήματα με αληθινούς διαλόγους που έπλασε, η Εύα Στάμου, με το δικό της ξεχωριστό νατουραλιστικό ύφος για τις συμπεριφορές τους οι οποίες προκύπτουν από τους παράγοντες της κληρονομικότητας του περιβάλλοντος, του χώρου, του τόπου και της πίεσης της στιγμής, με αποτέλεσμα οι ήρωες της να παρουσιάζονται ως άτομα που δρουν με βάση τα εσωτερικά τους ένστικτα κυρίως υπό την επίδραση των κοινωνικών, συναισθηματικών και οικονομικών συνθηκών.

Όμορφες περιγραφές που γενούν εικόνες του παρόντος χώρου και χρόνου, απλών ανθρώπων που γράφουν τη δική τους προσωπική πορεία

Ελκυστική απόδοση, διηγήματα που ξεχωρίζουν για την υπερβολικά λεπτομερή τους πραγματικότητα, ακόμα και σε σκηνές ιδιαίτερα ψυχαναγκαστικά βίαιες και συχνά απρόσμενες και ανατρεπτικές στις οποίες συχνά ο ήρωας ή ηρωίδα συνήθως οδηγούνται ως και στον ψυχικό αφανισμό τους.

Όλοι χαρακτήρες, του βιβλίου είναι άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, άνθρωποι που μετράνε πως έχουν κατανοήσει σε βάθος τις πολλαπλές πραγματικότητες της ζωής και πρέπει να διαθέτουν ιδιαίτερο θάρρος για να δουν τη σκιά τους. Γιατί όποιος περιφρονεί τους κανόνες εκφράζοντας κάθετα τις ιδέες του δεν επιδεικνύει μόνο την εσωτερική του επιτηδειότητα, αλλά και τη σκιά του. Χρειάζεται να έχουν θάρρος για να ζήσουνε αληθινά και άρα να αφήσουν τον εαυτό τους να εκτεθεί σε επιθέσεις όπως τα βρέφη που μόλις γεννηθούν δέχονται την επίθεση παθογόνων παραγόντων. Πρέπει να δέχονται την επίθεση παθογενειών για να έχουνε την τόλμη να ζήσουνε συνειδητά και τη σκιά τους, αναγνωρίζοντας ότι έτσι η ζωή είναι πιο ολοκληρωμένη και πιο πλούσια.

Υπάρξεις που νιώθουν έρμαιο του εαυτού τους σημαίνει πως έχουν καταλάβει ότι τίποτε δεν μπορεί πια να τους προστατέψει, αλλά και ότι έχουν αρχίσει να βρίσκουν την προσωπική αυτονομία που είναι το μυστικό και η ουσία μιας ανθρώπινης και ώριμη ζωής. Την εγκατάλειψη τη νιώθουν όχι μόνο όταν είναι ερωτευμένοι, αλλά και όταν εμπιστεύονται τον εαυτό τους σε χέρια άλλων που θεωρούνται πιο ισχυροί. Αυτό είναι κάτι αρκετά αποκαλυπτικό αφού είναι αυθόρμητη μέσα τους η τάση να πιστέψουν πως ένα ισχυρό άτομο ξέρει να χειριστεί θετικά τη ζωή τους. Πρόκειται όμως για ψευδαίσθηση, γιατί εμπιστευόμενοι τον εαυτό τους σε χέρια άλλων εκτίθενται και γίνονται τρωτοί.

 

Εύα Στάμου

 

Η πιθανή σύγκρουση στη σχέση ανάμεσά τους ως μεμονωμένα ανθρώπινα όντα με προσωπική ιστορία, έχουν πολλές περισσότερες πιθανότητες να γευτούν την απώλεια και να νιώσουν εντελώς άοπλοι. Δεν μπορούν να αντισταθούν και κινδυνεύουν να ηττηθούν. Αυτή η αίσθηση προέρχεται κυρίως από το γεγονός ότι οι προσωπικές τους εμπειρίες αντλούν το νόημά τους από το ειδικό εσωτερικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίστηκαν και ως εκ τούτου δεν μπορούν να προστεθούν στις εμπειρίες των άλλων. Αυτό που συστηματικά παραγνωρίζεται στις σχέσεις τους είναι ακριβώς η προσωπική τους ιστορία. Η μοναδικότητα των χαρακτηριστικών τους γίνεται πταίσμα και αμφισβητούν ακριβώς αυτό που τους ανήκει, πράγμα που προκαλεί συγκρούσεις με τους άλλους.

Αν δεν αποδεχτούν και δεν υπηρετήσουν την πληρότητά τους, διαπράττουν ένα σοβαρό αμάρτημα απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό τους, ένα αμάρτημα που δεν θα συγχωρεθεί ποτέ. Η βασική ερώτηση που θα πρέπει να θέσουνε στον εαυτό τους για να κάνουνε έναν απολογισμό της ζωής τους είναι η εξής: έζησα σύμφωνα με αυτό που πραγματικά ήμουν; Στην πραγματικότητα δεν έζησα αυτό που ποθούσα γιατί δανείστηκα από άλλους ένα τρόπο ζωής που δεν ήταν δικός μου.

Σε αυτή την περίπτωση επαληθεύεται το γεγονός της απώλειας του εαυτού τους αν δεν συνειδητοποιήσουν ότι η σκιά η πιο κρυφή τους διάσταση εγκυμονεί κινδύνους. Δεν ξέρουν όμως μέχρι ποιου σημείου, δεν πρέπει να δεχτούν ότι τα ομορφότερα πράγματα που αποκτούν είναι εκείνα που στην αρχή τους τρομάζουν.

Ο Γκαίτε γράφει στο faust, ένα μέρος της δύναμης που θέλει πάντοτε το κακό και κάνει πάντοτε το καλό είναι σαν να συναντούν στο δρόμο τους το μέγιστο και να πρέπει να το κοιτάξουμε στο πρόσωπο με θάρρος.

Είναι αυτό που γεννάει από την πλευρά των άλλων μία σειρά δηλώσεων και επιθέσεων όταν αντιστέκονται στις συνήθειες τους, και να αντιλαμβάνονται τις επιμέρους πλευρές του εαυτού τους χρησιμοποιώντας τη μέθοδο που συνεπάγεται μία πορεία ολοκλήρωσης των πλευρών της σκιάς τους. Ο κίνδυνος που εμφανίζεται σε αυτή την περίπτωση ενεργοποιεί τη συνείδησή τους. Τη στιγμή που διεγείρουν μία ατομική και προσωπική διάσταση τους τούς διακατέχει μία ταραχή που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ενοχής. Είναι σαν να νιώθουν ένοχοι που τα κατάφεραν εκεί που άλλοι απέτυχαν. Είναι εκείνο το απροσδιόριστο αίσθημα που τους συνοδεύει στη ζωή. Όταν συγκρίνουν τη δική τους ικανότητα με την εμπειρία εκείνων που τους επιβάλλονται.

«Η επίσκεψη», είναι ένα βιβλίο με κοινωνικό και ψυχολογικό χαρακτήρα για την υπαρξιακή διαδρομή και τη φαινομενική ζωή με τις απόκρυφες ανθρώπινες καταστάσεις. Είναι ένα πολύπλευρο βιβλίο που σκιαγραφεί ψυχογραφικά τους χαρακτήρες μέσα από τη σύγχρονη ηθογραφία.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top