Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Παίζοντας με το μυαλό μας
19/08/2020, 10:11 πμ

Παίζοντας με το μυαλό μας

Γράφει ο Τάκης Γεράρδης //

 

Γρηγόρης Αζαριάδης: “Παραπλάνηση”, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2020

 

Μεταξύ των βιβλίων που μέχρι σήμερα μου κράτησαν συντροφιά έχω διαβάσει και αρκετά αστυνομικά. Μέσα μου υπήρχε μια τάση υποτίμησης και απόρριψης του είδους αυτού ώσπου διάβασα το κορυφαίο, κατά την γνώμη μου, αστυνομικό μυθιστόρημα «Το όνομα του ρόδου» του Έκο και μεταστράφηκα. Χωρίς να είμαι λοιπόν ειδικός επί των αστυνομικών σημειώνω κάποιες σκέψεις που έκανα διαβάζοντας το μυθιστόρημα του Αζαριάδη.

Στη σύγχρονη Αθήνα η Αστυνόμος Τρύπη και η ομάδα της κινητοποιούνται για να εξιχνιάσουν αποτρόπαια εγκλήματα που σηματοδοτούν κάποιον ψυχωτικό serial killer ή μια σατανιστική ομάδα. Με σύνθετη αφήγηση ο Αζαριάδης κινεί με αξιοθαύμαστη μαεστρία πολλά πρόσωπα και μέσα στις 470 σελίδες προλαβαίνουμε να πιούμε πολλούς καφέδες και ποτά παρέα με τους ήρωές του, προλαβαίνουμε να ταξιδέψουμε και ως τη Σκανδιναβία, αλλά και την Τουρκία και Ισπανία. Θα πρέπει να φτάσουμε κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία σελίδα του μυθιστορήματος για να μάθουμε ποιος είναι ο δολοφόνος, ποιο το κίνητρό του και ποια η κατάληξή του.

Στο μυθιστόρημα πλανώνται πολλά ερωτηματικά τα οποία μέχρι τις τελευταίες σελίδες ακολουθούν τον αναγνώστη. Λόγου χάριν πώς βρέθηκαν τα ρούχα των δολοφονημένων γυναικών στο σπίτι του Γάλλου καθώς και άλλες πραγματολογικής φύσης τέτοιες απορίες, που τροφοδοτούν την ένταση και αυξάνουν τη γοητεία της ανάγνωσης. Ακόμη το τελετουργικό βάψιμο του προσώπου του εκτελεστή που παραπέμπει σε μάσκα κι αυτή με τη σειρά της παραπέμπει σε άλλα αναγνώσματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, σε θρησκευτικές ομάδες, ή σε ψυχαναλυτικούς κόσμους. Εκείνο όμως που κυριαρχεί πάνω και από τις έρευνες της αστυνομικής ομάδας είναι το πώς καταφέρνει ο συγγραφέας Πατρίκιος να προλέγει και να περιγράφει τα εγκλήματα. Υπάρχει ακόμη και μια ΣΚΙΑ απροσδιόριστη και άυλη, που εμφανίζεται αρκετά συχνά στο ασυνείδητο κάποιων ηρώων και η οποία δείχνει να συμβολίζει μια ανώτερη Θεία Δίκη, που όλοι οι αναγνώστες αστυνομικών ιστοριών έχουν ανάγκη να υπάρχει.

Αστυνομικοί, ψυχαναλυτές, ιατροδικαστές, παιδεραστές, έμποροι ναρκωτικών, συγγραφείς, πόρνες, κακοποιημένες γυναίκες και άλλοι μπλέκονται μεταξύ τους στην ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ. Κι ο Αζαριάδης, τίμιος ων, δηλώνει ευθύς εξ αρχής από τον τίτλο του βιβλίου του πως επιδιώκει να μας παραπλανήσει, θέλει να μας δείξει κάποια άλλη πραγματικότητα που υπάρχει εκτός από αυτήν που υποθέτουμε διαβάζοντας το βιβλίο του.

Ο συγγραφέας μοιάζει με έναν Θεό. Κι αν ο Θεός έχει πολλά εργαλεία για να κατασκευάσει την υλική και την άυλη πραγματικότητα, ο συγγραφέας συγκροτώντας τον δικό του κόσμο έχει μόνο ένα: Τη φαντασία του.

«Πόσο καθαρά είναι τα όρια ανάμεσα σε όσα συμβαίνουν στην πραγματικότητα και σε όσα αποτυπώνει η φαντασία του στο μυθιστόρημα που γράφει; Και ποια είναι η χρονική ακολουθία ανάμεσά τους;» διαβάζουμε μέσα στο βιβλίο.

Θεός και προφήτης ο συγγραφέας λοιπόν κι αυτή η έννοια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στην πολύπλοκη, με πολλούς φόνους, με έντονη δράση και με μπόλικη αγωνία μυθιστορηματική κατασκευή του Αζαριάδη.

Όμως αν υποθέσουμε πως όλα όσα βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε υπάρχουν στην πραγματικότητα, θα πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε πως αυτά, ίσως να μην υπάρχουν έτσι όπως εμείς τα καταλαβαίνουμε. Μπορεί ο μύθος του σπηλαίου του Πλάτωνα πράγματι να υφίσταται κι εμείς να κοιτάζουμε τις σκιές και τις αντανακλάσεις της πραγματικότητας κι όχι την ίδια την πραγματικότητα. Με τη νόηση και με τη βούληση αναζητάμε τρόπους να δραπετεύσουμε από αυτό το σπήλαιο των σκιών και των αντανακλάσεων, όμως ελάχιστα καταφέρνουμε. Ίσως οι αισθήσεις μας να αυθαιρετούν όταν κατασκευάζουν χρώματα, μυρωδιές και ήχους. Ενδέχεται το σύμπαν που μας λένε πως υπάρχει αντικειμενικά έξω από εμάς, να μην είναι τίποτε άλλο παρά μια απατηλή εικόνα σε έναν καθρέφτη. Πόλεμοι, φόροι, μουσικές, φόνοι, Τέχνες, έρωτες, χαρές και λύπες μπορεί να είναι ανυπόστατες σκέψεις κάποιου νοσηρού υπερνού, μια υπερφαντασίωση ενός υπερθεού, που απλά περνά την ώρα του για να διασκεδάζει την απόλυτη μοναξιά του. Ίσως εμείς αυτή τη στιγμή να μην έχουμε ακόμη σάρκα και οστά, αλλά να είμαστε μια ιδεατή πιθανότητα που αυτός ο υπερνούς σκέφτεται σαν εκδοχή σε ένα φυσικομαθηματικό μοντέλο ή τμήμα μιας ακατανόητης παιγνιώδους επίδειξης που κάνει στη Θεά του για να την εντυπωσιάσει.

Ο Θεός όμως μπορεί να είναι ένας συγγραφέας που γεμίζει τον άπειρο χρόνο του γράφοντας φανταστικές ιστορίες για εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους, για δυνατούς και αδύνατους, για θανάτους και μεταθανάτιες καταστάσεις, για βασιλιάδες, βασίλισσες και θυσιαζόμενα πιόνια. Πιθανόν όλα να είναι μια νοσηρή ψευδαίσθηση. Κι αυτός ο Θεός ή ο συγγραφέας, πριν καν μας κατασκευάσουν σε όντα έμβια, νοήμονα και συναισθηματικά, έχουν φροντίσει σαδιστικά να μας υπονομεύσουν και να μας αναιρέσουν. Όπως ακριβώς αναιρούνται στην ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ, τόσο από τον ήρωα του μυθιστορήματος συγγραφέα Ιωάννη Πατρίκιο, όσο και από τον υπεράνω όλων Γρηγόρη Αζαριάδη.

 

Γρηγόρης Αζαριάδης

 

Υπάρχουμε; Δεν υπάρχουμε; Ποιος μπορεί με βεβαιότητα να μας απαντήσει; Όλα αυτά που διαβάζουμε έγιναν; Θα συμβούν στο μέλλον; Μήπως πιο κάτω αναιρεθούν; Ο Αζαριάδης παίζει με το μυαλό μας, άλλωστε έτσι κάπως το είπε και σε μια συνέντευξή του. Θέλησε να μας ταξιδέψει σε μια περιοχή όπου το φανταστικό και το πραγματικό είναι αξεδιάλυτα.

Όλα ξεκινούν από το συγγραφικό τελμάτωμα του ήρωα Ιωάννη Πατρίκιου. Η έμπνευση τον έχει εγκαταλείψει κι αναγκάζεται να συναναστραφεί με μια σαραντάρα γοητευτική ψυχαναλύτρια την οποία γνώρισε από μια νεαρή φίλη του. Όχι όμως σαν ασθενής, αλλά σαν ερευνητής αληθοφανών εικόνων και χαρακτήρων. Αυτές οι δυο γυναίκες που όπως αποκαλύπτεται προς το τέλος του μυθιστορήματος έχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ τους  θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας, θα επιδράσουν δε καίρια πάνω στον συγγραφέα που αναζητά εναγωνίως κάποιο ευνοϊκό σημάδι από τη Μούσα της λογοτεχνίας.

Και ακολουθούν με καταιγιστικό ρυθμό βόλτες στη σκοτεινή Αθήνα – με τα κρυφά πορνεία, τις παράνομες χαρτοπαικτικές λέσχες και τα ναρκωτικά – έρευνες, κατανάλωση αλκοόλ και σεξ. Παράλληλα διαβάζουμε για κάποιους φόνους κοριτσιών που γίνονται με ιδιαίτερα άγριο και ψυχωτικό τρόπο και παρακάτω έπονται κάποιοι άλλοι φόνοι τιμωρίας και εκδίκησης. Οι πρώτοι φόνοι είναι γυναικών, οι δεύτεροι αντρών. Στο μυθιστόρημα συναντάμε άμεσες ή έμμεσες αναφορές σε πρόσωπα και είδη που έχουν σχέση με την παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία, τα οποία κάποια από αυτά ο Αζαριάδης μας τα φωτίζει κάποια άλλα τα αφήνει για να τα συνδυάσουμε μόνοι μας.

Στο πολυσέλιδο μυθιστόρημα υπάρχει δράση, αγωνία, ψυχαγωγία και προβληματισμός. Εν κατακλείδι η ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ είναι ένα μεστό αστυνομικό ψυχολογικό θρίλερ με καταιγιστική δράση και δαιδαλώδη πλοκή το οποίο προσφέρεται για διπλή και τριπλή ανάγνωση και που μπορεί να ψυχαγωγήσει όλους τους αναγνώστες και όχι μόνο τους λάτρεις του αστυνομικού είδους.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top