Fractal

Ιστορικό αφήγημα του συγγραφέα Γεωργίου Εμμ. Μάνου

Γράφει η Νάνσυ Καλφούδη-Παπάκου // *

 

Γεώργιος Εμμ. Μάνος «Χρόνοι δίσεκτοι και μήνες οργισμένοι» Πρόσφυγγες της χαμένης ανατολής, εκδ. Λόγος και Εικόνα

 

«Ίσα με τα σήμερις, για τις πατρίδες μας δεν ομιλάει κανένας. Μήτε τα παιδιά μας διαβάζουνε τίποτες στο σκολειό. Η Θράκη, η Μαύρη Θάλασσα κι η Μικρασία πρέπει να ξεχαστούν. Βασιλικοί θέλεις, βενιζελικοί θέλεις, αριστεροί θέλεις, ομιλάνε, αριά και πού, για πατρίδες χαμένες, μα κάνουνε ό,τι μπορούνε για να γενούν και ξεχασμένες. Ούλοι θέλουνε να λησμονήσουμε. Να λησμονήσουμε τις πατρίδες μας, για να λησμονήσουμε , μαζί, και τη δικιά τους τη ντροπή.»

Το συναρπαστικό λογοτεχνικό αφήγημα του εξαίρετου συγγραφέα Γεώργιου Μάνου, ταξιδεύει το νου και την καρδιά μας από το χθες στο σήμερα· ύστερα πάλι στο χθες, στις βαθιές ρίζες ενός μεγάλου μέρους του Ελληνισμού που έζησε και μεγαλούργησε στην Ανατολική Θράκη, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, στη Μικρά Ασία.

Με αυθεντική ματιά και άρτια γνώση της δραματικής ιστορίας της περιοχής μας κατά τα χρόνια από το 1878 έως και το 1924 καταφέρνει να εμβαθύνει στα αίτια και στις αφορμές της θλιβερής της κατάληξης, μέσα από τις αληθινές ιστορίες ατόμων που την έζησαν οι ίδιοι στην καθημερινή τους ζωή.

Είναι συγκινητικό το γεγονός πως η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στο μεγαλύτερο μέρος του πονήματός του είναι η πρωτότυπη θρακιώτικη διάλεκτος, που για τους αναγνώστες που έχουν τέτοια ακούσματα και γνωρίζουν να τη μιλούν και σήμερα, τους μεταφέρει αυτούσια στο πραγματικό σκηνικό της ιστορίας και τους κάνει να τη νιώθουν βαθιά στην ύπαρξή τους, συμπορευόμενοι και συμπάσχοντες με τους ήρωες, τους πραγματικούς ήρωες της αμέσως προηγούμενης ή έστω, αρκετά κοντινής γενιάς τους. Για τους μελετητές πάλι που δεν  έλαχε στη ζωή τους να γνωρίσουν τα θρακιώτικα οι ίδιοι, ο συγγραφέας εκπόνησε ένα εύληπτο και εκτενές ΓΛΩΣΣΑΡΙ ώστε να μπορούν να εισέλθουν στο νόημα του βιβλίου και να το νιώσουν όπως και οι άλλοι.

 

Γεώργιος Εμμ. Μάνος

 

Ο συγγραφέας, με απαράμιλλη  δεινότητα περιγραφής, παρουσιάζει τοποθεσίες, πόλεις και χαρακτήρες ανθρώπων της κάθε περιοχής, εξηγώντας απλά αλλά πολύ κατανοητά τον τρόπο της σκέψης και της δράσης τους απέναντι στις φοβερές αντιξοότητες που έφεραν εκείνα τα χρόνια των συνεχών πολέμων σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη.  Περιγράφει αδρά τη φρίκη του πολέμου, τους διωγμούς και τους σκοτωμούς μαχίμων και αμάχων. Εξιστορεί τις δυσκολίες που συναντούν οι ήρωές του ώστε απλά να επιζήσουν από το κακό· τον συνεχή φόβο του θανάτου που προβάλει μπροστά στα μάτια τους,  αλλά και τον βαρύ πόνο των εκπατρισμένων που διωγμένοι και ξεριζωμένοι από τον τόπο τους ζουν μέσα στην αγωνία για το αύριο, το δικό τους και των παιδιών τους.

Είναι οι πρόσφυγες πολέμου, αυτοί που χωρίς να φταίνε, χωρίς καν να ξέρουν κάποιες φορές γιατί τους κατατρέχουν οι ισχυροί του καιρού τους, χάνουν τα πάντα μέσα σε λίγες ώρες, όπως ακριβώς το θέτει ο συγγραφέας δια του στόματος ενός από τους χαρακτήρες  που περιγράφει:

«…δύο λέξεις καινούριες μπήκανε στη ζωή μας και μας κυνηγάνε ίσαμε τα σήμερις. “Καταστροφή” και “πρόσφυγες”. Η πρώτη μας γύρναγε οπίσω “στην Πατρίδα”, και μας θύμιζε τι είχαμε και τι χάσαμε. Η δεύτερη κόλλησε απάνω στο παρώνομά μας και μας έδειχνε πώς καταντήσαμε “εδώ”. Για μας, “πρόσφυγας” ήταν ο ξεριζωμένος που, δίχως να φταίει, έχασε ανθρώπους, βιος και πατρίδα, και κατάντησε ξένος, νηστικός και βαθιά πονεμένος. Για τους εντόπιους, πρόσφυγας” ήταν ο “ξενομερίτης”…»

 

 

Είναι η ιστορία των λαών που, ακόμη και σήμερα, στον εικοστό πρώτο αιώνα, δεν διδάσκεται, δεν συζητιέται ανοιχτά και από όλες τις πλευρές της, αλλά ούτε και λαμβάνονται στα σοβαρά  υπόψη τα τραγικά της επακόλουθα πάνω στις ζωές των ανθρώπων, προκειμένου να επενδυθούν με χρήμα και με δόξα οι φιλοδοξίες των ισχυρών της γης.

 

 

* Η Νάνσυ Καλφούδη-Παπάκου είναι συγγραφέας

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top