Επίμονος ερευνητής των πολιτισμικών φαινομένων
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *
Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, «Η Αντζελίνα Ουέλντ Γκρίμκι και ο κόσμος της», Εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα, Ιούλιος 2021, σ. 192
Ο Γέωργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι επίμονος ερευνητής των πολιτισμικών φαινομένων κι έχω ασχοληθεί επισταμένως με το έργο του μελετώντας και τα προηγούμενα 15 βιβλία του (αυτό είναι το 16ο), γιατί μέσα από την απολαυστική του γραφή εμπλουτίζω τις γνώσεις μου, κυρίως για την άγνωστη σε εμένα Αμερική του εικοστού αιώνα.
Αφηγηματικές ικανότητες υψηλού βεληνεκούς, ρυθμός που μαρτυράει ένα ενεργειακό δυναμικό διόλου ευκαταφρόνητο, εμβρίθεια, συγκρατημένη επιστημονικότητα, λελογισμένος ενθουσιασμός και τεκμηρίωση του λόγου του με εικόνες, εφημερίδες και ντοκουμέντα της «φέτας ζωής» που κάθε φορά τον απασχολεί κι εστιάζει επάνω της την γραφίδα του.
Είναι απολύτως εύστοχος απόγονος των «παραμυθάδων» της Ανατολής, μας μεταφέρει σε μαγικές δυστοπίες που τείνουν σε ιδεατές ευτοπίες δια του λόγου του και μόνον, αφού η καθημερινή και διαχρονική χαρμολύπη γίνεται αυτοσκοπός και έργο ζωής.
Ετούτος ο λογοτεχνικός μεταβολισμός χαρίζει στον αναγνώστη την απαραίτητη πνευματική ανάσα που του επιτρέπει να τα βγάλει πέρα και να αξιωθεί να υπερισχύει των εκάστοτε απογοητεύσεών του κατισχύοντας των όποιων σκοτεινών και απάνθρωπων δυνάμεων που επιχειρούν να τον εξοντώσουν. Κι η εποχή μας είναι πλήρης αρνητικών ενεργειών, όπως εξάλλου και ο κόσμος των μη προνομιούχων αφροαμερικανίδων αλλά και «λευκών» λεσβιών, που όσο κι αν γίνονταν δεκτές στους αριστοκρατικούς κύκλους της ρατσιστικής εποχής των αρχών του εικοστού πρώτου αιώνα, έπρεπε να περιμένουν πολλές δεκαετίες έως ότου το φεμινιστικό κίνημα να μπορέσει να τις απελευθερώσει εν μέρει.
Μιλάμε ακόμα για εποχές που φυγαδεύονταν οι σκλάβοι για να αποφύγουν την βίαια θανάτωση στα χέρια των διωκτών τους.
Μιλάμε ακόμα για εποχές που η διαφορετικότητα ήταν θανάσιμο αμάρτημα και όνειδος για την οικογένεια.
Μιλάμε ακόμα για εποχές που δεν μπορούσε να πει το όνομά της μια γυναίκα που έγραφε ποιήματα με κάπως «ηδονικό» περιεχόμενο κι έπρεπε να καταφεύγει διαρκώς σε εξιδανικεύσεις και μεταφορές, κυρίως μέσα από εικόνες που παρέπεμπαν στη Φύση εμπεριέχοντας γόνιμους συμβολισμούς, υπερβατικούς τις περισσότερες φορές.
Εκτός όμως από την «ατρόμητη ποιήτρια και χρονικογράφο των προσωπικών και πολιτικών διλημμάτων» Αντζελίνα Ουέλντ Γκρίμκι (1880-1958), που έχει την τιμητική της και δοξάζεται μέσα από αυτό το αναθηματικό βιβλίο και άλλες (άγνωστες εν πολλοίς στο ευρύ κοινό) παραπεταμένες πανάξιες πνευματικές γυναίκες βρίσκουν εδώ τον φυσικό τους χώρο σε ένα ιδιότυπο οστεοφυλάκιο της συλλογικής μνήμης.
Στο επίπεδο της δομής, το πόνημα αυτό δείχνει συχνά την εντύπωση συρραφής ανεξάρτητων αλλά ομοιόθεμων άρθρων, που έχουν γραφτεί σε διάφορα χρονικά πλαίσια και ενσωματώνονται εδώ σε μια ιδιότυπη μεταμοντέρνα ανθολογία. Η επανάληψη όμως είναι ένα γνωστό, δοκιμασμένο αφηγηματικό τέχνασμα, που καθιστά ανάγλυφες τις μορφές και αξιομνημόνευτες τις μεταδιδόμενες πληροφορίες.
Γιώργος Σχορετσανίτης
Η γραφή απέχει από το να είναι «δημοσιογραφική», είναι πεποικιλμένη και με κάποιο ιδιότυπο χιούμορ αυτοαναιρέσεως σε πολλά σημεία. Οπωσδήποτε, προέχει η κριτική επάρκεια του μελετητή, όταν αναλύει και παρουσιάσει και ερμηνεύει μια τόσο «κρυπτική» ποίηση με απολύτως διεξοδικό και εύληπτο τρόπο.
Η κριτική της κριτικής απόπειρας είναι εξ ορισμού δυσχερής, όπως αξίζει τον κόπο και αποφέρει καρπούς, όταν συνοδεύεται από γνώση, μεράκι και καλή διάθεση.
Το ιστόρημα αυτό προσφέρει στον υπομονετικό αναγνώστη του πολλές κοινωνιολογικές, εθνολογικές και λαογραφικές ακόμα μαρτυρίες, που δημιουργούν στον εγκέφαλό του ένα μετείκασμα κάθε άλλο αμελητέο που διαρκεί πολύν καιρό μετά την πρώτη ανάγνωση.
Χάρη στους αφοσιωμένους «ερασιτέχνες» ερευνητές, πολλά ψήγματα της Συλλογικής Πανανθρώπινης Εμπειρίας θα έμεναν αναξιοποίητα.
Τελικά όλοι γράφουμε για τους άλλους, με τους άλλους, από τους άλλους, ακόμα κι όταν νομίζουμε πως βλάπτεται ο εαυτός μας. Ειδικά τότε χαρίζεται και καθίσταται αξιομνημόνευτος, αν όχι και «αθάνατος».
* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ (www.konstantinosbouras.gr)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Επιστήμη και ανθρώπινο δράμα
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Federico Axat «Αμνησία», Μετάφραση: Αγγελική Βασιλάκου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 432 «Αυτό υποψιαζόμαστε. Μυστικές αποστολές που θα μπορούσαν να εκτελούνται και έπειτα να σβήνονται από το μυαλό των εκτελεστών τους, εντοπισμός μαρτύρων- κλειδί, υπάλληλοι
Περισσότερα -
Όταν o μαγικός ρεαλισμός γίνεται πραγματικότητα
Του Αντρέα Καρακίτσιου // * “To κάστρο της νιφάδας”, Συλλογή Διηγημάτων του Νίκου Τακόλα, Εκδόσεις Νησίδες 2016 Ο Νίκος Τακόλας, με το τρίτο του βιβλίο με τον δηλωτικό και σημαίνοντα τίτλο «Το κάστρο της νιφάδας», επιστρέφει στη μικρή
Περισσότερα -
11 Μαΐου – Σαλβαδόρ Νταλί
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Σαλβαδόρ Νταλί, γεννημένος σαν σήμερα το 1904, ήταν ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 20ου αιώνα και εκκεντρική φυσιογνωμία της σύγχρονης τέχνης . Ηρθε στον κόσμο με ένα ξεχωριστό ταλέντο στο σχέδιο και ζωγράφιζε
Περισσότερα -
Τέσσερα ποιήματα – Στίχοι για μουσική (Α΄ μέρος)
Γράφει ο Αχιλλέας Μπανάσιος // * Τα δάκρυα σου τάξε μου Τα δάκρυά σου τάξε μου μαζί με καλησπέρα και τους διακόπτες άνοιξε τη νύχτα κάνε μέρα Σαν Οδυσσέας γύρισα να βρω
Περισσότερα -
☆ Μουσική Βιβλιοθήκη. Μόνο άλμπουμ .| “Meat is Murder’’ – The Smiths.
Γράφει ο Φώτης Νικολάου // * “Meat is Murder’’ – The Smiths Ο δεύτερος δίσκος του αχτύπητου διδύμου Morrissey – Marr αγαπήθηκε όσο τίποτα σ’ όλον τον κόσμο! Έμεινε Νο1 καλύτερο άλμπουμ στη Βρετανία για 13 εβδομάδες, στην Ευρώπη
Περισσότερα -
Προσδοκώ Ανάσταση Νεκρών
Γράφει η Ελένη Γκίκα // «Πικρία χώρα», Κωνσταντία Σωτηρίου, εκδ. Πατάκη, σελ. 120 «Νόμιζε πως ερχόμουν για σένα» της είπε ο Καρλίτο. «Νόμιζε πως ήθελα να κλέψω εσένα, όχι την καφέ ζάχαρη». «Κι εγώ το ίδιο νόμιζα» του
Περισσότερα -
✩ 34o τεύχος Fractal // Περιεχόμενα
ΒΙΒΛΙΟ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ηλίας Μαγκλίνης: «Οι απώλειες και η διαρκής αίσθηση της απουσίας είναι η μισή μας περιουσία» Από την Ελένη Γκίκα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Κατερίνα Δημόκα: “Κάθε άνθρωπος είναι φορέας της δικής του αλήθειας και προσδιορίζει εξατομικευμένα το «νόημα της ζωής»”
Περισσότερα
