Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μεταμοντέρνες κατασκοπευτικές ίντριγκες
25/08/2021, 9:50 πμ

Μεταμοντέρνες κατασκοπευτικές ίντριγκες

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Όλεν Σταϊνάουερ «Ο τουρίστας», Μετάφραση: Μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις, σελ. 574

 

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες η αστυνομική λογοτεχνία όχι μόνο ‘’αποκαταστάθηκε’’ αλλά ανέβηκε επίπεδο και μπήκε επάξια και δυναμικά στην παγκόσμια λογοτεχνική σκηνή. Έπαψε να είναι ‘’υπο-είδος’’ ή προϊόν λογοτεχνικής υπο-κουλτούρας. Δεν συνέβη το ίδιο και μια κοντινή κατηγορία που παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες και πολλές συνάφειες. Από την εποχή της εμφάνισης του Τζέιμς Μποντ (όχι κινηματογραφικά αλλά μέσα από τη γραφή του Ίαν Φλέμινγκ), την αναβάπτιση του είδους χάρη στον Τζον Λε Καρέ και τον Σμάιλι το είδος καλύφθηκε κυρίως με μυθιστορήματα όπως η τριλογία του Τζέισον Μπορν που είχαν αποκλειστική στόχευση τη μεταφορά στον κινηματογράφο. Κάπως έτσι το είδος έμοιαζε ‘’μπαγιάτικο’’ και λίγο ξεφτισμένο. Ο ψυχρός πόλεμος είναι πολλές δεκαετίες πίσω, οι macho ήρωες έχουν αντικατασταθεί από χειριστές υπολογιστών, drones και χάκερς.

Παρόλα αυτά κατά διαστήματα γίνονται μερικές πολύ ενδιαφέρουσες προσπάθειες αναβάπτισης του είδους και ως μια απ’ αυτές μπορούμε να θεωρήσουμε το βιβλίο του Ολεν Σταϊνάουερ ‘’Ο τουρίστας’’. Πρόκειται για το πρώτο μέρος από την τριλογία με ήρωα τον Μάιλο Γουίβερ που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πόλις. Μια πρώτη ανάγνωση στο θέμα του βιβλίου ενδεχόμενα δεν προσφέρει κάτι πρωτότυπο ή κάτι που δεν έχουμε ξανασυναντήσει σε βιβλία του είδους στο παρελθόν: Ο Γουίβερ είναι ένας πρώην πράκτορας της CIA, γνωστός με τον κωδικό ‘’τουρίστας’’ που αναλάμβανε μερικές από τις πιο ανορθόδοξες και σκοτεινές αποστολές της ‘’Εταιρείας’’. Έχει πλέον αποσυρθεί, κάνει δουλειά γραφείου και ζει μια ήρεμη οικογενειακή ζωή στο Μπρούκλιν. Όλα αυτά θα ανατραπούν ξαφνικά και όπως γίνεται αντιληπτό ο Γουίβερ καλείται να παρατήσει την τακτοποιημένη ζωή του και να ξαναγίνει ο ‘’τουρίστας’’! Πατώντας πάνω σε ένα φαινομενικά χιλιογραμμένο θέμα ο Σταινάουερ κατορθώνει να παρουσιάσει κάτι εντελώς φρέσκο και καινούργιο με μπόλικες αναζωογονητικές ιδέες για ένα κατασκοπικό θρίλερ. Παράξενοι ήρωες, εξωτικές τοποθεσίες, μπόλικες υπαρξιακές ανησυχίες, λίγες αλήθειες, πολλά ψέματα. Ο Γουίβερ παρά το παρελθόν του μοιάζει πολύ ανθρώπινος και γήινος αφού ο συγγραφέας ασχολείται σε ένα μεγάλο μέρος του ευμεγέθους βιβλίου με την ανθρώπινη υπόσταση του και όχι τις δεδομένες ικανότητες του ως κατασκόπου. Το αποτέλεσμα είναι να στέκεται επάξια δίπλα σε ‘’κλασικά’’ μυθιστορήματα του είδους παρότι οι αναγκαίες ανατροπές και η ιλιγγιώδης δράση έχουν σχετικά μικρή παρουσία στις σελίδες του. Χαρακτηριστικό, είναι, ότι σε αρκετά σημεία του βιβλίου η πλοκή προχωράει μέσα από διαλόγους και έρευνα και όχι μέσα από καταιγιστική δράση και αιματοκυλίσματα. Κάθε στιγμή του βιβλίου είναι διάχυτη η σχεδόν απελπισμένη προσπάθεια που κάνει ο Μάιλο για να ισορροπήσει ανάμεσα στη διπλή ζωή του και στο παρελθόν που του κτυπάει την πόρτα. Με απλά λόγια: Προσφέρεται ως ανάγνωσμα και για αναγνώστες που ενδεχόμενα δεν θα έδιναν πολλές ευκαιρίες ή δεν θα αποτελούσε πρώτη τους επιλογή ένα μυθιστόρημα που φέρνει πάνω του την ταμπέλα ‘’θρίλερ κατασκοπείας’’. Δεν γνωρίζω αν στις προθέσεις του εκδοτικού οίκου είναι να μεταφραστούν μελλοντικά και τα άλλα δύο μέρη της τριλογίας που ήδη έχουν κυκλοφορήσει στην Αμερική με τίτλους –σε ελληνική απόδοση- ‘’Η πιο κοντινή έξοδος’’ και ‘’ένας Αμερικάνος κατάσκοπος’’. Ακόμη και αν αυτό δεν συμβεί το πρώτο βιβλίο της τριλογίας διαβάζεται εύκολα ως ένα αυτόνομο μυθιστόρημα και μια συναρπαστική ιστορία. Στα συν της ελληνικής έκδοσης η εξαιρετικά προσεγμένη και καλά δουλεμένη μετάφραση-προσαρμογή από την Άλκηστη Τριμπέρη, γνώριμη στους αναγνώστες του Jonathan Coe που είχε κάνει αντίστοιχα εξαιρετική δουλειά παλαιότερα με την ανάλογου ύφους και λογικής ‘’Τριλογία της Γλασκώβης’’ του Malcolm Mackay.

 

Olen Steinhauer

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top