Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η ποίηση της Γεωργίας Πολυκανδριώτη
15/03/2023, 9:04 πμ

Η ποίηση της Γεωργίας Πολυκανδριώτη

Γράφει η Λίλια Τσούβα //

 

Γεωργία Πολυκανδριώτη «Το μανταρίνι», εκδόσεις ΑΩ

 

Όταν δικάσεις την αγάπη/ θα περισσέψει μία νύχτα. Με το μότο αυτό η Γεωργία Πολυκανδριώτη εισάγει τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες στην πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Το μανταρίνι (εκδόσεις ΑΩ). Η σύνθεση αποτελείται από ποιήματα και πεζά. Το εξώφυλλο κοσμεί έργο της Φωτεινής Χαμιδιελή, ενώ η συλλογή εκδιπλώνεται σε τέσσερις ενότητες:

Τα λυθρίνια του έρωτα,

Για τη φλούδα των λέξεων,

Η τελευταία υπόκλιση σε μια άδεια σκηνή,

Δίχτυα.

Το ερωτικό στοιχείο δεσπόζει στην ενότητα Τα λυθρίνια του έρωτα. Πρωτότυπες εικόνες και λυρισμός αποτυπώνουν τη δίνη του ερωτικού συναισθήματος: […] σε ερωτεύτηκα σαν κλειδαρότρυπα στο χάος (ΧΕΙΜΩΝΑΝΘΟΙ, σελ. 11). Εκφράζουν επίσης τη ματαίωση του έρωτα:

ΤΑ ΕΡΓΟΧΕΙΡΑ

Παντρεύομαι,

ο σύζυγος πλέκει μία σιωπή,

από τα κρόσσια της υφαίνω εργόχειρα,

θυμίζουν πρωινά

που ξετυλίγονται από τον γύψο του χειμώνα,

το βράδυ ένα χέρι τα ξηλώνει. (σελ. 12)

Η εικονοποιία είναι κυρίως υπερρεαλιστική. Το ποιητικό εγώ διαλέγεται με τον εαυτό, αλλά και με το ερώμενο πρόσωπο. Ένα λυρικό υποσυνείδητο αναδύεται. Λέξεις αρνητικής χροιάς, (αποδημούσαν, λυγμός, μάτωσαν, κλπ.), εκφράζουν το αίσθημα της μοναξιάς και της απουσίας. Μυθικά πρόσωπα, η Αριάδνη, η Κίρκη, η Πηνελόπη, πλέκουν παραλληλίες ανάμεσα στη σύγχρονη εποχή και την αρχαιότητα.

ΠΗΝΕΛΟΠΗ

Παντρεύομαι τον Κανένα

εκείνος χάνεται στον κήπο,

ο σκύλος προστατεύει το πηγάδι

υφαίνω μια πανσέληνο

λιώνουν τα πόμολα και τα κλειδιά από τις πόρτες

το γιασεμί γαζώνει το σκοτάδι

τρίβεται πάνω στα θαμπά παράθυρα

ανοίγω,

πέρα βαθιά η θάλασσα

σπάει σε χιλιάδες καθρεφτάκια. (σελ. 19)

Στην ενότητα Για τη φλούδα των λέξεων, η θεματική επικεντρώνεται στην ποίηση. Παρακολουθούμε έναν αυτοαναφορικό και ευφάνταστο σχολιασμό της τέχνης της ποιήσεως. Οι λέξεις γλιστρούν γεμάτες αισθήματα και μνήμες, ένα μπουκέτο από στίχους ανθίζει στο βάζο, από τις κραυγές και τους ψιθύρους γεννιούνται ποιήματα.

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

Τα μεσάνυχτα

ένας άντρας ακουμπάει

το σκοτάδι του στο γραφείο,

μια γυναίκα μιλάει στ’ αγάλματα,

ξημερώνει,

σπινθήρες τα πούπουλα της χήνας

που γλιστράν στον ουρανό,

οι κόκκινες λέξεις του τρέχουν

σαν αντιλόπες στο φως,

εκείνη τον κοιτάει

μέσα από τον καθρέφτη και γνέφει. (σελ. 26)

 

Γεωργία Πολυκανδριώτη

 

Συνθέσεις για την αγάπη και τα ματαιωμένα όνειρα στην τρίτη ενότητα, Η τελευταία υπόκλιση σε μια άδεια σκηνή.

Απώλεια

Βελούδινη νύχτα στη σάρκα μου ράβεται
κάποτε ψιχαλίζει η χαμένη φωνή σου
γλυκομιλάω τότε σε τοίχους βουβούς
περισυλλέγω στο βάθος τους πήλινα τραύματα,
συνεχίζω να ζω
μαζί με τα πράγματα που συμβαίνουν απλά,
όπως ένα ποτήρι νερό
ή εκείνο το χαμομήλι στο χώμα
που το είπαμε αγάπη. (σελ. 34)

Οι συνθέσεις συνομιλούν επίσης με την εικαστική τέχνη. Το ποίημα Ινφάντα είναι εμπνευσμένο από τον γνωστό πίνακα του Ντιέγο Βελάσκεθ, Las Meninas (Οι Δεσποινίδες των Τιμών, 1656). Αναφέρεται στην Ινφάντα Μαργαρίτα Τερέζα, την πριγκίπισσα της Ισπανίας που παντρεύτηκε στα δεκαπέντε της χρόνια τον Λεοπόλδο των Αψβούργων και ύστερα από αλλεπάλληλες γέννες και αποβολές, πέθανε στα είκοσι δύο της χρόνια.

ΙΝΦΑΝΤΑ

Μικρή κυρία των τιμών

φοράω το κρινολίνο,

σκληρός Απρίλης

παίζει με τις κούκλες μου

γεννάω

κι έπειτα ξανά

ραγίζω σαν αυγό,

γίνομαι σκοτεινό κυπαρισσόμηλο

ανάμεσα στα αστέρια. (σελ. 32)

Τα πεζά της τέταρτης ενότητας, Δίχτυα, εμπεριέχουν υπερρεαλιστικά, εξπρεσιονιστικά και παραμυθικά στοιχεία. Σχολιάζουν θέματα για τη γυναίκα, την ποίηση, την αγάπη, αλλά και το φιλοσοφικό ζήτημα των ψευδαισθήσεων και της πραγματικότητας.

Η ποίηση της Γεωργίας Πολυκανδριώτη, με επιδράσεις από τον Μπρετόν και τους υπερρεαλιστές, υποκρύπτει ένα αγχώδες υπόστρωμα στο βάθος. Είναι διαυγής, αλλά και κρυπτική. Την πλαστική εικονοποιία χαρακτηρίζει δραματικός λυρισμός, όπως και μια αμφίδρομη κίνηση από την πραγματικότητα στην υπερπραγματικότητα.

ΤΟ ΜΑΝΤΑΡΙΝΙ

Στο σώμα του σαρκώδη φρύδια

μέσα κατάλευκες ραβδώσεις,

αιθέριο άρωμα,

χυμός εκρήγνυται στο στόμα

πορτοκαλί δροσιά γλείφει τον ουρανίσκο,

ένας μικρός Νοέμβρης στα χέρια σου. (σελ. 20)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top