Fractal

Οικογένειες «έξω κούκλα, μέσα πανούκλα». Η χρόνια και κρυφή ψυχολογική κακοποίηση της γυναίκας από τον σύζυγό της

Γράφει η Νοέλ Μπάξερ //

 

 

Η ψυχολογική κακοποίηση γυναικών εντός του γάμου από τον σύζυγό τους με απασχολεί διακαώς και, επί πολλούς μήνες, διαρκώς. Από όλους τους δυνητικούς τύπους συζυγικής βίας, το ενδιαφέρον μου έχει κλέψει μία βία συγκεκριμένα: εκείνη, η ύπουλη, που είναι αθέατη κι επτασφράγιστο μυστικό, και χτυπάει κατευθείαν την ψυχή της γυναίκας. Ενδεικτικά, εκδηλώνεται με απαξίωση, προσβολές μπροστά σε τρίτους, με κακοχαρακτηρισμούς, περιφρόνηση, μακριές σιωπές, δυνατές φωνές, παγερή αδιαφορία, απουσία, μόνιμη δυσαρέσκεια κα. Η λεκτική βία παρευρίσκεται επίσης.

 

 

 

 

Αναφέρομαι, επικεντρωμένα λοιπόν, σε εκείνες τις άτυχες γυναίκες που δεν κυκλοφορούν με εξωτερικούς μώλωπες, ώστε να επέμβει η γειτονιά, αλλά με εσωτερικούς, μη ορατούς στους γύρω τους.

Είναι τραγικό, ομολογουμένως, όταν οι πληγές και τα γδαρσίματα της ψυχής μιας γυναίκας προκαλούνται από τον άνδρα που, στην τέλεση του γάμου, ορκίστηκε αγάπη και αφοσίωση και να είναι μαζί στα καλά και στα κακά.

Τι γίνεται όταν τα κακά τα προκαλεί εκείνος;

Είναι πολύπλοκο και σοκαριστικό αυτό για τη γυναίκα που ενώθηκε μαζί του με όνειρα και κουβαλάει τα στερεότυπά της, τα γνώριμα και ίδια με τα οποία όλη η γενιά ανατραφήκαμε.

Λες και δεν αρκούν τα δεινά του οίκου της, άμα επιτέλους βγει μπροστά κι αποκαλύψει την κακοποίηση, τότε, παρατηρούμε, έρχεται αντιμέτωπη με νέα κατηγορία, δημόσια αυτή τη φορά, επειδή δεν είχε μιλήσει πιο πριν για το δράμα της αναζητώντας βοήθεια, μα το γνώριζαν μόνο οι τρεις κολλητές φίλες της, δηλαδή οι τρεις κι ο κούκος.

Η κατηγορία κλιμακώνεται, μάλιστα, στην περίπτωση που όλο αυτό το διάστημα η ίδια με λόγια και με πράξεις βοηθούσε να κτιστεί το καλό κοινωνικό προφίλ του συζύγου κακοποιητή της. Μπορεί, εν πρώτοις, ο λόγος που το έκανε αυτό να φαίνεται ακατανόητος, ή παλαβός, όμως όλα τα μυστήρια στον κόσμο αυτό έχουν τη λογική εξήγησή τους εάν θέλει κάποιος να την ψάξει.

Συζητώντας το ευρύ θέμα της ψυχολογικής κακοποίησης των γυναικών από τον σύζυγό τους, που απασχολεί την κοινωνία, το πρώτο που συνειδητοποίησα είναι πως τα τραύματα της ψυχής, τα εσωτερικά, δεν γιατρεύονται στην ίδια ταχύτητα με τα εξωτερικά. Πιθανώς επειδή δεν τα βλέπει ο ήλιος. Αληθεύει πως η διαχείριση του ψυχικού τραύματος τρώει χρόνο. Είναι γεγονός, το βλέπουμε άρα υπάρχει, ότι οι ψυχολογικά κακοποιημένες γυναίκες αργούν να αντιδράσουν. Η απαίτηση, επομένως, μιας «εντός «ευλόγου χρόνου» δημοσιοποίησης, ή καταγγελίας, είναι λάθος, παράλογη, καθώς στην περίπτωση της ανθρώπινης ψυχής το κοντέρ δεν μετράει βραδινή ταρίφα και τα πράγματα παίρνουν το δικό τους χρόνο.

Πόσο χρόνο, δεν έχω βρει την απάντηση ακόμα, θα σας πω άλλη φορά. Αυτό που έχω δει και μπορώ να το πω και τώρα, όμως, είναι ότι όταν συμβεί, κάποιες γυναίκες-θύματα γίνονται αμείλικτες. Μαινάδες. Λαμπόγυαλο δεν μένει!

Αναφορικά με τους μάρτυρες στον περίγυρο, η συμπεριφορά των γυναικών της οικογένειας του δράστη αποτελεί πολυσέλιδο κεφάλαιο! Και των αρσενικών μελών ασφαλώς, αλλά στέκομαι στις γυναίκες επειδή η μία νιώθουμε την άλλη χωρίς την ανάγκη να επικοινωνούμε με λέξεις. Γιατί οι κοντινές γυναίκες, αναρωτιέμαι, όπως η αδελφή, ή οι κοντινές ξαδέρφες, ξέρουν και δεν βγαίνουν μπροστά; Δυσανάγνωστες μού είναι οι σκέψεις τους μέσα στο κεφάλι τους. Μου έρχεται στο νου ως εικόνα (δια της οδού των συνειρμών) το μπιμπελό με το μαϊμουδάκι στις τρεις στάσεις «δεν βλέπω-δεν ακούω-δεν μιλώ». Το ζώο στο μπιμπελό δείχνει να έχει την ισχύ να ορίζει μια σύγχρονη ανθρώπινη συμπεριφορά, κι εμένα αυτό πρώτα με φοβίζει κι ύστερα, σε ό,τι χώρο περισσεύει, με παραξενεύει.

Διερωτάται κανείς αν το μοτίβο συμπεριφορών φτάνει ως το τέλος και υπάρχει πάντα μια ίδια κατάληξη. Η κάθε πονεμένη ιστορία έχει το δικό της πονεμένο τέλος. Το βλέπουμε, το ακούμε ή το διαβάζουμε σε εφημερίδες και δικόγραφα. Φυσικά υπάρχει κι η περίπτωση πως δεν θα υπάρξει τέλος, αν δεν μαθευτεί ποτέ! Μαθευτεί-δεν μαθευτεί, στη γυναίκα η ψυχολογική βία έχει μείνει πάνω της σαν ουλή και δεν θα χαθεί το δύσμορφο σημάδι σε όλη της ζωή, έτσι λένε/γράφουν κάποιοι. Δεν είμαι εγώ αυτή που θα εναντιωθεί στον ισχυρισμό αυτό.

Άλλο με μεγάλο ενδιαφέρον είναι η στιγμή, στο γέμισμα του χρόνου, που θα φέρει ένα γύρισμα στη νοσηρή κατάσταση που επικρατεί, κρυφά, στο σπιτικό. Η ανατροπή! Πιστεύω πως όλοι λίγο ως πολύ το έχουμε δει να έχει συμβεί γύρω μας -κι ας έστω το κατανοήσαμε καθυστερημένα. Τι σπάει τη ροή από το ίδιο χθες στο ίδιο σήμερα που θα ξημερώσει στο ίδιο αύριο; Ζητείται μια αφορμή στα παρασκήνια. Τι έχει την ισχύ να κάνει τον χρόνιο θύτη να μετακινηθεί σε άγνωστα νερά αφού είναι γλυκό να είσαι βασιλιάς; Ένας έρωτας μήπως;

Ο έρωτας, η κινητήρια δύναμη των δραμάτων ανέκαθεν! Εκτός γάμου έρωτας φυσικά! Ένα ρομάντζο που εξελίχθηκε. Ο πόθος του εφηβικού έρωτα, τον οποίο επιθυμεί να θυμηθεί δια της επαναλήψεως ο μεσήλικας.

Δικαιολογίες χίλιες υπάρχουν, πάντως, κι ακόμα περισσότερες οι μισο-αλήθειες, όταν φεύγει κάποιος από το σπίτι του, για αλλού, εγκαταλείποντας την οικογένεια και το χοντρό, παραγεμισμένο με πολλά χρόνια, συζυγικό μαξιλάρι. Εκπαιδευμένος ο άντρας αυτός στα κρυφά και στα μυστικά, δεν θα το πει ούτε του παπά! Συχνότατα ούτε στη γυναίκα του, όπως οφείλει, η οποία θα συνεχίσει για καιρό να κοιμάται και να ξυπνάει στον παλιό κακό ρυθμό.

Επισήμως, ο άντρας είναι σε ταξίδι, στο χωριό του για κάποιο σκοπό, σε δουλειά, ή αντιμετωπίζει μια προσωπική κρίση που θα περάσει. Ο ουσιαστικός λόγος είναι ο αποκάτω. Η αλήθεια θα βγει στο φως. Πάντα βγαίνει. Τότε, συνήθως, το παίρνουμε χαμπάρι κι εμείς, ο κόσμος.

Σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη, στην τοποθεσία μετεγκατάστασης του θύτη, δεν συνάντησα ακόμα εκείνον που να βγαίνει να διαλαλήσει το έργο του. Προστατεύει την εικόνα του. Την καλή εικόνα στης οποίας το κτίσιμο συμμετείχε κι η γυναίκα του, θυμίζω. Εκεί συναντώ μια ακόμα κακοποίησή της, καθώς πρέπει, ακούσα, να προσφέρει την αιτία. Τι να προσάψει κανείς όμως σε μια πιστή σύζυγο, άξια νοικοκυρά, καλή μητέρα! Όταν δεν υπάρχει καλύτερη φανερή αιτία, την κατάσταση σώζει ο αόριστος και μη αναστρέψιμος χαρακτηρισμός μέγαιρα, που δεν έχει αρσενικό γένος. Χαρακτηρίζει αποκλειστικά γυναίκες. Διατίθεται και το στρίγγλα, και τούτο ανέγγιχτο για άρρενες.

Πώς μπορεί η γυναίκα να αμυνθεί στη νέα επίθεση του θύτη της; Δεν έχει τρόπο να αμυνθεί, αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Γίνεται δύο φορές πικρή, αφού το ψέμα (μέχρι να λάμψει η αλήθεια) έχει γίνει πιστευτό από ανθρώπους στον κοινωνικό περίγυρο που γι’ αυτήν έχουν σημασία. Το θύμα γίνεται ένας άνθρωπος ΚΑΙ με πληγωμένη τιμή.

 

 

ΥΓ: Ευχαριστώ εκείνες κι εκείνους που πρόθυμα μού προσέφεραν χρόνο, γνώση και την καλή τους την καρδιά.

Έχω αφήσει απ’ έξω την παθητική κακοποίηση, όταν στην οικογένεια ασκείται σωματική βία στη γυναίκα από άλλο μέλος με τη σιωπηλή ή και μη σιωπηλή συγκατάβαση του συζύγου της, είτε με την ενεργή ή μη φανερά ενεργή παρότρυνσή του. Δεν χωράνε τα πάντα σ’ ένα κείμενο!

Τέλος 2023

 

 

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top