Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Πατρίσια Χάισμιθ : “Συναντηθήκαμε στο τρένο, βλέπεις, και κανένας δεν ξέρει πως γνωριζόμαστε.”
09/09/2015, 10:14 πμ

Πατρίσια Χάισμιθ : “Συναντηθήκαμε στο τρένο, βλέπεις, και κανένας δεν ξέρει πως γνωριζόμαστε.”

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Θεωρείται και όχι αδίκως, η βασίλισσα του σασπένς. Ποιήτρια του δέους κατά τον Γκράχαμ Γκρην, η Πατρίσια Χάισμιθ υπήρξε ένας άγρυπνος παρατηρητής της σύγχρονης κοινωνίας. Γι’ αυτό και κατόρθωσε τόσο αριστοτεχνικά μέσα από τα έργα της να αναλύσει σε βάθος και όλες τις σύγχρονες μορφές νευρώσεων.

 

 

Οι ήρωές της, πλάσματα οριακά, καθόλου κραυγαλέα, εξόχως γοητευτικά – διότι οι αρνητικοί ήρωες ελκύουν αναγνωστικό κοινό και συγγραφείς- σε οδηγούν από πλάνη σε πλάνη, κατά συνέπεια από έκπληξη σε έκπληξη και από ανατροπή σε ανατροπή. Οι ιστορίες της, ατμοσφαιρικές, χαμηλότονες, υποδόριες, υπαινικτικές, σκοτεινές και απύθμενες, έχουν χαρίσει στην αστυνομική λογοτεχνία πολύ σπουδαίες στιγμές της. Από τις εκδόσεις “Ροές” τρία βιβλία της μεγάλης αμερικανίδας συγγραφέως βρίσκουν τον δρόμο τους προς τους έλληνες αναγνώστες.

 

 

 

“ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ” της Πατρίσια Χάισμιθ, Μετάφραση: Μαρία Σακκή, Εκδ. “Ροές”, σελ. 235.

 

Η Le Monde έχει γράψει: “Στα βιβλία της θα ξαναβρεί κανείς – ή θα ανακαλύψει- μια αυστηρή και διαυγή μυθιστοριογράφο που αφήνει να φανούν όλα όσα οφείλει σε συγγραφείς όπως ο Τσέχωφ, ο Ντοστογιέφσκι και ο Χένρυ Τζέημς, αλλά και στον Φλωμπέρ και το πάθος του για τη σωστή λέξη. Είναι μια συγγραφέας που έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν

μπορεί κανείς να είναι πραγματικός δημιουργός χωρίς πρώτα να είναι πολύ καλός αναγνώστης”.

Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι μια ιδιαίτερη ατμοσφαιρική συγγραφέας, κάτι που φαίνεται ιδιαιτέρως στις ιστορίες της.

Ιστορίες μυστηρίου για ανθρώπους που έχουν φτάσει στο όριο, ενίοτε κινούνται σ’ αυτό και κάποιες φορές το περνούν. Ιστορίες απρόβλεπτες που όλα δείχνουν να ξεκινούν από το πουθενά, ήρεμα, σαν τα παλιά που αργοσαλεύουν στον άνεμο, ασυνήθιστες που πολλές φορές συμβαίνουν δίπλα μας αλλά ποτέ μας δεν μαθαίνουμε γι’ αυτές.

Για έναν άνθρωπο που έγραφε βιβλία στο μυαλό του.

Για ένα δίκτυο προστασίας ψυχωσικών σχεδόν ανθρώπων.

Για το μυστήριο της ζωντανής λίμνης που σκοτώνει.

Για κάτι που θα πρέπει να συνηθίσεις να ζεις μαζί του.

Για ένα ζωντανό σκιάχτρο που ανακάλυψαν παιδιά.

Για τα ζωντανά ευρήματα σε ένα μουσείο ομοιωμάτων.

Για μια παράξενη αυτοκτονία και ένα παιδικό κουτάλι…

Ιστορίες γοητευτικές με ρυθμό και μέτρο, με ομίχλη και ατμόσφαιρα. Χωρίς χάπι έντ και εντάσεις που κραυγάζουν. Ιστορίες που χαίρεσαι να τις διαβάζεις και είναι σαν να τις ζεις. Με ήρωες που τους παρακολουθείς να ολοκληρώνονται με κομμένη την ανάσα.

Ισως το ενδεικτικότερο βιβλίο γραφής της.

 

“ΒΑΘΙΑ ΝΕΡΑ” της Πατρίτσια Χάισμιθ, Μετάφραση: Γιώργος Τασσόπουλος, Εκδ. <Ροές>, σελ. 314

 

Ένα από τα καλύτερα έργα της βασίλισσας του σαπένς, το οποίο έχει διασκευαστεί από τη γερμανική τηλεόραση αλλά και από τον Μισέλ

Ντεβίλ για τον κινηματογράφο. Τα κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου, ο Βικ και η Μελίντα. Εκείνο, ήσυχος, ήρεμος, ευγενής, άνθρωπος γενικά χαμηλών τόνων. Κλασικός τυπογράφος, στην εποχή των διαστημικών λεωφορείων. Εκείνη, όμορφη, ατίθαση, απολαμβάνει τη ζωή της όπως νομίζει αυτή καλύτερα. Εκείνος φαίνεται να μην αντιδρά. Μέχρι που αποφασίζει να παρέμβει στον ξέφρενο τρόπο ζωής της γυναίκας του.

Έτσι γεννιέται ένα από τα πιο σπουδαία ψυχογραφικά μυθιστορήματα. Και η συγγραφέας σμιλεύει με μαεστρία το πορτρέτο ενός ψυχοπαθούς. Διότι η Πατρίσια Χάισμιθ κατέχει την τέχνη και τον τρόπο να περιγράφει σχολαστικά τη τρέλα των ανθρώπων και να σκιαγραφεί με ακρίβεια αυτό που κρύβουν από τον εαυτό τους και το οποίο ξαφνικά τους πνίγει. Βρίσκει τα λόγια να περιγράψει το συναίσθημα το ανείπωτο.

 

 

“ΞΕΝΟΙ ΣΤΟ ΤΡΕΝΟ” της Πατρίσια Χάισμιθ, Μετάφραση: Λένα Μιλιλή, Εκδ. “Ροές”, σελ. 357

 

Πρόκειται μόλις για το πρώτο της μυθιστόρημα. Ηταν μόλις 29 ετών, το 1950 δηλαδή, όταν το έγραψε. Περιείχε εν σπέρματι όλα τα μετέπειτα χαρακτηριστικά της: ατμόσφαιρα, διαστροφή, νεύρωση, έκπληξη, ανατροπή, και πάνω απ’ όλα ιδέα. Τον Μπρούνο να χειροκροτεί με ενθουσιασμό στην πρόταση: “’Εχω μια καταπληκτική ιδέα! Να κάνουμε φόνο ο ένας για τον άλλο, τι λες; Εγώ να σκοτώσω τη γυναίκα σου κι εσύ τον πατέρα μου. Συναντηθήκαμε στο τρένο, βλέπεις, και κανένας δεν ξέρει πως γνωριζόμαστε. Τέλειο άλλοθι! Κατάλαβες”. Μ’ αυτόν τον τρόπο παγιδεύεται ο Γκάι Χέινς σε έναν εφιάλτη αμοιβαίας ενοχής.

Εξάλλου το βάσανο της Χάισμιθ αυτό είναι: η νεύρωση και η ενοχή. Και απ’ εκεί πηγάζει το έγκλημα και η τιμωρία.

Ένα μυθιστόρημα σταθμός για την αστυνομική και όχι μόνο λογοτεχνία που παίζει με το ανθρώπινο υποσυνείδητο όπως η γάτα με το ποντίκι. Παιχνίδι όπου μονάχα το παιχνίδι βγαίνει κερδισμένο.

 

 

 

________________________

 

 

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

Γεννήθηκε το 1921 στο Φορτ Γουόρθ του Τέξας και πέθανε το 1995 στην Ελβετία. Όταν ήταν έξι ετών, οι γονείς της μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη.Αποφάσισε να γίνει συγγραφέας, όταν ήταν μαθήτρια ακόμα στο Γυμνάσιο. Το 1944 δημοσιεύει την πρώτη της νουβέλα, τίτλος της “Η ηρωίδα”. Το πρώτο της μυθιστόρημα είναι “Ξένοι στο τρένο”, το αγοράζει το 1950 ο Χίτσκοκ καταβάλοντας το μυθικό, για την εποχή, ποσό των 7.500 δολαρίων. Το δεύτερο βιβλίο της “Ο κύριος Ρίπλει” γυρίστηκε ταινία στη Γαλλία από τον Ρενέ Κλεμάν με πρωταγωνιστή τον Αλαίν Ντελόν. “Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλει” που ακολουθεί, παίρνει το βραβείο Ε.Α.Πόε. “Τα βαθιά νερά” σκηνοθέτησε ο Μισέλ Ντεβίλ, ενώ αργότερα ξαναγυρίστηκε τηλεοπτική σειρά για την γερμανική τηλεόραση. Τηλεοπτική σειρά έκαναν οι Γερμανοί και το βιβλίο της “Το ημερολόγιο της Εντιθ”. “Το παιχνίδι του Ρίπλει’ σκηνοθέτησε για τον κινηματογράφο με τίτλο “Ο Αμερικανός φίλος” ο γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς.

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top