Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ισορροπώντας στις ανορθογραφίες
22/09/2020, 11:22 μμ

Ισορροπώντας στις ανορθογραφίες

Γράφει η Αλεξάνδρα Παπαγεωργίου // *

 

Δήμητρα Παυλάκου «Panzerlied», εκδ. Αρμός

 

Αυτό το «εμβατήριο» βασίζεται σε στίχους που αγγίζουν χορδές της ψυχής. Μιλάει για την προσπάθεια επιβίωσης («ερημοποίηση») και τη χαμένη νιότη («κλοπή»), όταν τα όνειρά της Επανάστασης είναι («υπό διωγμόν»), και ο πόλεμος διαδέχεται τη θλίψη. Ωστόσο η ανθρωπιά, η αγιοσύνη, σε ένα κόσμο φτωχό από αξίες, είναι πάντα εκεί («εγκατάλειψη»).

Όλα παραδίδονται κάποια στιγμή στη σωτηρία δύναμη της προσευχής («το άμωμο ζωστικό», «εξάρτηση», «για τα παιδιά») ειδικά όταν αυτή βγαίνει από τα αφοσιωμένα χείλη μιας γυναίκας – μητέρας. Η γυναικεία έμπρακτη υπομονή, ο τρόμος, το πένθος μέσα από το πρίσμα του χρόνου και της φθοράς (« Σόλωνος 2018»), τα λόγια που πετούν και χάνονται, αδύναμα να συνετίσουν την αναρρίχηση και το (« πλάνο Ψήλωμα του κισσού»), που μόνο τη σκιά του – ίσως όχι και αυτή –  δύναται να παρέχει στο φτωχό, όλα αυτά σε πυκνό λόγο που γλυκά ραβδίζει την ψυχή.

Εξάλλου όλα είναι αντίσταση («κατοχή»), αγώνας, ματαίωση («Ε.Κ.Τ.»). Όταν ο Ελληνισμός χάνεται, προειδοποιεί το προαίσθημα της καταστροφής («προμήνυμα»). Η ξεδοντιασμένη ιστορία, η πολιτική υποκρισία, η παιδεία στο στόχαστρο, η άνιση μάχη μεταξύ “θεσμών ” και μαθητών («τρίτη ώρα»). Έτσι κι αλλιώς η ψυχή της πατρίδας, δικαιώνει την αθωότητα. Η «αντίσταση» κάνει τους αρχαιοελληνικούς κίονες στρατό έτοιμο να αντιμετωπίσει την προδοσία ενός λαού («ίαση», «ισχυρισμός», «πωλείται», «Ρόζα Ιμβριώτη»). Η αγάπη για την πατρίδα εκφράζεται στη βαθύτερη της ουσία (« κρυφή πατρίδα»), όπως και η κάθε μορφή βίας («τρόποι»), η ματαίωση («το μέλλον»), τα λόγια χωρίς υπόβαθρο ή αντίκρισμα («Έπεα») ο θάνατος – η λύτρωση – η Ανάσταση («γραφείο τελετών»), ο τρόμος, ο πανικός που διασπείρεται απάνθρωπα, η απελπισία, καθώς οι (« καλύτερες μέρες» ) σφραγίστηκαν κι αντικαταστάθηκαν από προσωπεία με σαρδόνιο χαμόγελο («μαρς»). Η θλίψη για τα χαμένα ιδανικά εκφράζεται με τα λευκά μαλλιά καθώς τα όνειρα παραδίδονται στην πυρά και τα ” φτερά” τους έχουν κλαπεί… («Εξάρχεια»).

Οι θύμησες της παιδικής ηλικίας με τις απλές χαρές («δανεικό») πνίγονται από μία τυπολατρία χωρίς ουσία («ευταξία»).

Αλλά το ζοφερό τοπίο έρχεται να φωτίσει η αυθεντικότητα της Ορθοδοξίας σε συγχορδία με το τραγούδι της ελιάς και του ελληνικού τοπίου («Καλός Διρού 2017»).

Αγωνιστής της εξορίας με τις «καθαρές, πλυμένες στα πρωτοβρόχια παλάμες», γίνεται ποιητής και συνεχίζει, παραμένοντας ελεύθερος και ειλικρινής («καθαρές κουβέντες»), «το ποίημα».

Η φωνή του δεν φιμώνεται («μοίρασμα») και διατηρεί την αηδία της για τους επαίνους, τις κολακείες και τις περιττές φιλοφρονήσεις.

Όταν η σιωπή σπάσει, τα συναισθήματα και οι ενδόμυχες σκέψεις θα μοιραστούν με συνανθρώπους, με τη φύση όλη, με τον Θεό («πόθος», «ακρίδα», «επιστροφή»).

Αν και το «πάνω χέρι» ανήκει στον πανδαμάτορα χρόνο, καθώς εκείνος συνεχίζει όπως το «αέναο κύμα» στην απουσία μας, μετατρέποντας το παρόν μας σε νοσταλγία, αποχωρίζοντας μας από τις προσδοκίες μας. Κάπου εκεί ξεπηδά η εκλεκτή μορφή του πατέρα ως ανάμνηση (« ο πατέρας μου») και ο χρόνος ραγίζει στην απουσία του.

 

Δήμητρα Παυλάκου

 

Υπάρχει όμως η λυτρωτική ελπίδα της Ανάστασης και η αλάνθαστη φωνή –  συμβουλή της φύσης («η μοιρασιά»), η ιερότητα και το κλάμα της μέσα από τα δακρυσμένα μάτια της Παναγίας («Εύβοια 2019») και μία απέραντη αγκαλιά για κάθε παιδί που διψάει, για αγάπη πρώτα και γνώση μετά, ιδωμένη μέσα από ένα κλωνάρι βασιλικού από το σχολικό αγιασμό («δέηση»). Έτσι κι αλλιώς οι μαθητές μας, αυτοί φωτίζουν όλους μας … «με τον ήλιο του μετώπου τους»… Εμείς απλά «ισορροπούμε στις ανορθογραφίες τους»… («προορισμός»)

Παραμόρφωση του ανθρώπινου προσώπου, αλλοιωμένη ύπαρξη, η πτώση, η κατακρήμνιση, ο εξευτελισμός μορφών και αξιών λογικής και συναισθήματος….

Σημεία των καιρών.

Να’ ναι ο κόκκινο για το αίμα; Να ‘ναι το μαύρο της αβύσσου; Να ‘ναι η χαμένη ισορροπία και αρμονία;

Εγωισμός, απελπισία, πόνος, θάνατος, ερημιά, μοναξιά, καταστροφή….

Χρώματα άχρωμα και αντίθετα, συμφωνία που χαρακτηρίζει τη ζωή μας.

Απροσδιόριστα συναισθήματα, σε αναζήτηση τελικά, απεικονίζει η σύνθεση του Αν. Παπαντωνόπουλου, εικαστικού, που στολίζει σαν εύστοχο προμήνυμα του περιεχομένου το εξώφυλλο του βιβλίου. Εξαιρετικό.

 

 

* Η Αλεξάνδρα Παπαγεωργίου είναι φιλόλογος

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top