Fractal

Ένα βιβλίο «καθρέφτης» της Ελλάδας του 20ου αιώνα

Γράφει ο Μιχάλης Τζανάκης //

 

Βικτώρια Χίσλοπ, «Όσοι αγαπιούνται», Εκδόσεις Ψυχογιός

 

Η Βικτώρια Χίσλοπ, η Βρετανίδα συγγραφέας που έγινε γνωστή με το «Νησί» επανήλθε μ’ ένα ακόμα έργο εμπνευσμένο από την πολυτάραχη νεότερη ελληνική Ιστορία. Είναι το τρίτο μυθιστόρημά της με θεματολογία από τον 20 αιώνα στη χώρα μας –είχε μεσολαβήσει το «Νήμα», αλλά ετούτη τη φορά η πολυβραβευμένη συγγραφέας βουτά σε πιο βαθιά και πιο ταραγμένα νερά της ελληνικής κοινωνίας και ιστορίας. Μάλλον τολμηρό, αλλά και αξιέπαινο το εγχείρημά της να βάλει τους ήρωες της, και μάλιστα από την ίδια οικογένεια, να ζουν τη ζοφερή περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την Κατοχή και την Αντίσταση, τον Εμφύλιο και τα εξίσου δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια φτάνοντας ως την Χούντα και τη Μεταπολίτευση.

Ήρωες πλασμένοι με όλες τις αδυναμίες, αλλά και το μεγαλείο των Ελλήνων, με συγκρούσεις πάνω σε αξίες, ιδανικά και αρχές  που για το σύγχρονο άνθρωπο δεν υφίστανται, αλλά φαντάζουν σαν ματαιοπονίες κάποιων αφελών ιδεαλιστών που μάλλον χαράμισαν τα ζωή τους σε μια ουτοπία.

Η Θέμις, η κεντρική ηρωίδα θα σηκώσει το βάρος της προσπάθειας του Ανθρώπου διαχρονικά προκειμένου να βρει τη Δικαιοσύνη, την Ανθρωπιά, την Ελευθερία. Στην πορεία της θα βρεθούν σπουδαίοι, αλλά και τιποτένιοι άνθρωποι. Η ίδια θα βιώσει απανωτές απώλειες που θα της δώσουν ακόμα μεγαλύτερο κίνητρο για να φτάσει στο τέλος της ζωής της –αν όχι «νικήτρια»- τουλάχιστον με ψηλά το κεφάλι. Θα χάσει την Φωτεινή, τον αδερφό της τον Πάνο, αλλά και τον πρώτο της έρωτα τον Τάσο Μακρή με διαφορετικό τρόπο τον καθένα. Μεγαλωμένη με τη γιαγιά της, μια γυναίκα που πήρε την ευθύνη να μεγαλώσει τα τέσσερα παιδιά του γιου της, Παύλου και τα νύφης της τα Ελευθερίας, ισορροπώντας διαρκώς σε ένα τεντωμένο σχοινί, αφού οι συγκρούσεις θα είναι σφοδρές, ο διχασμός της οικογένειας βίαιος και τα χτυπήματα της Ιστορίας απανωτά.

Το μυθιστόρημα αποτελεί ένα μεγάλο «καθρέφτη». Σ’ αυτόν χωρούν ήρωες και προδότες, ιδεαλιστές και τομαριστές, μικροί και μεγάλοι, πρότυπα και χαμαιλέοντες. Η Ελλάδα του 20ου  αιώνα, ίσως και του 21ου !

Η Χίσλοπ δε διστάζει να περάσει απ’ τους δρόμους του μεγάλου λιμού τα Κατοχικής Αθήνας, την αυτοκαταστροφική πορεία στο Γράμμο και το Βίτσι, την παράνοια της Μακρονήσου, να ακούσει τις οιμωγές στο Τρίκερι, θα φτάσει και ως το αιματοκύλισμα του Πολυτεχνείου. Οι ήρωες της θα δουν και θα μάθουν πολλά. Ο Θανάσης θα χρειαστεί μερικές δεκαετίες για να «καταλάβει», η Μαργαρίτα στον αντίποδα της Θέμιδος θα ξοδέψει τη ζωή της, αλλά εξίσου διαφορετικοί είναι και οι απόγονοι της Θέμιδος.

 

Βικτόρια Χίσλοπ

 

Ένας στίχος απ’ τον Γιάννη Ρίτσο σαν τίτλος, «Όσοι αγαπιούνται», ένα εξώφυλλο σε φόντο γαλάζιο, υπογραφή τα συγγραφέως γραμμένη στα ελληνικά, 541 σελίδες με δάκρυα και περηφάνια του αναγνώστη που αδημονεί για τη λύτρωση της και των ηρώων. Όλα τούτα βάζουν σε δεύτερη μοίρα αφηγηματικές τεχνικές, αφηγηματικούς χρόνους, εκφραστικά μέσα και λοιπούς φιλολογικού τύπου σχολιασμούς.

Η Βικτόρια Χίσλοπ μπορεί να λέγεται και Ελληνίδα∙ σε εποχή που άλλοι περιφέρουν την «ελληνικότητά» τους με φολκλόρ, η Χίσλοπ το κάνει με την αδάμαστη γραφή της∙ και την ευχαριστούμε γι’ αυτό…

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top