Fractal

Ένας διαφορετικός βιβλιοπώλης

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Ρομπέρτο Βεκιόνι «Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα», Μετάφραση: Δημήτρης Παπαδημητρίου, εκδ. Κριτική

 

Τι συμβαίνει όταν σε ένα χωριό της Σικελίας οι κάτοικοι ξεχνούν τις λέξεις; Και μόνο ένας κάτοικος απομένει να έχει τη δυνατότητα έκφρασης των συναισθημάτων του με λέξεις. Μέσα από τα μάτια και τις λέξεις του Νικολίνο λοιπόν ξετυλίγεται η πλοκή του μυθιστορήματος (περισσότερο νουβέλας) του Ρομπέρτο Βεκιόνι ‘’Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα’’ (εκδόσεις Κριτική). Ο Νικολίνο αφηγείται λοιπόν πως έφτασε το μικρό χωριό και οι κάτοικοι του σε αυτή την κατάσταση παράλληλα με την ιστορία ενός παράξενου ανθρώπου. Ο συγκεκριμένος εμφανίζεται στον Σελινούντα φτιάχνει ένα βιβλιοπωλείο με στόχο όμως όχι να εμπορευτεί τα βιβλία αλλά να τα διαβάζει δωρεάν στον κόσμο! Το αποτέλεσμα είναι το ακριβώς αντίθετο απ’ αυτό που επιδιώκει και οδηγεί σε ένα τραγικό τέλος αφού ‘’βάζει φωτιά’’ κυριολεκτικά και μεταφορικά στις προκαταλήψεις των κατοίκων του χωριού. Ο Βεκιόνι πάνω σε μια υπέροχη ιδέα προσπαθεί να κτίσει ένα αλληγορικό παραμύθι. Ένα παραμύθι που προσπαθεί να κινηθεί σε πολλά επίπεδα: Ξεκινάει σαν ένας ύμνος στις λέξεις, την ανάγνωση και τα βιβλία και καταλήγει σε μια εφιαλτική δυστοπία αφού η έλλειψη οποιαδήποτε μορφής πνευματικής διέγερσης των κατοίκων του χωριού οδηγεί στην εύκολη λύση: Η κατάσταση αποδίδεται σε μια επιδημία και η πολιτεία δημιουργεί το Ινστιτούτο Ενθάρρυνσης για την αποκατάσταση των εννοιών ώστε να δώσει μια ευκαιριακή και όχι μόνιμη λύση στο πρόβλημα. Μέσα σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον ο Νικολίνο παραμένει ο τελευταίος που μπορεί ή προσπαθεί να εκφραστεί, ο μοναδικός που κατέχει τη ‘’γνώση’’, ο τελευταίος αναγνώστης βιβλίων και μάταια προσπαθεί να εκφράσει μέσα από τις λέξεις ακόμη και την αγάπη του σε μια κοπέλα.

Παρότι το παραβολικό νόημα της ελεγείας του Βεκιόνι είναι ξεκάθαρο το συγγραφικό αποτέλεσμα δεν είναι ανάλογο της εξαιρετικά φιλόδοξης ιδέας. Κάπου στη διαδρομή ο Βεκιόνι χάνει το νήμα, πλατιάζει, προσπαθεί να παντρέψει τη βιβλιοφιλική αγάπη του και τις επιρροές του με την όλη δομή της ιστορίας. Η εισαγωγή από λογοτεχνικά βιβλία που τον επηρέασαν ή επίδρασαν στη δουλειά του Βεκιόνι δεν βοηθάει περισσότερο την όλη ροή που κάποια στιγμή γίνεται ασθματική. Ο Ιταλός συγγραφέας πέφτει σε μια συνηθισμένη λογοτεχνική παγίδα. Προσπαθεί να διαχειριστεί μια έξυπνη και πρωτότυπη ιδέα αλλά δεν τον δικαιώνει απόλυτα το τελικό αποτέλεσμα.

 

Ρομπέρτο Βεκιόνι

 

Οι επιρροές του από τον Ουμπέρτο Έκο είναι εμφανείς σε παραπάνω από ένα σημεία του βιβλίου. Οι ιδέες του όμως μένουν μετέωρες και παρά το μικρό μέγεθος του βιβλίου (120 σελίδες) υπάρχουν σημεία που η διήγηση κουράζει χαμένη μέσα σε ένα λαβύρινθο ιδεών, συναισθημάτων και καταστάσεων. Σε κάθε περίπτωση όμως Ο Βιβλιοπώλης του Σελινούντα είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο. Όσο ξεχωριστοί μέσα στα αδιέξοδα τους είναι οι κάτοικοι του μικρού χωριού που κάλλιστα θα μπορούσαν να παραλληλιστούν με τους σύγχρονους αστούς που σταδιακά χάνουν το νόημα των λέξεων και την αξία της γνώσης μέσα από την ανάγνωση ενός βιβλίου.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top